Las w ujęciu systemowym. Słabe i mocne strony

• Authors: Grzegorz Embros

Title variants

EN

Forest in systemic perspective: Weaknesses and strengths

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono przykładowe metody opisu zagadnień objętych zarówno systemem „leśnym”, jak i jego podsystemami. Ma to na celu doprecyzowanie sposobu budowania systemowego obrazu lasu i jego podsystemów. Zestawione będą mocne i słabe strony takiego ujęcia oraz możliwości ich uwzględnienia w profilowaniu relacji człowiek – las. Zwrócona będzie uwaga na poszerzanie interpretacji ujęcia systemowego i wynikające z tego konsekwencje. Powyższe, wraz z analizą konsekwencji, stanowi centralny punkt i zasadniczy cel artykułu. Tak zarysowana perspektywa systemowa może być spożytkowana, na przykład, w edukacji środowiskowej. W jej ramach, może wspomagać opis czy objaśnianie mechanizmów lub zjawisk występujących w ramach systemu „las”. Poza tym, może stanowić podstawę, w oparciu o którą będą wypracowane „narzędzia systemowe”, wykorzystywane następnie przy kształtowaniu postaw i działań człowieka względem lasu, będzie się przekładać na stan relacji pomiędzy człowiekiem a lasem. Może to znaleźć odzwierciedlenie w, szeroko rozumianym, procesie decyzyjnym poprzedzającym działania podejmowane w zakresie gospodarowania przez człowieka systemem leśnym.

EN

In this paper, some exemplary methods of describing both a ‘forest’ system and its subsystems are presented. In order to precisely offer the manner of constructing a systemic image of the forest and its subsystems, all issues related to the systemic approach are clarified. The weaknesses and strengths of such an approach were juxtaposed and revealed the possibilities of using them to shape the man–forest relationship. Attention was paid to the ‘expanding of interpretation’ of the systemic approach and the subsequent consequences. The above, together with the after-effects, remains the focal point and main goal of the paper. Such a described systemic perspective may be used, for example, in environmental education. It can support a depiction or explanation of mechanisms and phenomena occurring within the forest system. In addition, it may be the basis for working out some ‘system instruments’ subsequently used in shaping attitudes and actions towards the forest and translating into the man– forest relationship. This can be reflected in decision-making process, broadly understood, preceding the actions taken in the field of forest system management.

Keywords

PL

las; ujęcie systemowe; antropomorfizacja; interpretacja; las; ujęcie systemowe; antropomorfizacja; interpretacja

EN

forest; systemic perspective; anthropomorphisation; interpretation

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2018
• Volume: 16
• Issue: 3
• Pages: 31-41

Dates

published

2018-09-30

Contributors

author

Grzegorz Embros

References

• Bateson G., 1996, Umysł i przyroda. Jedność konieczna, PIW, Warszawa.
• Bertalanffy L., 1984, Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, PWN, Warszawa.
• Crozier M., Friedberg E., 1982, Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Dubos R., 1986, Pochwała różnorodności, PIW, Warszawa.
• Dzwonkowska D., 2016, Zagadnienie cnót mniejszych w etyce środowiskowej, w: Studia Ecologiae et Bioethicae 14/2016 (1), 35-53.
• Embros G., 2016, Prakseologiczne uwarunkowania procesu decyzyjnego w ochronie środowiska, w: Studia Ecologiae et Bioethicae 14/2016 (1), 101–127.
• Gomółka Z., 1994, Elementy ogólnej teorii systemów, Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego (Rozprawy i studia, T. (CCXXXIII) 159), Szczecin.
• Ingarden R., 2003, O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, w: Książeczka o człowieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 71–169.
• Kempisty M., 1973, Sterowanie, w: Kempisty M. (red.), Mały słownik cybernetyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa, 420.
• Laszlo E., 1978, Systemowy obraz świata, PIW, Warszawa.
• Latawiec A., 2008, Użyteczność systemowego ujęcia świata wirtualnego, w: W kierunku filozofii klasycznej. Inspiracje i kontynuacje. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Edwardowi Nieznańskiemu, red. Jan Krokos, Kordula Świętorzecka i Roman Tomanek. Wydaw. UKSW, Warszawa, 303–312.
• Latawiec M., 2016, Rozpoznawanie granic ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze, w: Studia Ecologiae et Bioethicae 14/2016 (1), 77-97.
• Lubański M., 1992, Informacja – System, w: Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki, red. Michał Heller, Mieczysław Lubański i Szczepan Ślaga. Warszawa: Wydaw. ATK, s. 13–153.
• Matuszak-Flejszman A., 2007, System zarządzania środowiskowego w organizacji, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• Mazur M., 1966, Cybernetyczna teoria układów samodzielnych, PWN, Warszawa.
• Mazur M., 1976, Cybernetyka i charakter, PIW, Warszawa.
• Mynarski S., 1979, Elementy teorii systemów i cybernetyki, PWN, Warszawa.
• PN-EN ISO 14001, 2015, Systemy Zarządzania Środowiskowego- wymagania i wytyczne stosowania, Warszawa.
• Sadowski W., 1978, Podstawy ogólnej teorii systemów. Analiza logiczno-metodologiczna, PWN, Warszawa.
• Scruton R., 2017, Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie, Zysk i S-ka. Poznań. Weinberg G. M., 1979, Myślenie systemowe, Wyd. Naukowo- Techniczne Warszawa.
• Wohlleben P., 2016, Sekretne życie drzew, Otwarte, Kraków.
• Życiński J., 1992, Ułaskawienie natury, Znak, Kraków.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2018.16.3.03