Postawy społeczne wobec deforestacji lasów tropikalnych

• Authors: Wojciech Trempała , Sławomir Sadowski

Title variants

EN

Social attitudes to the deforestation of tropical rainforests

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań nad postawami człowieka wobec zjawiska niszczenia lasów tropikalnych. Pomiaru empirycznego dokonano w latach 2014-2015 na reprezentatywnej, liczącej 1000 osób, próbie mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Ankietowani zostali poproszeni o ustosunkowanie się do czterech stwierdzeń, które w swej treści wyrażają zgodę lub brak zgody na wyrąb lasów tropikalnych. Pod względem aksjologicznym i normatywnym stwierdzenia te zostały dopasowane do przyjętego w etyce środowiskowej podziału na stanowiska antropocentryczne i biocentryczne. Uzyskane wyniki wskazują, że zdecydowana większość respondentów odrzuca antropocentryzm indywidualistyczny, zgodnie z którym wycinka lasów tropikalnych może być uzasadniona dobrem i interesem poszczególnych jednostek. Jednocześnie wyrażają oni wysoką aprobatę dla stanowisk biocentrycznych, których treść zawiera sprzeciw wobec destrukcyjnej ingerencji człowieka w funkcjonowanie tropikalnej puszczy. Niemniej jednak, większość osób badanych dopuszcza możliwość wyrębu lasu tropikalnego jedynie wówczas, jeśli służy to dobru całego społeczeństwa i przyszłych pokoleń.

EN

The article presents the findings of research on attitudes of man toward the problem of destroying of tropical rainforests. The empirical measurement was obtained in the years 2014–2015 from a representative sample of 1,000 inhabitants of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. The respondents were asked to take a stance toward four statements which express approval or disapproval of the clearance of rainforests. Axiologically and normatively, the statements were adjusted either to anthropocentrism or biocentrism, which results from the division accepted in environmental ethics. The results indicate that a substantial majority of the respondents reject individualistic anthropocentrism, according to which rainforest clearance may be justified by the welfare and interests of particular individuals. Simultaneously, they give their full approval for biocentrism statements whose content voices an objection against the destructive impact of humans on the functioning of the tropical jungle. Most respondents allow for the clearance of tropical rainforests only when it serves the interests of the whole society and future generations.

Keywords

PL

las; socjologa środowiskowa; postawy ekologiczne; antropocentryzm; biocentryzm; las; socjologa środowiskowa; postawy ekologiczne; antropocentryzm; biocentryzm

EN

forest; environmental sociology; environmental attitudes; anthropocentrism; biocentrism

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2018
• Volume: 16
• Issue: 3
• Pages: 19-29

Dates

published

2018-09-30

Contributors

author

Wojciech Trempała

author

Sławomir Sadowski

References

• Aminrad Z., Zakaria S. Z. B. S, Hadi A. S., 2011, Influence of Age and Level of Education on Environmental Awarness and Attitude: Case Study on Iranian Students in Malaysian Universities, The Social Sciences, Vol 6. Issue 1, 15-19
• Bołtromiuk A., 2009, Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój. Raport z badań 2009, Instytut na Rzecz Ekorozwoju , Warszawa. Bonenberg M., 1992, Etyka środowiskowa. Założenia i kierunki, UJ, Kraków.
• Burger T., 2005, Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa.
• Ciążela H., 2009, Czy ekologia demokratyczna musi być antropocentryczna? Wokół poglądów Luca Ferry’ego, Problemy Ekorozwoju, vol. 4, no. 2, 89-94 Dobrzańska B.M., 2010, Zagrożenie lasów, w: Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D., „Ochrona środowiska przyrodniczego”, PWN, Warszawa, 142-157.
• Dunlap R. E., Catton W. R., 1979, Environmental sociology, Annual Review of Sociology, vol. 5. 243-273.
• Dunlap R. E., Van Liere K. D., Mertig A., Jones R. E., 2000, New Trends in Measuring Environmental Attitudes: Measuring Endorsement of The New Ecological Paradigm: A Revised NEP Scale, Journal of Social Issues, vol. 56. no 3, 425-442.
• Fiut I. S., 1999, ECOetyki – kierunki rozwoju aksjologii przyjaznej środowisku, Abrys, Kraków.
• Ganowicz-Bączyk A., 2009, Spór o etykę środowiskową, WAM, Kraków
• Kortenkamp K. V., Moore C. F., 2001, Ecocentrism and Anthropocentrism: Moral Reasoning About Ecological Commons Dilemmas, Journal of Environmental Psychology, vol. 21, issue 3, 261-272.
• Mcmillan M., Hoban T. J., Clifford W. B., Brant M. R., 1997, Social and demographic influences on environmental attitudes, Southern Rural Sociology, vol. 13. no. 1, 89-107.
• Naess A., 1973, The shallow and the deep, long–range ecology movement. A summary, Inquiry: An Interdisciplinary Journal of Philosophy, Vol. 16, Issue 1-4, 95-100.
• Norton B. G., 1984, Environmental ethics and weak anthropocentrism, Environmental Ethics, vol. 6, Issue 2, 131-148.
• Piątek Z., 1998, Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Sadowski S., Trempała W., 2018, Nowe formy turystyki w Borach Tucholskich, w: Jalinik M, Bakiera S., „Turystyka na obszarach przyrodniczo-cennych”, Zamiejscowy Wydział Leśny Politechniki Białostockiej w Hajnówce, 184-196.
• Scheffs Ł., Kolektywizm i indywidualizm. Zachowania wyborcze w latach 2001-2011, UAM, Poznań 2016.
• Taylor P., 1986, Respect for nature: A Theory of Environmental Ethics, Princeton University Press, New Jersey.
• Tyburski W., 1998, Główne kierunki i zasady etyki środowiskowej, w: Papuziński A., „Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii”, WSP, Bydgoszcz, 97-132
• Sawa Ł., Polskie lasy, http://www.olsztyn.lasy.gov.pl/polskie-lasy#.WxZ9pFUzaM8,dostęp: 25.05.2018
• Wywiad Ewy Koszowskiej z Adamem Wajrakiem dla WP Opinie: https://opinie.wp.pl/adam-wajrak-symbolem-naszego-narodu-jest-dzika-puszcza-6016710193009281a, dostęp 25.05.2018.
• Marcin Makowski, Czego ci nie powie Adam Wajrak i inni „obrońcy puszczy” dla WP Opinie: https://opinie.wp.pl/marcin-makowski-czego-ci-nie-powie-adam-wajrak-i-inni-obroncy-puszczy-6016710172992129a, dostęp 25.05.2018
• Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski, Raport PBS przygotowany dla Ministerstwa Środowiska, Sopot 2013, s. 41: Komunikat opublikowany w wersji cyfrowej pod adresem: http://www.mos.gov.pl/g2/big/2013_12/ee41d9c93bc700729faf03103120a38c.pdf, dostęp: 25.05.2018.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2018.16.3.02