Kurt Lewin (1890–1947) – w oczach jego biografów

• Authors: Włodzisław Zeidler

Title variants

EN

Kurt Lewin (1890–1947) – in the eyes of his biographers

Abstracts

EN

Kurt Lewin's views and work have had, and continue to have, a fascinating influence on many authors who write about his life's journey and work, based on their own knowledge and the state of research into that work. Kurt Lewin has a permanent place in the history of psychology, but despite this, depending on the author's point of view, images of his work vary. Following in the footsteps of Graumann (1992/2007), this paper examines his view that 20th century psychology was not prepared to receive and understand the works of Kurt Lewin. Graumann's position is justified by the fact that individual biographers limited their focus on Lewin's work to either the „Berlin period” or that in the United States. By doing so, they blurred the complexity and clarity of the picture of his life space, which, however, already began in Mogilno and Poznan.

PL

Poglądy i twórczość Kurta Lewina wywierały i nadal wywierają fascynujący wpływ na wielu autorów, którzy piszą o jego drodze życiowej oraz twórczości, opierając się na własnej wiedzy oraz na stanie badań nad ową twórczością. Kurt Lewin ma trwałe miejsce w historii psychologii, ale pomimo to, w zależności od punktu widzenia autora, obrazy jego dorobku są różne. Idąc śladem Graumanna (1992/2007), w artykule przeanalizowano jego pogląd, że psychologia XX wieku nie była przygotowana na przyjęcie i zrozumienie dzieł Kurta Lewina. Stanowisko Graumanna uzasadnia to, że poszczególni biografowie ograniczali swoje zainteresowania pracami Lewina albo do „okresu berlińskiego”, albo tego w USA. Tym samym zacierali złożoność i wyrazistość obrazu jego przestrzeni życiowej, która rozpoczynała się jednak już w Mogilnie i w Poznaniu.

Keywords

PL

biografistyka; przestrzeń życiowa; źródła informacji

EN

biography; living space; sources of information

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Psychologica
• Year: 2021
• Volume: 21
• Issue: 1
• Pages: 31-47

Dates

published

2021

Contributors

author

Włodzisław Zeidler

• Hohenwestedt

References

• Brett, G. S. (1969). Historia psychologii. Warszawa: PWN.
• Bringmann, W. G., Lück, H. E., Miller, R., Early, Ch. E. (1997). A pictorial history of psychology. Chicago: Quintessence.
• Cassirer, E. (1977). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Warszawa: Czytelnik.
• Cassirer, E. (2000). Substanzbegriff und Funktionsbegriff. Untersuchungen über die Grundfragen der Erkenntniskritik W: B. Recki (red.), Ernst Cassirer Gesammelte Werke: Hamburger Ausgabe, t. 6. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
• Einstein, A. (1934/1979). Mein Weltbild. Zürich: Europa Verlag.
• Fahrenberg, J. (2015). Theoretische Psychologie. Eine Systematik der Kontroverse. Langerich: Pabst Science.
• Gołąb, A. (1984). Erinnerungen an Kurt Lewin. Ein Interview mit Bluma Zeigarnik. Gruppendynamik. Zeitschrift für angewandte Sozialpsychologie, 15(1), 103–110.
• Graumann, C.-F. (red.). (1981–1983). Kurt-Lewin-Werkausgabe, t. 1–4. Berno–Stuttgart: Hans Huber, Klett-Cotta.
• Graumann, C.-F. (1982). Zur Einführung in diesem Band. W: C.-F. Graumann (red.), Kurt-Lewin-Werkausgabe, t. 4 (s. 11–40). Berno–Stuttgart: Hans Huber, Klett-Cotta.
• Graumann, C.-F. (2007). Lewin zu Beginn des 21. Jahrhunderts. W: W. Schönpflug (red.), Kurt Lewin – Person, Werk, Umfeld (s. 283–296). Frankfurt nad Menem: Peter Lang.
• Heider, F. (1984). Das Leben eines Psychologen. Berno: Hans Huber.
• Kant, I. (2017). Anthropologie in pragmatischer Hinsicht. Ditzingen: Reclam.
• Kardaś, T. (2021). Droga Kurta Lewina z Mogilna. Poznań: FNCE.
• Karolczak, W. (2006). Żydzi stowarzyszeni. Życie organizacyjne gminy żydowskiej w Poznaniu na przełomie XIX i XX wieku. Kronika Miasta Poznania. Poznańscy Żydzi, 3, 223–242.
• Kozielecki, J. (red.). (2009). Nowe idee w psychologii. Gdańsk: GWP.
• Köhler, W. (1968). Werte und Tatsachen (M. Kofka, tłum.). Berlin: Springer.
• Lewin, K. (1917). Kriegslandschaft. Zeitschrift für angewandte Psychologie, 12, 440–447.
• Lewin, K. (1920). Die Sozialisierung des Taylorsystems. Eine grundsätzliche Untersuchung zur Arbeits- und Berufs-Psychologie. W: K. Korsch (red.), Schriftenreihe Praktischer Sozialismus, t. 4 (s. 3–36). Berlin-Fichtenau: Gesellschaft für Erziehung.
• Lewin, K. (1981a). Cassirers Wissenschaftsphilosophie und die Sozialwissenschaften. W: C.-F. Graumann (red.), Kurt-Lewin-Werkausgabe, t. 1 (s. 347–365). Berno–Stuttgart: Hans Huber, Klett-Cotta.
• Lewin, K (1981b). Der Übergang von der aristotelischen zur galileischen Denkweise in Biologie und Psychologie. W: C.-F. Graumann (red.), Kurt-Lewin-Werkausgabe, t. 1 (s. 233–277). Berno–Stuttgart: Hans Huber, Klett-Cotta.
• Lewin, K. (1981c). Die Verwechslung von Wissenschaftssubjekt und psychischen Bewußtsein in ihrer Bedeutung für die Psychologie. W: C.-F. Graumann (red.), Kurt-Lewin-Werkausgabe, t. 1 (s. 111–125). Berno–Stuttgart: Hans Huber, Klett-Cotta.
• Lewin, M. (1986). Psychologische Forschung im Umriß. Berlin: Springer.
• Lewin, T. (2006). The Kurt Lewin I remember. W: J. Trempała, A. Pepitone, B. H. Raven. (red.), Lewinian psychology. Proceedings of the international conference „Kurt Lewin: contribution to contemporary psychology“ september10–12.2004, Bydgoszcz–Mogilno, Poland (s. 291–297). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Lück, H. E. (1996). Die Feldtheorie und Kurt Lewin. Weinheim: Psychologie Verlags Union.
• Lück, H. E. (1997). Kurt Lewin – Filmmaker. W: W. Bringmann, H. E. Lück, R. Miller, Ch. Early, C. E. (red.), A pictorial history of psychology (s. 282–287). Chicago: Quintessence.
• Lück, H. E. (2001). Kurt Lewin. Eine Einführung in sein Werk. Weinheim: Beltz.
• Lück, H. E. (2008). Historia psychologii. Orientacje, szkoły, kierunki rozwoju. Warszawa: Vizja Press&IT.
• Lück, H. E. (red.). (2009). Kurt Lewin. Schriften zur angewandten Psychologie. Wiedeń: Krammer.
• Lück, H. E. (2021). Kurt Lewin und Fritz Heider. Ihre Freundschaft, ihre Filme und ihre Theorien. W: J. McElvenny, A. Ploder (red.), Holisms of communication. The early history of audio-visual sequence analysis (s. 3–23). Berlin: Language Science Press.
• Lück, H. E., Miller, R., Sewz-Vosshenrich, G. (2008). Klasycy psychologii. Kraków: WAM .
• Marrow, A. J. (2002). Kurt Lewin. Leben und Werk. Weinheim: Beltz.
• Münsterberg, H. (1912a). Die Amerikaner. Berlin, E. S. Mittler & Sohn.
• Münsterberg, H. (1912b). Psychologie und Wirtschaftsleben. Lipsk: J. A. Barth.
• Münsterberg, H. (1915). Amerika und der Weltkrieg. Lipsk: J. A. Barth.
• Obuchowski, K. (2009). Refleksje autobiograficzne psychologa. Łódź: Wydawnictwo WSHE.
• Pankalla, A. (2011). Mitocentryczna psychologia kulturowa Ernesta Boescha. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM .
• Popper K. (2006), Zur Methodenfrage der Denkpsychologie. W: T. E. Hansen (red.), K. R. Popper. Gesammelte Werke in deutscher Sprache. T. 1. Frühe Schriften (s. 187–260). Tübingen: Mohr Siebeck.
• Schönpflug, W. (2000). Geschichte und Systematik der Psychologie. Weinheim: Psychologie Verlags Union.
• Schönpflug, W. (2006). Science in context: Lewin in Germany, and Lewin in the United States of America. W: J. Trempała, A. Pepitone, B. H. Raven (red.), Lewinian psychology. Proceedings of the international conference „Kurt Lewin: contribution to contemporary psychology” september 10–12.2004, Bydgoszcz–Mogilno, Poland (s. 33–45). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Schönpflug, W. (red.). (2007). Kurt Lewin – Person, Werk, Umfeld. Frankfurt nad Menem: Peter Lang.
• Schultz, D. S., Schultz, S. E. (2008). Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wyd. UJ.
• Sprung, L., Schönpflug, W. (red.). (1992). Zur Geschichte der Psychologie in Berlin. Frankfurt nad Menem: Peter Lang.
• Stachowski, R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Warszawa: Scholar.
• Stachowski, R. (2006). Kurt Lewin’s Prussian/Polish Mogilno episode. W: J. Trempała, A. Pepitone, B. H. Raven (red), Lewinian psychology. Proceedings of the international conference „Kurt Lewin: contribution to contemporary psychology“ september 10–12.2004, Bydgoszcz–Mogilno, Poland (s. 23–32). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Trempała, J., Pepitone, A., Raven, B. H. (red.). (2006). Lewinian Psychology. Proceedings of the international conference „Kurt Lewin: contribution to contemporary psychology“ september10–12.2004, Bydgoszcz–Mogilno, Poland. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Witkowski, R. (2006). Lista wyborcza gminy poznańskiej z 1935 roku, do druku przygotował Rafał Witkowski. Kronika Miasta Poznania. Poznańscy Żydzi, 3, 275–289.
• Wundt, W. (1920). Erlebtes und Erkanntes. Stuttgart: A. Kröner.
• Zeidler, K. W. (2011). Neokantyści i psychologia. Przyczynek do metodologii Kurta Lewina. W: W. Zeidler, H. Lück (red.), Psychologia europejska w okresie międzywojennym (s. 291–300). Warszawa: Vizja Press&IT.
• Zeidler, W. (2009). „Krajobraz wojenny“ Kurta Lewina: reportaż czy projekt nowej metodologii. W: W. Zeidler (red.), Psychologia w okresie międzywojennym (s. 159–178). Warszawa: Vizja Press&IT.
• Zeidler, W. (2011a). Krytyka tayloryzmu jako kolejny krok w rozwoju metodologii Kurta Lewina. W: W. Zeidler, H. Lück (red.), Psychologia europejska w okresie międzywojennym. Sylwetki, osiągnięcia, problemy (s. 371–389). Warszawa: Vizja Press&IT.
• Zeidler, W. (2011b). Wolfgang Köhler–Hans Geitel: korespondencja z lat 1907–1920. Studia Psychologica, 11(2), 129–148.
• Zeidler, W. (2012). Wolfgang Köhler: die Verantwortung für eigene Identität. W: T. Herrmann, W. Zeidler (red.), Psychologen in autoritären Systemen (s. 248–269). Frankfurt nad Menem: Peter Lang.
• Zeidler, W. (2016). Czy polska psychologia ma swoją historię? Różne oblicza historii psychologii. Studia Psychologica, 16(1), 5–21. https://doi.org/10.21697/sp.2016.16.1.01
• Zeidler, W. (2018). Psychologia i psychotechnika w twórczości Franciszki Baumgarten. Warszawa: Liberi Libri.
• Zeidler, W., Lück, H. E. (2011). Psychologia europejska w okresie międzywojennym. Sylwetki, osiągnięcia, problemy. Warszawa: Vizja Press&IT.

Identifiers

DOI

10.21697/sp.2021.21.1.02

Biblioteka Nauki

1879455