Preskryptywny charakter internalizacji aksjologicznej jako podstawa stosunku człowieka do lasu jako ekowartości

• Authors: Katarzyna Łukaszewska

Title variants

EN

Prescriptive internalisation as an axiological fundament of meaning the forest as an eco-value

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Internalizacja, czyli uwewnętrznianie treści o charakterze aksjologicznym, jest zbieżna z zyskiwaniem umiejętności o wyższym standardzie moralnym. Źródłem odpowiedzialności staje się wówczas po prostu obiektywna wartość. Uwewnętrznienie aksjologicznych wymagań płynących od ekowartości jest najskuteczniejszym rodzajem zobowiązania, ponieważ ma ono charakter preskryptywny: obietnicy danej sobie nie można nie dotrzymać bez poczucia straty danego słowa. W tym kontekście zinternalizowana ekowartość preskryptywnie oddziałuje na człowieka, którego odpowiedzialność jest tym głębsza, im silniej sama wartość jest uwewnętrzniona. Stąd też las, jako przykład ekowartości, przyjmuje dla człowieka charakter bezwzględny tylko w przypadku internalizacji preskryptywnej, gdy źródłem powinności jest nie tyle konieczność ekologiczna, ile wartość autoteliczna.

EN

Internalisation, i.e. incorporation of axiological contents, is concurrent with gaining skills of a higher moral standard. In this process, objective values became the source of responsibility. Internalisation of axiological requirements stemming from eco-values is the most effective type of obligation due to its prescriptive nature: it is impossible not to keep a promise made to oneself without experiencing the loss of the given value. In this context, the internalised eco-values prescriptively influence the person whose sense of responsibility becomes stronger as the value becomes further internalised. Therefore, the forest, as an example of an eco-value, takes on an absolute nature only when prescriptive internalisation occurs – i.e. when the source of moral obligation is not so much the ecological necessity but an autotelic value.

Keywords

PL

wartość; wartość ekologiczna; internalizacja preskryptywna; aksjologia; wartość; wartość ekologiczna; internalizacja preskryptywna; aksjologia

EN

value; eco-value; prescriptive internalization; axiology

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2019
• Volume: 17
• Issue: 1
• Pages: 19-25

Dates

published

2019-03-31

Contributors

author

Katarzyna Łukaszewska

References

• Boneneberg M., 2000. Aksjologiczne problemy ekologii, w: Poznanie i doznanie. Eseje z estetyki ekologii, Gołaszewska M. (red.), Universitas, Kraków, 32-51.
• Ciążela H., 2006, Problemy i dylematy etyki odpowiedzialności globalnej, Wyd. APS im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa.
• Frączek Z., 2002, Edukacja aksjologiczna wobec potrzeb współczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Gajda J., 1995, Wychowywać do prawdy?, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Gołaszewska M., 1987, W poszukiwaniu porządku świata, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Hudzik J. P., 1999, Sens życia jako wartość w przestrzeni kultury współczesnej, w: Wartości i antywartości w kontekście przeobrażeń kultury współczesnej, Szkołut T. (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin, 27-42.
• Jedynak A., 2008, Odpowiedzialność w globalnej wiosce, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
• Konstańczak S., 2001, Internalizacja wartości moralnych, Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk.
• Kunowski S., 2003, Wartości w procesie wychowania, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Pikus S., 1997, Moralne aspekty ochrony środowiska przyrodniczego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Słupsk.
• Stacewicz J., 1993, Pomiędzy społeczeństwem ekonomicznym a ekologicznym, Polska Akademia Nauk, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Warszawa.
• Trzaskowska E., 1992, O potrzebie i formach edukacji ekologicznej, w: Humanizm ekologiczny. Jakiej filozofii potrzebuje ekologia. Ochrona przyrody a ochrona człowieka, Pawłowski L., Zięba S. (red.), Politechnika Lubelska, Lublin, 97-103.
• Zięba S., 2002, Ekosystem leśny wartością człowieka, IBL, EkoKUL, Lublin.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2019.17.1.02