Dzieci trojga rodziców: przegląd stanowisk etycznych wobec technik „mitochondrial replacement”

• Authors: Paweł Jaranowski

Title variants

EN

Three-parent children: an overview of ethical positions on „mitochondrial replacement” techniques

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje debatę etyczną, jaka odbyła się w Wielkiej Brytanii przed wprowadzeniem do praktyki klinicznej w 2015 roku nowych metod sztucznego rozrodu człowieka: technik „mitochondrial replacement” nazywanych również „mitochondrial donation”. Rozpoczyna się od prezentacji stanu prawnego w Wielkiej Brytanii, gdzie po raz pierwszy na świecie ustawodawca dopuścił modyfikowanie dziedzictwa genetycznego ludzi w procesie zapłodnienia „in vitro” w zakresie genomu mitochondrialnego. Druga część artykułu wyjaśnia aspekty medyczne. Przedstawione zostały konieczne zagadnienia z cytofizjologii komórki ludzkiej, patofizjologia, epidemiologia i symptomatologia chorób mitochondrialnych oraz opis technik „mitochondrial replacement”. Trzecia część poświęcona jest zagadnieniom filozoficznym. Omawiam w niej naturalistyczny, transhumanistyczny i personalistyczny sposób wartościowania przedmiotowych technik, rekonstruując antropologiczne podstawy takich ocen. Materiał egzemplifikujący wymienione stanowiska pochodzi z opinii przesłanych w ramach konsultacji do Nuffield Council on Bioethics.

EN

icle presents the ethical debate that begun in Great Britain in 2015 on “mitochondrial replacement” (also called “mitochondrial donation”) before implementing those new methods of medically assisted reproduction into clinical practice. It begins with introducing current British legal norms, allowing for the first time in history to induce hereditable modifications in human genome – precisely in its mitochondrial part – during “in vitro” fertilisation. Second part is devoted to medical issues. It accounts for: elements of human cytology; pathology, epidemiology and symptoms of mitochondrial disorders; description of “mitochondrial replacement” techniques. Third part is dedicated to philosophical issues. I discuss naturalis, transhumanist and personalist ethical assessments of new technologies, revealing their anthropological assumptions. Examples of such arguments come from an open debate carried out by Nuffield Council on Bioethics.

Keywords

PL

bioetyka; embrion; choroby mitochondrialne; sztuczny rozród człowieka; dziedziczne modyfikacje genetyczne; bioetyka; embrion; choroby mitochondrialne; sztuczny rozród człowieka; dziedziczne modyfikacje genetyczne

EN

bioethics; embryo; mitochondrial disorders; human artificial reproduction; heritable genetic modifications

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2017
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 19-28

Dates

published

2017-09-30

Contributors

author

Paweł Jaranowski

References

• Adamski K., 2012, Transhumanizm – między utopią, biotechnologią a gnozą, Roczniki Teologii Moralnej, 4(59), 105–129.
• Amato P., Tachibana M., Sparman M., Mitalipov S., 2014, Three-parent in vitro fertilization: gene replacement for the prevention of inherited mitochondrial diseases, Fertility and Sterility, 101(1), 31–35.
• Biesaga T., 2004, Status embrionu – stanowisko personalizmu ontologicznego, Medycyna Praktyczna, 7-8, 28–31.
• Biesaga T., 2007, Spór o moralny status człowieka w okresie prenatalnym, Medycyna Praktyczna Ginekologia i Położnictwo, (1), 9–13.
• Biesaga T., 2009, Twórca personalizmu realistycznego, in: Koperek S. (eds), „Testi Ioannis Pauli II”, Kraków, Wydawnictwo Naukowe PAT, 217-232.
• Biesaga T., 2014, Potencjalność wewnętrzna i uprawnienia etyczne embrionu ludzkiego, in: Mazur P.S., (eds), „Dynamizm: dynamizm ludzki: dynamizm osoby: studia i rozprawy”, Kraków, Wydawnictwo WAM, 95-108.
• Department of Health, Mitochondrial Donation. A consultation on draft regulations to permit the use of new treatment techniques to prevent the transmission of a serious mitochondrial disease from mother to child, www.gov.uk/ government/consultations/serious-mitochondrialdisease- new-techniques-to-prevent-transmission, dostęp: 16.09.2015.
• Gorman G. S., Schaefer A. M., Gomez N., Blakely E. L., Alston C. L., … others, 2015, Prevalence of nuclear and mitochondrial DNA mutations related to adult mitochondrial disease, Annals of Neurology, 77(5), 753–759.
• Holt I., Harding A. E., Morgan-Hughes J. A., 1988, Deletion of muscle mitochondrial DNA in patients with mitochondrial myopathies, „Nature”, 331, 717–19.
• Hołub G., 2009, Status antropologiczny życia prenatalnego w bioetyce naturalistycznej, Roczniki Wydziału Filozoficznego Wyższej Szkoły Filozoficzno- Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie, 15, 30–43.
• Hołub G., 2014, Dyskusje wokół potencjalności osoby w naturalizmie, in: Mazur P.S. (eds), „Dynamizm: dynamizm ludzki: dynamizm osoby: studia i rozprawy”, Kraków, Wydawnictwo WAM, 109-121.
• Klichowski M., 2014, Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Machinek M., 2003, Typy argumentacji etycznej w dyskusji o dopuszczalności eksperymentów na ludzkich embrionach, Studia Warmińskie, 40, 83–105.
• Mitalipov S., Wolf D. P., 2014, Clinical and ethical implications of mitochondrial gene transfer, Trends in Endocrinology & Metabolism, 25(1), 5–7.
• Nuffield Council on Bioethics, Novel techniques for the prevention of mitochondrial DNA disorders: an ethical review, nuffieldbioethics. org/project/mitochondrial-dna-disorders, dostęp: 16.09.2015.
• nuffieldbioethics.org/project/mitochondrial- dna-disorders/responses, dostęp: 16.09.2015. (Web-03) Deklaracja transhumanistyczna, humanityplus. org/philosophy/transhumanist-declaration, dostęp: 16.09.2015.
• Pertea M., Salzberg S. L., 2010, Between a chicken and a grape: estimating the number of human genes, Genome Biology, 11(5), 206. Schaefer A. M., McFarland R., Blakely E. L., Whittaker
• Taylor R. W., Turnbull D. M., 2008, Prevalence of mitochondrial DNA disease in adults, Annals of Neurology, 63(1), 35–39.
• Taylor R. W., Turnbull D. M., 2005, Mitochondrial DNA mutations in human disease, Nature Reviews Genetics, 6(5), 389–402.
• Wallace D. C., Singh G., Lott M. T., Hodge J. A., Schurr T. Z., … others, Mitochondrial DNA mutation associated with Leber’s hereditary optic neuropathy. „Science”, 1988 (242), 1427-1430.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2017.15.3.02