Kodeks Norymberski a autonomia jednostki

• Authors: Barbara Krzyżewska

Title variants

EN

The Nuremberg Code and the individual’s autonomy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia, jak ważne i potrzebne okazały się zasady sformułowane w jednym z wyroków kończących tzw. procesy norymberskie. Ukazuje też emanację tych zasad w dwóch sferach normatywnych: prawnej oraz etycznej. Tekst ujawnia również, jak bliskie sobie są te sfery w przypadku kwestii regulowanych przez tzw. prawo medyczne. Praca skupia się na autonomii pacjenta/probanta oraz przesłankach stanowiących o ważności zgody na eksperyment medyczny.

EN

The article shows how important and necessary are the principles established by a judgment of one of the Nuremberg Trials. It also shows an emanation of these rules in two areas: in law and in ethics. The text also reveals how close to each other are those areas, when we talk about the medical law. The work focuses on the autonomy of the patient and the prerequisites on which the consent to a medical experiment is valid.

Keywords

PL

eksperyment medyczny; zgoda; autonomia; paternalizm; eksperyment medyczny; zgoda; autonomia; paternalizm

EN

medical experiment; consent; autonomy; paternalism

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2016
• Volume: 14
• Issue: 3
• Pages: 171-191

Dates

published

2016-09-30

Contributors

author

Barbara Krzyżewska

References

• Beauchamp T. L., Childress J. F., 1996, Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Biesaga T., 2006, Elementy etyki lekarskiej, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków.
• Boratyńska M., Konieczniak P., 2013, Bioetyka a prawo, w: J. Różyńska, Chańska W. (red.), Bioetyka, Wolters Kluwer, Warszawa, 57-69.
• Dworkin G., 1971, Paternalism, w: R. Wasserstorm (red.), Morality and the law, Belmont, Wadsworth.
• Dworkin G., 1988, The theory and practice of autonomy, Cambridge University Press, Cambridge.
• Fuller L. L., 1993, Anatomia prawa, Daimonion, Lublin.
• Hołówka J., 2001, Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Kant I., 1953, Uzasadnienie metafizyki moralności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kodeks Norymberski, w: J. Różyńska, M. Waligóra (red.), 2012, Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w kontekście zastosowań biologii i medycyny: Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie (tzw. Europejska konwencję bioetyczną) – przyjęta przez Komitet Ministrów w dn. 19 listopada 1996 roku.
• Kubiak R., 2013, Zgoda na zabieg medyczny: kompendium dla lekarzy, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków.
• Kubiak R., 2014, Prawo medyczne, C. H. Beck, Warszawa.
• Łuków P., 2013, Granice autonomii pacjenta, w: J. Różyńska, W. Chańska (red.), Bioetyka, Wolters Kluwer, Warszawa, 85-95.
• Mill J. S., 1956, Utylitaryzm. O wolności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Miller F. G., Wertheimer A., 2007, Facing up to paternalism in research ethics, The Hastings Center Report 37, 24-34.
• Nowacka M., 2005, Autonomia pacjenta jako problem moralny, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Podsiad A., 2001, Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
• Posner G. L., Ware J., 2000, Mengele: polowanie na anioła śmierci, Universitas, Kraków.
• Postanowienie SN z dnia 27 października 2005 r., sygn. akt: III CK 155/05.
• Różyńska J., 2012, Ocena ryzyka i korzyści badania biomedycznego, w: J. Różyńska, M. Waligóra (red.), Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, Wolters Kluwer, Warszawa, 65-85.
• Spitz V., 2009, Doktorzy z piekła rodem. Przerażające świadectwo nazistowskich eksperymentów na ludziach, Wydawnictwo Replika, Zakrzewo.
• Szawarski Z., 2008, Wprowadzenie, w: M. Czarkowski, J. Różyńska (red.), Świadoma zgoda na udział w eksperymencie medycznym, Naczelna Izba Lekarska, Warszawa, 9-12.
• Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, Dz.U. 2005 nr 169 poz. 1411.
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. 1994 nr 111 poz. 535.
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz.U. 1997 nr 28 poz. 152.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553.
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381.
• Wulff H. R., Pedersen S. A., Rosenberg R., 1993, Filozofia medycyny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2016.14.3.09