Rola narracji filozoficznej w etyce cnót środowiskowych

• Authors: Dominika Dzwonkowska

Title variants

EN

The Role of Philosophical Narration in Environmental Virtue Ethics

Abstracts

EN

Environmental virtue ethics is quite a new area of research that undertakes the issue of moral dispositions enabling actions for environmental protection. In this article, I shall present and organise the claims of narrative, environmental, virtue ethics. The aim of my analysis is to highlight the dual role of narration in this concept of ethics, which can be used as a tool for individual and social transformation. This approach corresponds to the types of moral dispositions, within the concept formed by Brian Treanor, the author of the narrative virtues ethics. The analyses carried out, helped to show the narrative as a tool allowing to get to know oneself and, or more precisely, to answer the question: who am I? To be able to define and pursue what I want to become. In this way, auto-narration becomes a tool of personal transformation (metanoi). Narration not only serves personal development, but through the language of myths, metaphors, and images, supports the promotion of desired cultural codes. In this way, narration is a very effective tool for social transformation. Two instruments are key in narration. First, on an individual level, phronesis is important to help to choose a good narrative and interpret it in the proper way. The second tool, important at the social level, is moral education, which helps to shape the moral attitudes for the development of society in the desired direction. 

PL

Etyka cnót środowiskowych jest stosunkowo młodym obszarem badań, który podejmuje zagadnienie moralnych dyspozycji wspierających działania na rzecz ochrony środowiska. W niniejszym artykule przedstawiam i porządkuję tezy narracyjnej koncepcji etyki cnót środowiskowych. Celem moich analiz jest ukazanie podwójnej roli narracji w tej koncepcji etyki, to jest zarówno jako narzędzia transformacji indywidualnej, jak i społecznej. Takie ujęcie odpowiada rodzajom dyspozycji moralnych, w koncepcji Briana Treanora, twórcy narracyjnej etyki cnót. Przeprowadzone analizy pomogły pokazać narrację, jako narzędzie do poznawania siebie samego, a dokładniej odpowiadania na pytanie: kim jestem? By móc zdefiniować i dążyć do tego, kim chcę się stać. W ten sposób autonarracja staje się narzędziem osobistej przemiany (metanoi). Narracja nie tylko służy rozwojowi osobistemu, lecz także poprzez język mitów, metafor i obrazów wspiera promowanie pożądanych kodów kulturowych. W ten sposób narracja jest bardzo skutecznym narzędziem przemiany społecznej. Kluczowe w narracji są dwa narzędzia. Po pierwsze, na poziomie indywidualnym, istotne jest phronesis, które pomaga wybierać dobrą narrację i odpowiednio ją interpretować. Drugim narzędziem, ważnym na poziomie społecznym, jest edukacja moralna, która pozwala kształtować postawy moralne służące rozwojowi społeczeństwa w pożądanym kierunku.

Keywords

PL

etyka cnót środowiskowych; cnoty środowiskowe; narracja; phronesis; edukacja moralna

EN

environmental virtue ethics; environmental virtue; narration; phronesis; moral education

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2021
• Volume: 19
• Issue: 2
• Pages: 5-15

Dates

published

2021

Contributors

author

Dominika Dzwonkowska

• Instytut Filozofii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,

• https://orcid.org/0000000220602901

References

• Anscombe, Gertruda. 1958. “Modern Moral Philosophy.” Philosophy 33: 1-19.
• Arendt, Hanna. 1979. „Filozofia i metafora.” Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja 5: 167-187.
• Arystoteles. 2007. Etyka nikomachejska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cafaro, Philip. 2004. Thoreau’s Living Ethics. Walden and the Pursuit of Virtue. Athens: The University of Georgia Press.
• Cafaro, Philip. 2010. “Environmental Virtue Ethics. Special Issue: Introduction.” Journal of Agricultural and Environmental Ethics 1-2: 3-7.
• Cafaro, Philip. 2015. “Environmental Virtue Ethics.” In The Routledge Companion to Virtue Ethics, edited by Lorraine Besser-Jones, and Michael Slote, 427-444. New York: Routledge.
• Dzwonkowska, Dominika. 2017a. „Cnoty i wady środowiskowe w edukacji ekologicznej.” W Młodzież i jej świat: praca, ekologia, wychowanie, małżeństwo i rodzina, red. Ryszard F. Sadowski, 45-58. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
• Dzwonkowska, Dominika. 2017b. „Normatywność etyki cnót środowiskowych na przykładzie etyki Ronalda Sandlera. Komentarz.” Avant 3: 99-108.
• Dzwonkowska, Dominika. 2018a. “Jan Gwalbert Pawlikowski jako przykład wzorcowego charakteru środowiskowego.” Etyka 56: 13-28.
• Dzwonkowska, Dominika. 2018b. „Environmental Virtue Ethics and Sustainability.” Problems of Sustainable Development 2: 139-146.
• Dzwonkowska, Dominika. 2019. Etyka cnót środowiskowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Hill, Thomas Jr. 1983. “Ideals of Human Excellence and Preserving Natural Environment.” Environmental Ethics 3: 211-224.
• Hurtshouse, Rosalind. 1999. On Virtue Ethics. Oxford: Oxford University Press.
• Hurtshouse, Rosalind. 2004. „Normatywna etyka cnót.” W Etyka i charakter, red. Jacek Jaśtal, 191-209. Kraków: Aureus.
• Karczyńska, Eliza. 2014. „Odkrywanie siebie w narracji. Koncepcja tożsamości narracyjnej w myśli Paula Ricoeura i Charlesa Taylora.” Humaniora. Czasopismo Internetowe 1: 65-76.
• Krakauer, Jon. 1997. Into the Wild. New York: Anchor Books.
• Leopold, Aldo. 2004. Zapiski z piaszczystej krainy. Bielsko-Biała: Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
• MacIntyre, Alasdair. 1998. Whose Justice? Which Rationality? Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Newton, Lisa. 2003. Ethics and Sustainability: Sustainable Development and the Moral Life. New Jersey: Prentice Hall.
• Nussbaum, Marta. 2001. Women and Human Development: The Capabilities Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ricoeur, Paul. 1983. Time and Narrative. Chicago: University of Chicago Press.
• Ricoeur, Paul. 1992a. Filozofia osoby. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
• Ricoeur, Paul. 1992b. Oneself as Another. Chicago: University of Chicago Press.
• Rosner, Katarzyna. 2002. „Paul Ricoeur wobec współczesnych dyskusji o narracji.” Teksty Drugie 3: 129-136.
• Sandler, Ronald. 2005. “Introduction: Environmental Virtue Ethics.” In Environmental Virtue Ethics, edited by Ronald Sandler, and Philip Cafaro, 3-6. Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
• Sandler, Ronald. 2007. Character and Environment. A Virtue-Oriented Approach to Environmental Ethics. New York: Columbia University Press.
• Snook, Ivan. 2007. “Values Education in Context.” In Values Education and Lifelong Learning, edited by David N. Aspin, and Judith D. Chapman, 80-92. Dordrecht: Springer.
• Thoreau, Henry. 1854. Walden; or Life in the Woods. Boston: Ticknor and Fields.
• Treanor, Brian. 2010. “Environmentalism and Public Virtue.” In Virtue Ethics and the Environment, edited by Philip Cafaro, and Ronald Sandler, 9-28. Dordrecht: Springer.
• Treanor, Brian. 2014. Emplotting Virtue: A Narrative Approach to Environmental Virtue Ethics. Albany: SUNY Press.
• van Wensveen, Louke. 2000. Dirty Virtues: The Emergence of Ecological Virtue Ethics. Amherst: Prometheus Books.
• van Wensveen, Louke. 2001. “Ecosystem Sustainability as a Criterion for Genuine Virtue.” Environmental Ethics 3: 227-241.
• Wolicka, Elżbieta. 1994. Mimetyka i mitologia Platona. Lublin: TN KUL.
• Zawojska, Teresa. 2017. „Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej.” Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 117: 5-18.
• Zuziak, Władysław. 2006. „Kształtowanie się osoby w wymiarze moralnym.” W Wokół tożsamości człowieka, red. Władysław Zuziak, 91-109. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2021.19.2.01

Biblioteka Nauki

1815518