Legal and economic dilemmas of sustainable development in times of global crisis

• Authors: Maciej Rudnicki

Title variants

PL

Prawne i ekonomiczne dylematy zrównoważonego rozwoju w dobie ogólnoświatowego kryzysu

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The starting point for the reflections were a range of issues bordering philosophy, morality, economy and law, regarding the rational management of natural resources and protection of the natural environment, as well as the regulation and forming of peoples’ attitudes and behaviours in relation to the natural environment, and the setting of legal boundaries for those behaviours and sanctions for crossing them. The state of the natural environment has a very strong influence on the fulfilment of existential human needs. Humans strive for satisfactory life of appropriate quality, and often have to make choices between various goods. Unfortunately, ecological properties are very often treated last of all in the decision-making hierarchy, and are usually considered inferior to, for example, material prosperity or social comfort. Treating the ecological properties as such, often results in them going unnoticed overall, and very soon leads to permanent and negative changes that directly affect human life and the environment, as well as having a negative effect on health. Therefore, such extraordinarily essential conditions for choosing and fulfilling ecological needs as regards first-class existential needs that have a vital influence on the quality of life and ecological awareness, are based chiefly on understanding the rules of sustainable development. Should the development of civilisation be ruled by economy, or should the basis of that development be protection and maintenance of natural environmental resources? Or maybe the most sensible option is to balance economic, social and ecological aims? The problem pinpointed in this way highlights the importance in life of global community, and may for years induce consideration and reflection.

PL

Rozważania prowadzone w niniejszym artykule wychodzą od szerokiego zbioru zagadnień z zakresu filozofii, moralności, ekonomii i prawa odnoszących się do racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi, ochrony środowiska naturalnego, a także formowania ludzkich postaw i zachowań wobec niego; wreszcie ustanowienia prawnych granic tego odniesienia i sankcji za ich przekroczenie. Stan naturalnego środowiska ma istotne znaczenie dla zaspokojenia życiowych potrzeb człowieka. Ludzie dążąc do osiągnięcia satysfakcjonującego ich poziomu życia, odpowiedniej jego jakości muszą wybierać między wieloma różnymi dobrami. Niestety, wartości ekologiczne widziane są często jako mniej istotne i przy podejmowaniu decyzji przegrywają z dążeniem do posiadania majątku czy społecznego komfortu. Takie traktowanie dóbr ekologicznych skutkuje niedocenianiem ich i prowadzi do negatywnych zmian w środowisku, mających także negatywny wpływ na życie ludzi. Tworzenie warunków zaspokajania podstawowych ludzkich, kształtowania jakości życia, potrzeb powinno opierać się na zrozumieniu zasad zrównoważonego rozwoju. Czy rozwój cywilizacyjny ma kierować się wyłącznie względami ekonomicznymi, czy też jego podstawą powinno być zachowanie zasobów naturalnych? Czy może najrozsądniejszą opcją jest znalezienie równowagi w dążeniu do ekonomicznych, społecznych i ekologicznych celów? Omawiany problem ma charakter globalny i wciąż powinien prowadzić do pogłębionej refleksji.

Keywords

EN

sustainable development; quality of life; ecological crisis; economy

PL

zrównoważony rozwój; jakość życia; kryzys ekologiczny; ekonomia; zrównoważony rozwój; jakość życia; kryzys ekologiczny; ekonomia

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2020
• Volume: 18
• Issue: 5
• Pages: 243-250

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Maciej Rudnicki

References

• Agenda 1998 - Agenda 21. Progress Report 1992-1998. IInd Updated Edition, Warsaw.
• Budnikowski, Adam. 1998. Ochrona środowiska jako problem globalny. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Carley, Michael, and Philippe Spapens. 2000. Dzielenie się światem. Zrównoważony sposób życia i globalnie sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych w XXI wieku. Białystok–Warszawa: Wydawnictwo Instytutu na Rzecz Ekorozwoju.
• Ciborowski, Adolf. 1981. Polityka kształtowania środowiska. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Convention 1998 - Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-Making and Access to Justice in Environmental Matters, concluded on 25 June 1998 in Aarhus (Dz. U. 2001 nr 89, poz. 970).
• Czaja, Stanisław, Bogusław Fiedor, and Zbigniew Jakubczyk. 1992. Ekologiczne uwarunkowania wzrostu gospodarczego w ujęciu współczesnej teorii ekonomii. Białystok–Kraków: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Dobrzański, Grzegorz, Bożena Dobrzańska, and Dariusz Kiełczewski. 1997. Ochrona środowiska przyrodniczego. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Dołęga, Józef M. 2001. „Z filozofii nauk ekologicznych.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Górka, Kazimierz, Bazyli Poskrobko, and Wojciech Radecki. 1998. Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Hull, Zbigniew. 2003. „O dwóch sposobach pojmowania i uprawiania filozofii ekologii.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Jendrośka, Jerzy, and Magdalena Bar. 2001. Ustawa Prawo ochrony środowiska. Komentarz. Wrocław: Wydawnictwo Centrum Prawa Ekologicznego.
• Kalinowska, Anna. 2002. Ekologia – wybór na nowe stulecie. Warszawa: Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk.
• Karaczun Zbigniew, and Leonard Indeka. 1996. Ochrona środowiska. Warszawa: Aries.
• Kasprzak, Sylwester. 2003. Normatywny wymiar ekologicznych i sozologicznych idei w systemie prawa państwowego i kościelnego. Lublin: Wydawnictwo Bamka.
• Kośmicki, Eugeniusz. 2001. „Problem odpowiedzialności człowieka za ewolucję.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Kuzior, Aleksandra. 2001. „Wolność wyboru a problem odpowiedzialności – rozważania Ericha Fromma.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Leroy, Pieter. 2000. “Political Modernisation and the Renewal of Environmental Policy Arrangements.” In Sustainable Development – an European View, edited by Marzenna R. Dudzińska, Artur Pawłowski. Lublin: Wydawnictwo PAN.
• Machowski, Jacek. 2003. Ochrona środowiska. Prawo i zrównoważony rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• Maśniak, Dorota. 2003. Ubezpieczenia ekologiczne. Kraków: Zakamycze.
• Michajłow, Włodzimierz. 1979. Człowiek i środowisko. Wrocław: Ossolineum.
• Möller, L. 2004a. „Proekologiczna edukacja oraz informacja o środowisku jako główne składniki świadomości ekologicznej.” W Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom I, Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Studia Ekonomiczne, red. Matthias Kramer, Maria Urbaniec, i Andrzej Kryński. Warszawa: C. H. Beck.
• Möller, L. 2004b. „Znaczenie polityki ochrony środowiska z punktu widzenia przedsiębiorstw w aspekcie międzynarodowym.” W Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom I, Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Studia Ekonomiczne, red. Matthias Kramer, Maria Urbaniec, i Andrzej Kryński. Warszawa: C. H. Beck.
• Niewiadomski, Zygmunt. 2003. „Prawo do dobrej administracji – aspekty procesowe, ustrojowe i materialne.” Biuletyn Biura Informacji Rady Europy nr 4.
• Paczuski, Ryszard. 2002. „O niedostatku nauczania prawa ochrony środowiska w Polsce.” W Zasada zrównoważonego rozwoju w prawie i praktyce ochrony środowiska, red. Kazimierz Równy, Jarosław Jabłoński, 293-295. Warszawa: Wydawnictwo PWSBiA.
• Przyborowska-Klimczak, Anna. 2004. Ochrona przyrody. Studium prawnomiędzynarodowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Radziszewski, Edward. 2003. Prawo ochrony środowiska. Przepisy i komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Rudnicki, Maciej. 2003. „Odpowiedzialność władz publicznych za realizację zadań w dziedzinie ochrony środowiska.” W Prawość i Godność, Księga pamiątkowa w 70 rocznicę urodzin Profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. Andrzej Gomułowicz, Sławomir Fundowicz, Ferdynand Rymarz, 207-216. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Śleszyński, Jerzy, and Glen Anderson. 1996. Ekonomiczna wycena środowiska przyrodniczego. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Weizsacker, Ernst Urlich von, Amory B. Lovins, and L. Hunter Lovins. 1999. Mnożnik cztery, podwojony dobrobyt – dwukrotnie mniejsze zużycie zasobów naturalnych. Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
• Wrzosek, Stanisław. 1999. Zarządzanie środowiskiem przez administrację publiczną w Polsce. Białystok: Wydawnictwo Politechniki Białostockiej.
• Zoll, Andrzej. 2003. „Dobra administracja jako prawo obywatela.” Biuletyn Biura Informacji Rady Europy, no 4.
• Życiński, Józef. 1992. Ułaskawienie natury. Kraków: Znak.
• Żylicz, Tomasz. 1990. Ekonomia wobec problemów środowiska przyrodniczego. Warszawa: PWN.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2020.18.5.21