Ochrona klimatu jako obowiązek etyczny. Kwestia klimatyczna w encyklice Laudato si’

• Authors: Zbigniew M. Karaczun

Title variants

EN

Climate Protection as Ethical Challenge. The Climate Protection Issue in the Encyclical Laudato Si’

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Powstrzymanie antropogennej zmiany klimatu należy do najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi współczesne pokolenie. Zagadnienie to jest jednym z tematów poruszonych w encyklice papieża Franciszka Laudato si’. Przyjmując za wiarygodne wyniki badań naukowych, wskazujących, że to człowiek odpowiada za obserwowane zmiany, papież wskazuje na przyczyny niszczenia przez człowieka klimatu, omawia, jak niebezpieczne mogą być ich skutki i wzywa do większej aktywności w ochronie klimatu. Analizowany dokument nie przedstawia jednak rozwiązań technicznych. Tym, co odróżnia encyklikę Laudato si’ od innych dokumentów dotyczących ochrony środowiska, jest nacisk, jaki papież kładzie na kwestie etyczne i moralne. Jednoznacznie wskazuje, że główną przyczyną obecnego kryzysu klimatycznego jest chciwość i egoizm. Dlatego w ocenie Autora niezbędne są przede wszystkim zmiany postaw ludzkich, solidarność ze słabszymi i wzrost odpowiedzialności za los przyszłych pokoleń. Celem artykułu jest analiza podejścia papieża do potrzeby ochrony klimatu oraz omówienie trzech głównych wyzwań, jakie papież wskazuje w tym zakresie: potrzeby zaufania nauce, wezwania do solidarności i apelu o aktywniejsze działania – o odwagę i większą odpowiedzialność w procesie podejmowania decyzji.

EN

Halting of the anthropogenic climate change is one of the most important challenges faced by the current generation. This issue is one of the topics raised in Pope Francis’ encyclical, Laudato Si’. Based on credible scientific studies showing that man is responsible for the observed changes, the Pope indicates the causes behind the destruction of the climate, points to the scale of its possible consequences and calls for a more active climate policy. However, Laudato Si’ focuses on the ethical and moral factors, rather than the present technical attempts at mitigating the climate change. This aim of this paper is to analyse the ways in which the encyclical calls for climate protection and more active climate policy. It also focuses on analysing the three main challenges which the Pope formulated in this respect, namely, the need to trust in science, the challenge to solidarity and a call for a more proactive decision-making process involving more courage and a greater sense of responsibility.

Keywords

PL

encyklika Laudato si’; zmiany klimatu; ochrona klimatu; etyka; encyklika Laudato si’; zmiany klimatu; ochrona klimatu; etyka

EN

Encyclical Laudato Si’; climate change; climate protection; ethics

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2017
• Volume: 15
• Issue: 1
• Pages: 27-35

Dates

published

2017-03-31

Contributors

author

Zbigniew M. Karaczun

References

• Biuletyn Polskiego Komitetu d/s UNESCO (1).
• Brundtland G. H. i in. 1987. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
• Carson R. 1962. Silent Spring. Boston: Houghton Milffin Harcourt.
• Costella J. (red.). 2010. The Climategate Emials. Melbourne: The Lavoisier Group.
• Ferrisi S. A. 2012. Is Benedict the ‘Green Pope’?. Legatus Magazine 3.06.2012.
• Franciszek (papież). 2015. Encyklika Laudato Si’. W trosce o wspólny dom, Kraków: Wydawnictwo M.
• Gers A. 2015. Franciszek w USA: Papież spotkał się z Barackiem Obamą, apelował o ochronę klimatu, <www.gazetakrakowska.pl/artykul/8179944,franciszek-w-usa-papiez-spotkal-sie-z-barackiem-obama-apelowal-o-ochrone-klimatu-zdjecia-video,id,t.html>, dostęp: 10.04.2016.
• Global Catholic Climate Movement, <https://catholicclimatemovement.global/pl/>, dostęp: 13.11.2015.
• Grochowska I. 2010. Benedykt XVI o powinności względem środowiska i integralnego rozwoju człowieka i ludów. W L. Karski, I. Grochowska (red.). Zmiany Klimatu a społeczeństwo, 25-42.
• IPCC. 1990. The First Assessment Report – Overview. Cambridge: The Cambridge University Press.
• IPCC. 2001. The Third Assessment Report. Cambridge: The Cambridge University Press.
• IPCC. 2013. Podsumowanie dla Decydentów: Przyczynek I Grupy Roboczej do Piątego Raportu Oceny Zmiany Klimatu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu 2013: Fizyczne Podstawy Naukowe, Cambridge University Press, Cambridge, Wielka Brytania i Nowy Jork, , dostęp: 10.4.2016.
• Jan Paweł II. 1979. Encyklika Redemptor hominis (Rzym, 4.03.1979).
• Jan Paweł II. 1990. Orędzie na XXIII Światowy Dzień Pokoju „Pokój z Bogiem Stwórcą, pokój z całym stworzeniem”, <http://papiez.wiara.pl/doc/378717.Pokoj-z-Bogiem-Stworca-pokoj-zcalym-stworzeniem-1990>, dostęp: 10.03.2016.
• Jan Paweł II. 1991. Homilia wygłoszona w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej Matki Bolesławy Lament (Białystok, 5 czerwca 1991), <http://ekai.pl/biblioteka/dokumenty/x425/homilia-wygloszona-w-czasie-mszy-sw-beatyfikacyjnej-matki-boleslawy-lament/?print=1>, dostęp: 10.04.2016.
• Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., Behrens W. W. III. 1973. Granice wzrostu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Papież Franciszek na forum ONZ o zmianach klimatu, <http://gramwzielone.pl/trendy/18271/papiez-franciszek-na-forum-onz-o-zmianach-klimatu>, dostęp: 12.05.2016.
• Pociask-Karteczka J. 2007. Przyroda w nauczaniu Jana Pawła II, <www.geo.uj.edu.pl/~j.Ochrona klimatu jako obowiązek etyczny… 35pociask/przyroda_w_nauczaniu_jpii.pdf>, dostęp: 10.04.2016.
• Protokół z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu – Kioto 11.12.1997. Dz. U. 2005 nr 203 poz. 1684.
• Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu – Nowy Jork 9.05.1992. Dz. U. 1996 nr 53 poz. 238.
• U’Thant S. 1969. „Człowiek i jego środowisko. Raport Sekretarza Generalnego ONZ” (26.05.1969).
• United Nations Conference on Environment & Development Rio de Janerio, Brazil, 3 to 14 June 1992, Agenda 21, <https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf>, dostęp: 4.05.2016.
• Wang J. M. Oppenheimer. 2005. The Latest Myths and Facts on Global Warming. New York: Environmental Defense Fund. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2017.1.03