Makroszczątki roślinne w torfie w analizie paleośrodowiskowych uwarunkowań osadnictwa na przykładzie stanowiska Łane Małe w dolinie Kłodnicy

• Authors: Krzysztof J. Wójcicki , Marek Kloss

Title variants

EN

Peat macrofossils in the analysis of palaeoenvironmental conditions of settlement; the case of Łany Małe site in the Kłodnica valley

Abstracts

EN

Results of archaeological studies from the territory of Poland show that prehistorical settlements were often founded on the banks of lakes and mires. Botanical composition of organic deposits allows reconstructing historical plant communities and palaeohydrological conditions of the settlement, the subject of research was a peatland situated in the neighborhood of the archaeological site at Łany Małe. The latter is located on hillslopes of the Kłodnica valley (Upper Silesia, southern Poland). Peat formation at the Łany Małe site took place in the Pre-Boreal Period as an effect of the valley floor paludification. In the Mesolithic and Neolithic Periods as well as the Early Bronze Age, swampy alder forests occupied the entire area of the peatland. At that time, the fen surface was relatively easily accessible for humans, especially for people of the Funnel Beaker Culture in the Middle Neolithic Period. It was then when, probably, the ground water level dropped down and peat decay processes took over those of peat production. In the Hallstatt Period, during the presence of the Lusatian Culture settlement, there was subsequent increase in biotope moisture. Forest communities became more open and trees were gradually displaced by grasslike plants, especially of sedge (Carex) genus. In the Fate Roman Period (the Przeworsk Culture settlement) and in the early Middle Ages, the peatland was subject to inundation due to frequent flooding, the peat accumulation was then halted by the delivery of fine-grained products of soil erosion.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2008
• Volume: 6
• Issue: 1
• Pages: 449-460

Dates

published

2008

Contributors

author

Krzysztof J. Wójcicki

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Katowicach,

• https://orcid.org/0000000217993358

author

Marek Kloss

• Instytut Ekologii i Bioetyki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,

• https://orcid.org/0000000196143839

References

• Abłamowicz D. 2004. Człowiek i środowisko przyrodnicze w dorzeczu dolnej Kłodnicy w świetle badań archeologicznych i interdyscyplinarnych [w:] D. Abłamowicz, Z. Śnieszko (red.), Zmiany środowiska geograficznego w dobie gospodarki rolno-hodowlanej. Studia z obszaru Polski. Katowice: 271-292.
• Abłamowicz D., Pawliński M., Podyma D., Wójcik I. 1999 (niepubl.). Wyniki archeologicznych badań ratowniczych w Łanach Małych, st. 16 - cz. NE od szosy, gm. Rudziniec, woj katowickie (śląskie), prowadzonych w związku z budową autostrady A-4 wg umowy n r AC/9197 z dnia 5 listopada 1997 r. zawartej pomiędzy Agencją budowy i Eksploatacji Autostrad w Warszawie i Muzeum Śląskim w Katowicach. Maszynopis w Archiwum Działu Archeologii Muzeum Śląskiego w Katowicach.
• Abłamowicz D., Śnieszko Z. 2001. Osadnictwo kultur rolniczych w dorzeczu środkowej Kłodnicy a atrakcyjność krajobrazu. Sprawozdania archeologiczne 53: 35-83.
• Fołtyn E. M., Fołtyn E. 1996 (niepubl.). Sprawozdanie z badań sondażowych w Łanach Małych, st. 16, gm. Rudziniec, woj. katowickie (badania wyprzedzające budowę autostrady A-4 w woj. katowickim). Maszynopis w Archiwum Działu Archeologii Muzeum Śląskiego w Katowicach.
• Grosse-Brauckm ann G. 1986. Analysis of vegetative plant macrofossils, [w:] B.E. Berglund (ed.) Handbook of Holocene Palaeoecology and Palaeohydrology. John Wiley and Sons, Chichester: 591-618.
• Hobolski K. 2000. Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Hołpa S., Jasnowsk i М., Pałczyński A. 1967. System der genetischen Klassifizierung der Torfe Mitteleuropas. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 76: 9-99.
• Jaroń В. 1936. Torfowisko z kulturą łużycką w Biskupinie, Przegląd Archeologiczny 5 (2): 1-9.
• Latałow a M., Bogaczewicz-Adamczak B., Góra M., Bolałek J. 1995. Palaeoecological evidences of the hydrological changes in the early Medieval port of Wolin (NW Poland). Acta Palaeobotanica 35(1): 47-55.
• Latałowa M. 1999. Palaeoecological reconstruction of environmental conditions and economy in early medieval Wolin. Acta Palaeobotanica 39: 183-271.
• Lityńska-Zając M., Wasylikowa К. 2005. Przewodnik do badań archeobotanicznych. Wyd. Sorus, Poznań.
• Marek S. 1965. Biologia i stratygrafia torfowisk olszynowych w Polsce. Zeszyty problemowe postępów nauk rolniczych 57: 5-265.
• Marek S., Siedlak S. 1972. Torfowisko Kunice a osada łużycka w Grzybianach koło Legnicy. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią (Seria В - Biologia) 25: 157-167.
• Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Nita М., Wójcicki K. 2005. Record of Holocene vegetation changes against a background of environmental conditions in the Klodnica valley (southern Poland). Quaestiones Geographicae 24: 63-73.
• Włoch W., Brzoski L. 1998 (niepubl.). Badania archeobotaniczne próbek z wykopalisk na stanowisku nr 16 w Łanach Małych, gmina Rudziniec. Maszynopis w Archiwum Działu Archeologii Muzeum Śląskiego w Katowicach.
• Wójcicki K., Nita M. 2004. Dolina dolnej Kłodnicy w dobie pradziejowego i wczesnośredniowiecznego osadnictwa - zapis w formach i osadach [w:] D. Abłamowicz , Z. Śnieszko (red.), Zmiany środowiska geograficznego w dobie gospodarki rolno-hodowlanej. Studia z obszaru Polski. Katowice: 253-270.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2008.6.1.31

Biblioteka Nauki

1817402