Rozwój zrównoważony, postwzrost, dobre życie (Buen Vivir). Głosy z Ameryki Łacińskiej i Hiszpanii

• Authors: Bogumiła Lisocka-Jaegermann

Title variants

EN

Sustainable development, degrowth, Buen Vivir: Voices from Latin America and Spain

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pierwsza część tekstu dotyczy z jednej strony krytycznych ujęć „rozwoju”, z drugiej zaś niespójności i sprzeczności w oficjalnych, instytucjonalnych konceptualizacjach rozwoju zrównoważonego, na które wskazują liczni przedstawiciele nurtów krytycznych. Druga część poświęcona jest próbom wpisywania „zrównoważenia/trwałości” (sustainability) w dyskurs krytyczny. Zasadniczą tezą jest wskazanie różnic między wizją „miękkiego zrównoważenia” mieszczącą się w oficjalnym nurcie i wizjami zrównoważenia „twardego” i „bardzo twardego” wpisanymi w nurty krytyczne, w tym radykalne ujęcia biocentryczne i dekolonialne. Tezę towarzyszącą stanowi stwierdzenie o znaczeniu kontekstów, w jakich powstają i funkcjonują wymienione powyżej dyskursy krytyczne ze wskazaniem na latynoamerykańskie przykłady inicjatyw transformacyjnych.

EN

The first part of the text deals with critical approaches to development as well as with inconsistencies and contradictions in official, institutional conceptualisations of sustainable development, as indicated by numerous representatives of critical trends. The second part is devoted to attempts to merge sustainability into a critical discourse. Differences between ‘soft sustainability’ in the official mainstream discourse and ‘strong’ and ‘very strong’ ones within transition initiatives developed by both academic and social activists are discussed. Examples of the latter, such as Buen Vivir and degrowth coming mainly from Spanish-speaking countries, are presented.

Keywords

PL

krytyka rozwoju; rozwój zrównoważony; rozwój trwały; postwzrost; trwały postwzrost; inicjatywy transformacji; krytyka rozwoju; rozwój zrównoważony; rozwój trwały; postwzrost; trwały postwzrost; inicjatywy transformacji

EN

development critique; sustainable development; degrowth; sustainable degrowth; transformation initiatives

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2019
• Volume: 17
• Issue: 4
• Pages: 23-36

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Bogumiła Lisocka-Jaegermann

References

• Adams W., 2006, El futuro de la sostenibilidad: Repensando el medio ambiente y el desarrollo en el siglo veintiuno. [The Future of Sustainability: rethinking the environment and development in the 21st century], Zurich: IUCN/The World Conservation Union, 20] <http://www.iucn.org/members/future_sustainability/> (15.01.2007).
• Barcena A., Prado A., 2016, El imperativo de la igualdad. Por un desarrollo sostenible en América Latina y el Caribe [The imperative of equality. For sustainable development in Latin America and the Caribbean], Mexico, Siglo XXI Eds. Bell K., 2014, Achieving Environmental Justice, Bristol, Policy Press.
• Bermejo R., Arto I., Hoyos D., Garmendia E., 2010, Menos es mas: del desarrollo sostenible al decrecimiento sostenible [Less is more: from sustainable development to sustainable degrowth], Cuadernos de Trabajo de Hegoa, No. 52.
• Bonaiuti M., 2006, A la conquista de los bienes relacionales [Towards the conquest of relational goods], Colectivo Revista Silence, monografico Objetivo Decrecimiento, Leqtor, Barcelona.
• Bonevac D., 2010, Is Sustainability Sustainable, Academic Questions, 23, 84-101.
• Bryant R.L., Bailey S., 1997, Third World Political Ecology, London, Routledge.
• D’Alisa Giacomo, Federico Demaria F., Giorgio Kallis (eds), 2014, Degrowth. A Vocabulary for a new era, London, Routledge.
• Demaria F., Schneider F., Sekulova F., Martinez-Alier J., 2013, What is Degrowth? From an Activist Slogan to a Social Movement, Environmental Values, 22, 191–215.
• Escobar A., 1995, Encountering Development. The Making and Unmaking the Third World, Princeton University Press.
• Escobar A., 1999, After nature: steps to an antiessentialist political ecology, Current Anthropology, 40 (1).
• Escobar A., 2008, Territories of Difference. Place, movements, life, ‘redes’, Duke Univeristy Press, Durham, London.
• Franciszek (papież). 2016. Laudato Si’. Watykan.
• Gorz Andre (M. Bosquet), 1972, Proceedings from a public debate organized in Paris by Club de Nouvelle Observateur, Nouvelle Observateur, 397, Paris, 19 June 1972.
• Gudynas E., 2011, Buen Vivir: Today’s tomorrow, Development, 54, 4, 441-447.
• Gudynas E., 2011, Debates sobre el desarrollo y sus alternativas en América Latina: Una breve guía heterodoxa, [Debates on development and its alternatives in Latin America: a short heterodox guide] Myriam Lang and Dunia Mokrani (eds.), Mas alla del Desarrollo Grupo Permanente de Trabajo sobre Alternativas al Desarrollo, Abya Yala, Quito, 21-53.
• Gudynas E., 2011, Desarrollo y sustentabilidad ambiental: diversidad de posturas, tensiones permanentes, [Development and environmental sustainability: diversity of attitudes, permanent tensions] in: Mataran Ruiz A., Lopez Catellano F. (eds.), La Tierra no es muda: dialogos entre el desarrollo sostenible y el postdesarollo, Universidad de Granada, Granada, 69-96.
• Gudynas E., Acosta A., 2011, El Buen vivir o la disolucion de la idea del progreso, [Good living or the dissolution of the idea of progress], in: Rojas M. (Ed.), La medicion del progreso y el bienestar, Propuestas desde America Latina, Foro Consultivo Cientifico y Tecnologico de Mexico, Mexico, 103-110.
• Jackson T., 2015, Dobrobyt bez wzrostu. Ekonomia dla planety o ograniczonych możliwościach, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
• Johanisova N., Crabtree T., Frankova E., 2013, Social enterprises and non-market capitals: a path to degrowth? Journal of Cleaner Production, 38, 7–16.
• Kubiaczyk F., 2013, Nowoczesność, kolonialność i tożsamość. Perspektywa latynoamerykańska, Poznań, Wyd. UAM.
• Latouche S., 2004, Sobrevivir al. desarrollo. De la descolonizacion del imaginario economico a la construccion de una sociedad alternativa, [Surviving development. From the decolonization of the economic imaginary to the construction of an alternative society] Editorial Icaria, Barcelona.
• Latouche S., 2004., Degrowth Economics, Le Monde Diplomatique, mondediplo.com/2004/11/14 latouche.
• Latouche S., 2007, La otra Africa. Autogestion y apano frente al mercado global, [The other Africa. Self-management and commitment within the global market] Oozebap, Barcelona.
• Latouche S., 2009a, Decrecimiento y posdesarrollo. El pensamiento critico contra la economia del absurdo. [Degrowth and postdevelopment. Critical thinking against the economy of absurdity], El Viejo Topo, Espana.
• Latouche S., 2009b, La apuesta por el decrecimiento. Como salir del imaginario dominante? [The commitment to degrowth. How to get out of the dominant imaginary?], Barcelona: Icaria.
• Lisocka-Jaegermann B., 2011, Kultura w rozwoju lokalnym, WGiSR UW, Warszawa.
• Lisocka-Jaegermann B., 2015, Sustainable Rural Development or (Sustainable Rural Livelihoods? Strategies for the 21st century in Peripheral Regions, “Barometr Regionalny” 13, 1, 13-20.
• Lisocka-Jaegermann B., 2017, Del desarrollo sostenible por vulnerabilidad hacia la resiliencia? [From sustainable development, through vulnerability towards resilience] in: B. Lisocka-Jaegermann, Z. Piotrowska-Kretkiewicz, K. Ząbecki (eds.), La vulnerabilidad socioeconomica y ambiental en el contexto local y regional, WGiSR UW, Warszawa, pp. 63-73.
• Lisocka-Jaegermann B., 2018, El decrecimiento como alternativa o camino a sostenibilidad? [Degrowth as an alternative or a path to sustainability?] in: M. Czerny, C. S. Mendoza (eds.), Globalizacion y Desarrollo Sostenible, Wyd. UW, Warszawa, s. 21-31.
• Lorek S., Fuchs D., 2011, Strong sustainable consumption governance – precondition for degrowth path?, Journal of Cleaner Production, 1–8.
• Macnaughten Ph., Urry J., 2005, Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Martinez-Alier J., 2009, Socially Sustainable Economic Degrowth, “Development and Change” 40, 6, 1099–1119.
• Martinez-Alier J., Pascual U., Vivien F., Zaccai E., 2010, Sustainable de-growth: Mapping the context, criticisms and future prospects of an emergent paradigm, “Ecological Economics” 69, 9, 1741–1747.
• Meadows D.H., Meadows D., Rander J., Behrens W., 1972, The limits to growth, New York, Universe Books.
• Nelson A., Schneider F., 2019, Housing for Degrowth: Principles, Models, Challenges and Opportunities, Routledge, Earthscan.
• Peet R., Watts M., 2004, (eds), Liberation Ecologies: environment, development, social movements, London, Routledge.
• Rogal H., 2010, Ekonomia zrownoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Zysk i S-ka, Poznań.
• Sachs I., 2011, Trzeci brzeg. W poszukiwaniu ekorozwoju, Wydawnictwo UW, Warszawa.
• Sachs W., 1992, The Development Dictionary. A Guide to Knowledge as Power, Zed Books London.
• Schneider F., Kallis G., Martinez-Alier J., 2010, Crisis or opportunity? Economic degrowth for social equity and ecological sustainability, Introduction to this special issue, “Journal of Cleaner Production” 18, 511–518.
• Scoones I., 2010, Sustainability, in: D. Eade, A. Cornwall (eds.), Deconstructing Development Discourse. Buzzwords and Fuzzwords, Practical Action Pub and Oxfam GB, Warwickshire, 152-162.
• Swyngedouw E., 2014, Depoliticization (‘the political’), in: D’Alisa G., Demaria F., Kallis G. (eds), Degrowth: a vocabulary for a new era, Routledge, London.
• Sztumski W., 2006, Idea zrownoważonego rozwoju a możliwości jej urzeczywistnienia, „Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development” 1, 2, 73-76.
• Sztumski W., 2008, Refleksja na temat rozwoju zrownoważonego (Czy rozwoj zrownoważony jest fikcją, utopią, iluzja czy oszustwem?), „Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development” 3, 2, 133-139.
• Sztumski W., 2009, Mitologia rozwoju zrownoważonego, „Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development” 4, 2, 13-23.
• Szymczak Mieczysław (red.), 1992, Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa.
• Taibo C., 2009, En defensa del decrecimiento, Sobre capitalismo, crisis y barbarie [Defending degrowth. On capitalism, crisis and barbarism] Madrid, Los libros de la Catarata.
• Welzer H., 2016, Samodzielne myślenie, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk.
• World Commission on Environment and Development, 1987, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.
• The EU needs a stability and wellbeing pact, not more growth, Guardian Letters, Sun 16 Sep 2018 https://www.theguardian.com/politics/2018/sep/16/the-eu-needs-a-stability-and-wellbeing-pact-not-more-growth.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2019.17.4.03