Wczesne nieadaptacyjne schematy i motywacja osiągnięć a poczucie nasilenia stresu u kobiet i mężczyzn

• Authors: Klaudia Zazulska , Dżesika Wajs , Dorota Mącik

Title variants

EN

THE EARLY MALADAPTIVE SCHEMAS’ AND ACHIEVEMENT MOTIVATION’S LINKS WITH THE SENSE OF THE SEVER ITY OF STRE SS AMONG MEN AND WOMEN

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem badań prezentowanych w artykule było przedstawienie znaczenia wczesnych nieadaptacyjnych schematów i wymiarów motywacji osiągnięć dla nasilenia poczucia stresu u kobiet i mężczyzn. Zbadano 107 osób dorosłych, w tym 58 kobiet oraz 49 mężczyzn. Wiek badanych zawierał się w przedziale 21–59 lat. W badaniu zastosowano następujące metody: Kwestionariusz schematów Younga (YSQ-S3 PL), Inwentarz motywacji osiągnięć (LMI) oraz Kwestionariusz poczucia stresu (KPS). Zaobserwowano różnice międzypłciowe, które potwierdzają, że wczesne nieadaptacyjne schematy oraz wymiary motywacji osiągnięć wyjaśniają poziom poczucia stresu w sposób odmienny dla kobiet i mężczyzn. W przypadku kobiet schematy wyjaśniają najlepiej stres zewnętrzny, podczas gdy dla mężczyzn – stres intrapsychiczny. U kobiet wszystkie czynniki stresu są wyjaśniane przez wymiary motywacji osiągnięć w większym stopniu, przy czym składowe motywacji wyjaśniają przede wszystkim napięcie emocjonalne. W grupie mężczyzn współczynniki te są słabsze, największy p  cent wyjaśnionej wariancji dotyczy zaś stresu intrapsychicznego.

EN

The aim of the presented study was to determine if and in what way early maladaptive schemas and achievement motivation influence the sense of stress in the groups of men  and woman. 107 people, including 58 women and 49 men, in age between 21–59 were tested. Subject completed the Young Schema Questionnaire (YSQ-S3), the Achievement Motivation Inventory (LMI) and the Perception of Stress Questionnaire (KSP). A regression analysis showed differences between men and women. In case of women, schemas explain the external stress, while for men – internal stress. Achievement motivation influences all stress domains in a greater extend for women then for the men’s group. Motivation’s factors explain mostly emotional tension. For men’s group, models’ coefficients are weaker, the highest percentage of explained variance is observed for internal stress factor.

Keywords

PL

wczesne nieadaptacyjne schematy; motywacja osiągnięć; poczucie stresu; różnice międzypłciowe; wczesne nieadaptacyjne schematy; motywacja osiągnięć; poczucie stresu; różnice międzypłciowe

EN

early maladaptive schemas; achievement motivation; sense of stress; gender differences

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Psychologica
• Year: 2017
• Volume: 2
• Issue: 17
• Pages: 23-42

Dates

published

2018-02-21

Contributors

author

Klaudia Zazulska

author

Dżesika Wajs

author

Dorota Mącik

References

• Aronsson, G., Rissler, A. (1998). Psychophysiological stress reactions in female and male urban bus drivers. Journal of Occupational Health Psychology, 3, 122–129.
• Balcerzak-Paradowska, B. (2008). Rozwiązania w zakresie ułatwienia godzenia życia zawodowego z rodzinnym jako element polityki rodzinnej. W: C. Sadowska-Snarska (red.), Kierunki działań na rzecz równowagi praca– życie–rodzina (s. 15–30). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku.
• Bamber, M., McMahon, R. (2008). Danger-early maladaptive schemas at work!: The role of early maladaptive schemas in career choice and the development of occupational stress in health workers. Clinical Psychology & Psychotherapy, 15, 96–112. DOI:10.1002/cpp.564
• Bańka, A. (2005). Motywacja osiągnięć. Podstawy teoretyczne, konstrukcja oraz walidacja skali do pomiaru motywacji osiągnięć w wymiarze międzynarodowym. Poznań–Warszawa: Print B – Instytut Rozwoju Kariery.
• Baum, A., Grunberg, N. E. (1991). Gender, Stress, and Health. Health Psychology, 70(2), 80–85.
• Calvete, E., Orue, I., González-Díez, Z. (2013). An examination of the structure and stability of early maladaptive schemas by means of the Young Schema Questionnaire-3. European Journal of Psychological Assessment, 29, 283–290, DOI:10.1027/1015-5759/a000158
• Calvete, E., Orue, I., Hankin, B. L. (2015). A longitudinal test of the vulnerability stress model with early maladaptive schemas for depressive and social anxiety symptoms in adolescents. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37(1), 85–99. DOI:10.1007/s10862-014-9438-x
• Cámara, M., Calvete, E. (2012). Early maladaptive schemas as moderators of the impact of stressful events on anxiety and depression in university students. Journal of Psychopathology & Behavioral Assessment, 34, 58–68. DOI:10.1007/s10862-011-9261-6
• Chybicka, A., Kosakowska-Berezecka, N. (2009). Między płcią a rodzajem – teorie, badania, aplikacje. Kraków: Impuls.
• Gębuś, D. (2014). Rodzina a kariera zawodowa – dylematy współczesnych młodych kobiet. Folia Sociologica, 51, 187–203.
• Gwiazdowska, S., Klinkosz, W. (2012). Motywacja osiągnięć i osobowość mężczyzn uzyskujących stały oraz nieregularny dochód miesięczny. Studia z Psychologii w KUL, 18, 11–26.
• Hankin, B. L., Abramson, L. Y., Miller, N., Haeffel, G. J. (2004). Cognitive vulnerability-stress theories of depression: Examining affective specificity in the prediction of depression versus anxiety in three prospective studies. Cognitive Therapy & Research, 28, 309–345.
• Heckhausen, H. (1989). Motivation und Handeln. Berlin: Springer.
• Klinkosz, W., Sękowski, A. E. (2013). Inwentarz Motywacji Osiągnięć H. Schulera, G. C. Thorntona, A. Frintrupa i M. Prochaski. LMI. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Królikowska, S. (2011). Rola stereotypów płci w kształtowaniu postaw kobiet i mężczyzn wobec zdrowia. Nowiny Lekarskie, 80, 387–393.
• Lazarus, R. S. (1980). The stress and doping paradigm. W: L. A. Bond, J. C. Rosen (red.), Competence and doping Turing adulthood (s. 28–74). Hanover: University Press of New England.
• Łosiak, W. (2007). Natura stresu: spojrzenie z perspektywy ewolucyjnej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Mandal, E. (2005). Osobowość kobiet i mężczyzn w rozwoju: różnice generacyjne i kulturowe. Psychologia Rozwojowa, 10(2), 23–33.
• Moir, A., Jessel, D. (2000). Płeć mózgu. Warszawa: PiW.
• Oettingen, J., Chodkiewicz, J., Mącik, D., Gruszczyńska, E. (2017). Polska adaptacja i walidacja krótkiej wersji Kwestionariusza Schematów Younga (YSQS3-PL). Psychiatria Polska, 82, 1–12.
• Ostrowska, A. (1999). Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Pajestka, G. (2012). Orientacje społeczne a płeć. Czy rywalizacja to tylko „męska rzecz”? Psychologia Społeczna, 7, 64–70.
• Pinto-Gouveia, J., Castilho, P., Galhardo, A., Cunha, M. (2006). Early maladaptive schemas and social phobia. Cognitive Therapy and Research, 30, 571–584.
• Plopa, M., Makarowski, R. (2010). Kwestionariusz Poczucia Stresu. Warszawa: VIZJA PRESS & IT.
• Purć, A. (2013). Różnice między kobietami a mężczyznami. Fides et Ratio. Kwartalnik Naukowy Towarzystwa Uniwersyteckiego, 2(14), 16–27.
• Rafaeli, E., Bernstein, D. P., Young, J. (2011). Schema therapy: Distinctive features. Nowy Jork: Routledge.
• Schmidt, N. B., Joiner Jr., T. E. (2004). Global maladaptive schemas, negative life events, and psychological distress. Journal of Psychopathology & Behavioral Assessment, 26, 65–72.
• Schultz, D. P., Schultz, S. E. (2006). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: PWN.
• Sikorska, M. (2012). Życie rodzinne. W: A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie (s. 185–228). Warszawa: PWN.
• Testa, S. M. (2011). The shaping of vulnerability factors including core cognitive beliefs and their subsequent role in posttraumatic stress disorder and general clinical psychopathology. Ann Arbor, US: ProQuest Information & Learning.
• Thimm, J. C. (2013). Early maladaptive schemas and interpersonal problems: A circumplex analysis of the YSQ-SF. International Journal of Psychology & Psychological Therapy, 13, 113–124.
• Wiśniewska, M., Mącik, D. (2016). Perfekcjonizm i wczesne nieadaptacyjne schematy Younga a przewlekłe zmęczenie w grupie młodych kobiet. Psychoterapia, 3, 77–88.
• Włodarczyk, D., Wrześniewski, K. (2010). Kwestionariusz Oceny Stresu (KOS). Przegląd Psychologiczny, 53, 479–496.
• Young, J. E. (1994). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Floryda: Professional Resource Press/Professional Resource Exchange.
• Young, J. E., Klosko, J. S., Weishaar, M. E. (2014). Terapia schematów. Przewodnik praktyka. Sopot: GWP.

Identifiers

DOI

10.21697/sp.2017.17.2.02