Ekologiczne inspiracje modelu TALC cyklu życia obszaru turystycznego

• Authors: Wojciech Szeligiewicz

Title variants

EN

Ecological inspirations of the TALC model of the tourism area life cycle

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Model cyklu życia obszaru turystycznego (TALC) Richarda Butlera proponuje określony obraz jakościowych zmian liczebności turystów N na tym obszarze w miarę upływu czasu i zachodzących tam równocześnie procesów środowiskowo – społeczno – ekonomicznych. Zmiany N aż do osiągnięcia stagnacji mają następować według krzywej esowatej. Taki przebieg otrzymany został w modelu TALC przy założeniu, że populacja turystów rozwija się na tym etapie zgodnie z modelem logistycznym, zaczerpniętym z ekologii. Celem tej pracy było przypomnienie własności modelu logistycznego i ekologicznych założeń leżących u jego podstaw oraz pewnych konsekwencji wkomponowania modelu logistycznego do modelu TALC. Podjęto także próbę powiązania innych aspektów TALC z ekologią. W szczególności powołano się na wykres prawej strony równania logistycznego modelu TALC w funkcji N z naniesionymi fazami ewolucji obszaru turystycznego, który przypomina, że najbardziej atrakcyjny jest obszar pierwotny tzn. gdy N jest małe, gdyż cechuje się on największym wzrostem populacji turystów liczonym per capita. Według tego wykresu wraz ze wzrostem N zachodzi liniowy spadek atrakcyjności mimo wprowadzanych zgodnie ze scenariuszem modelu TALC inwestycji, tzn. nie odwracają one tego trendu. Ten sam diagram może posłużyć do pokazania niektórych elementarnych różnic pomiędzy ekoturystyką i turystyką masową. Poruszono też kwestie regulacji populacji, w tym gęstościowo -zależnej samoregulacji, efekt Allee, pojęcie pojemności środowiska oraz strategii r i K. Wskazano także, że w modelowaniu populacji turystów pomocne mogą być doświadczenia zdobyte na polu modelowania populacji w ekologii.

EN

The Richard Butler’s model of the tourism area life cycle (TALC) proposes a defined image of qualitative changing of number of tourists N over time within this area and of environmental, social and economic processes simultaneously proceeding there. According to the model N increases up to stagnation phase following S-shaped curve. The curve is a solution to logistic equation incorporated to the TALC model from ecology. The aim of this paper is to remind of the properties of the logistic model and underlying ecological assumptions, of some consequences that they may impose to TALC model, and to tie some other aspects of the TALC model with ecology. In particular, a graph of the right-hand side of the logistic equation as a function of N is invoked labeled with the description of consecutive phases of the touristic area development reminding that the first “primary” stage of the area, i.e. when N is small, has the greatest tourist population growth per capita. Then, that there is a decline of the attractiveness of the area in spite of – according to TALC scenario – provided facilities and investments. The same graph might be used to show some principal differences between ecotourism and mass tourism. Moreover the issues of population regulation, density-dependent self regulation, Allee effect, carrying capacity and r and K strategies were raised. It was also suggested that some experience from mathematical population modeling could be helpful in such considerations.

Keywords

PL

obszar turystyczny; turyści; turystyka masowa; ekoturystyka; efekty gęstościowo-zależne; regulacja populacji; strategia r i K; model TALC; obszar turystyczny; turyści; turystyka masowa; ekoturystyka; efekty gęstościowo-zależne; regulacja populacji; strategia r i K; model TALC

EN

touristic area; tourists; ecotourism; mass tourism; density-dependent effects; population regulation; r and K strategy; TALC model

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2017
• Volume: 15
• Issue: 4
• Pages: 63-78

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Wojciech Szeligiewicz

References

• Alonso-Almeida, María-del-Mar, Cristóbal Fernández Robin, María Soledad Celemín Pedroche, Paulina Santander Astorga. 2017. „Revisiting green practices in the hotel industry: a comparison between mature and emerging destinations.” Journal of the Cleaner Production 140: 1415-1428.
• Andrewartha, Herbert George, and Louis Charles Birch. 1954. The distribution and abundance of animals. Chicago: University of Chicago Press.
• Begon, Michael, Martin Mortimer, i David J. Thompson. 1999. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brougham, Jim, and Richard W. Butler. 1972. “The applicability of the asymptotic curve to the forecasting of tourism development.” Paper presented to the Research Workshop, 4th Annual Conference of Travel Research Association (Quebec City: Jun 1972).
• Butler, Richard W. 1980. „The concept of a tourist area cycle of evolution: implications for management of resources.” Canadian Geographer 24(1): 5-12.
• Butler, Richard W. 2009. „Tourism in the future: cycles, waves or wheels?” Futures 41(6): 346-352.
• Butler, Richard W. 2011. Tourism area life cycle, Contemporary Tourism Reviews. Oxford: Goodfellow Publishers.
• Butler, Richard W. 2012. „Mature tourist destinations: can we recapture and retain the magic.” In Renovación y reestructuración de destinos turísticos en áreas Costeras: Marco de análisis, procesos, instrumentos y realidades, edited by José F. V. Rebollo and Israel R. Sánchez, 19-36. Valencia: Universidad de Valencia.
• Casasnovas, Antonio L. A., and Andreu Sansó Rosselló. 2009. The tourist area lifecycle and the unit roots test. A new economic perspective for a classic paradigm in tourism. Accessed February 14, 2018. https://ideas.repec.org/p/ubi/deawps/38.html.
• Chapman, Jenny L., and Michael J. Reiss. 2009. Ecology. Principles and applications. Cambridge: Cambridge University Press.
• Chapman, Royal N. 1928. „The quantitative analysis of environmental factors.” Ecology 9(2): 111-122.
• Cole, Sam. 2012. „Synergy and congestion in the tourist destination life cycle.” Tourism Management 33(5): 1128-1140.
• Colinvaux, Paul. 1986. Ecology. New York: John Wiley & Sons.
• Courchamp, Franck, Tim Clutton-Brock, and Bryan Grenfell. 1999. „Inverse density-dependence and the Allee effect.” Trend in Ecology and Evolution 14(10): 405-410.
• Den Boer, Pieter J., and Joannes Reddingius. 1996. Regulation and stabilization paradigms in population ecology. London: Chapman & Hall.
• dos Santos, Renato Vieira, Fabiano L. Ribeiro, and Alexandre Souto Martinez. 2015. „Models for Alee effect based on physical principles.” Journal of Theoretical Biology 385: 143-152.
• Doubleday, Thomas. 1853. The true law of population shewn to be connected with the food of the people. London: Smith, Elder.
• Egerton, Frank N. 1973. „Changing concepts in the balance of nature.” Quarterly Review of Biology 48: 322-350.
• Faurie, Claude, Christiane Ferra, Paul Médori, Jean Dévaux, and Jean-Louis Hemptinne. 2011. Écologie. Approche scientifique et pratique. Paris: TEC & DOC Lavoisier.
• Foryś, Urszula. 2005. Matematyka w biologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
• Gliwicz, Joanna. 2010. „Nieprzewidywane skutki ocieplenia klimatu: śnieg – norniki – bioróżnorodność.” Problemy Ekologii 14: 121-125.
• Hastings, Alan. 1997. Population Biology. Concepts and models. New York: Springer.
• Johnson, Peter A., and Renee E. Sieber. 2010. „An individual-based approach to modelling tourism dynamics.” Tourism Analysis 15(5): 517-530.
• Krebs, Charles J. 2011. Ekologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lundtorp, Svend, and Stephen Wanhill. 2001. „The resort lifecycle theory. Generating processes and estimation.” Annals of Tourism Research 28(4): 947-964.
• Ma, Mulan, and Robert Hassink. 2013. „An evolutionary perspective on tourism area development.” Annals of Tourism Research 41: 89-109.
• MacArthur, Robert H., and Edward O. Wilson. 1967. The theory of island biogeography. Princeton: Princeton University Press.
• Murray, James D. 2002. Mathematical biology. I: An introduction. Berlin: Springer.
• Nicholson, Alexander J. 1954. „An outline of the dynamics of animal populations.” Australian Journal of Zoology 2(1): 9-65
• Nicholson, Alexander J., and Victor A. Bailey. 1935. „The balance of animal populations. Part I.” Proceedings of the Zoological Society of London 105(3): 551-598. https://doi.org/10.1111/j.1096-3642.1935.tb01680.x.
• Odum, Eugene P. 1982. Podstawy ekologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
• Pahl-Wostl, Claudia. 1995. The dynamic nature of ecosystems. Chaos and order entwined. Chichester: John Wiley &Sons.
• Papatheodorou, Andreas. 2004. „Exploring the evolution of tourism resorts.” Annals of Tourism Research 31(1): 219-237.
• Pianka, Eric R. 1981. Ekologia ewolucyjna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Prideaux, Bruce. 2000. „The resort development spectrum - a new approach to modeling resort development.” Tourism Management 21(3): 225-240.
• Rodríguez, Juan Ramón Oreja, Eduardo Parra-López, and Vanessa Yanes-Estévez. 2008. „The sustainability of island destinations: Tourism area life cycle and teleological perspectives. The case of Tenerife.” Tourism Management 29(1): 53-65.
• Russo, Antonio Paolo. 2002. „The “vicious circle” of tourism development in heritage cities.” Annals of Tourism Research 29(1): 165-182.
• Rose, Michael R., 1987. Quantitative ecological theory: an introduction to basic models. London & Sydney: Croom Helm.
• Seidl, Irmi, and Clem A. Tisdell. 1999. „Carrying capacity re-considered: from Malthus' population theory to cultural carrying capacity.” Ecological Economics 31(3): 395-408.
• Singh, Sagar. 2011. „The tourism are "life cycle": a clarification. Research notes and reports.” Annals of Tourism Research 38: 1178 - 1187.
• Szeligiewicz, Wojciech. 2008. „‘Samoistne’ fluktuacje ruchu turystycznego – rozważania teoretyczne.” Turystyka i Rekreacja 4: 13-18.
• Szeligiewicz, Wojciech. 2010a. „Chaos, duch Laplace’a i ekologia.” Wiadomości Ekologiczne 56(2): 45-65.
• Szeligiewicz, Wojciech. 2010b. „Poszukiwanie zjawisk emergentnych w ruchu turystycznym poprzez jego modelowanie osobnicze.” Turystyka i Rekreacja 6: 63-71.
• Townsend, Colin R., Michael Begon, and John L. Harper. 2003. Essentials of ecology. Malden: Blackwell Publishing.
• Uchmański, Janusz. 1985. „Differentiation and frequency distributions of body weights in plants and animals.” Philosophical Transactions of Royal Society London, Ser. B, 310(1142): 1-75.
• Uchmański, Janusz. 1992. Klasyczna ekologia matematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Vandermeer, John. 1981. Elementary mathematical ecology. New York: A Wiley-Interscience Publication.
• Vandermeer, John H., and Deborah E, Goldberg. 2003. Population ecology. First principles. Princeton: Princeton University Press.
• Verhulst, Pierre François, et al. 1838. „Notice sur la loi que la population suit dans son accroissement.” Correspondance Mathématique et Physique 10: 113-121.
• Weiner, January. 2012. Życie i ewolucja biosfery. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2017.15.4.07