Rola i funkcjonowanie Asystentów Zdrowienia (Ex-In) w środowiskowym modelu opieki psychiatrycznej

• Authors: Monika Bartosiewicz-Niziołek , Sonia Kaczmarczyk-Partyka , Bartosz Olszewski , Magda Ostrowska

Title variants

EN

The role and functioning of Mental Health Recovery Assistants (Ex-In) in the community model of psychiatric care

Abstracts

EN

Recovery assistants are a new group among mental health care professions in Poland. The emergence of this group is related to the development of the idea of abandoning hospitalization of people experiencing mental crisis in large hospital centers in favor of carrying out the treatment process in the local environment. The main function of recovery assistants is to accompany people struggling with a mental crisis in their recovery process. Assistants who are members of therapeutic teams play a unique role in meeting the needs of people experiencing a mental crisis and their relatives. This role is to know, understand, strengthen, give hope for recovery and provide people in crisis with practical knowledge about this process and available treatments. The article outlines the concepts of recovery assistants as peer support and the idea of their functioning in the environmental model of psychiatric care. The process of training recovery assistants, the qualification framework and their activities in the local community, social networks and with specialists are described.

PL

Asystenci zdrowienia są nową grupą wśród zawodów pomocowych z zakresu ochrony zdrowia psychicznego w Polsce. Powstanie tej grupy związane jest z rozwojem idei odchodzenia od hospitalizacji osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego w dużych szpitalnych ośrodkach na rzecz przeprowadzania procesu leczenia w środowisku lokalnym. Główna funkcja asystentów zdrowienia koncentruje się na towarzyszeniu osobom zmagającym się z kryzysem psychicznym w procesie ich zdrowienia. Asystenci, którzy są członkami zespołów terapeutycznych pełnią unikalną rolę, zaspokajając potrzeby osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego i ich bliskich. Rola ta polega na poznawaniu, zrozumieniu, wzmacnianiu, dawaniu nadziei na wyzdrowienie i przekazywaniu osobom w kryzysie praktycznej wiedzy dotyczącej tego procesu oraz dostępnych metod leczenia. W artykule zarysowano koncepcje asystentów zdrowienia jako wsparcia peer support oraz ideę ich funkcjonowania w środowiskowym modelu opieki psychiatrycznej. Opisano proces szkolenia asystentów zdrowienia, ramy kwalifikacji oraz ich działalność w środowisku lokalnym, sieciach społecznych oraz ze specjalistami.

Keywords

PL

asystenci zdrowienia; zdrowie psychiczne; ochrona zdrowia psychicznego; kryzys zdrowia psychicznego; peer support; środowiskowy model opieki psychiatrycznej

EN

Experienced Involvement; recovery assistants; mental health; mental health crisis; mental health care; peer support; environmental model of psychiatric care

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Psychologica
• Year: 2021
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 5-18

Dates

published

2021

Contributors

author

Monika Bartosiewicz-Niziołek

• Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne

• https://orcid.org/0000000343155419

author

Sonia Kaczmarczyk-Partyka

• Fundacja Wspierania Rozwoju Społecznego „Leonardo”

• https://orcid.org/0000000273847232

author

Bartosz Olszewski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000158260233

author

Magda Ostrowska

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000150022513

References

• Bartosiewicz-Niziołek, M., Olszewski, B., Ostrowska, M. (2020). Rola i funkcjonowanie Asystentów Zdrowienia w modelu Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego. Raport tematyczny opracowany w ramach testowania modelu ŚCZP w projekcie Deinstytucjonalizacja szansą na dobrą zmianę realizowanym przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Nr POWR.04.01.00-00-D208/17).
• Basset, T., Faulkner, A., Repper, J., Stamou, E. (2010). Lived experience leading the way: Peer support in mental health, London: Together UK.
• Bronowski, P., Chotkowska, K., Bednarzak, J. (2016). Ruch samopomocowy osób z doświadczeniem choroby psychicznej – Grupa Wsparcia TROP, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 25(3), 190-195.
• Cechnicki, A., Liberadzka, A. (2012). Nowe role osób chorujących psychicznie w procesie leczenia i zdrowienia, Psychiatria Polska, 16(6), 995-1005.
• Crane, D. A., Lepicki, T., Knudsen, K. (2016). Unique and common elements of the role of peer support in the context of traditional mental health services, Psychiatric Rehabilitation Journal, 39(3), 282–288.
• Davidson, L., Chinman, M., Sells, D., Rowe, M. (2006). Peer support among adults with serious mental illness: A report from the field, Schizophrenia Bulletin, 32(3), 443- 450.
• Davidson, L., Bellamy, C., Guy, K., Miller, R. (2012). Peer support among persons with severe mental illnesses: a review of evidence and experience, World psychiatry: official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 11(2), 123–128.
• Delman, J., Vorhies Klodnick, V. (2017). Effectively employing young adult peer providers: A toolkit, Boston: The Learning and Working Center Transitions RTC. DOI: http://dx.doi.org/10.12740/PP/28614.
• Kaczmarczyk, S., Kowalska-Dąbrowska, M., Panek, M., Walter, B., Starzomska M., Rosińska, P., Jastrzębski, J. (2019). Asystent Zdrowienia, Model programu szkoleniowego i nowego zawodu.
• Mokrzycka-Markowska, M., Drozdowicz, E., Nasierowski, T. (2015). Deinstytucjonalizacja psychiatrii włoskiej – przebieg i skutki. Część II. Skutki deinstytucjonalizacji, Psychiatria Polska, 49(2), 403-412.
• Mowbray, C., Moxley, D., Collins, M. (1998). Consumers as mental health providers: First-person accounts of benefits and limitations, The Journal of Behavioral Health Services & Research, 25(4), 397–411.
• Pickett, S. A., Diehl, S. M., Steigman, P. J., Prater, J. D., Fox, A., Shipley, P., Grey, D. D., Cook, J. A. (2012). Consumer empowerment and self-advocacy outcomes in a randomized study of peer-led education, Community Mental Health Journal, 48(4), 420–430.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego.
• Salzer, M. (1997). Consumer empowerment in mental health organizations: Concept, benefits, and impediments, Administration and Policy in Mental Health, 24(5), 425–434.
• Salzer, M., Shear, S. L. (2002). Identifying consumer-provider benefits in evaluations of consumer-delivered services, Psychiatric Rehabilitation Journal, 25(3), 281–288.
• Sherman, P. S., Porter, R. (1991). Mental health consumers as case management aides, Hospital & Community Psychiatry, 42(5), 494-498.
• Solomon, P. (2004). Peer Support/Peer Provided Services Underlying Processes, Benefits, and Critical Ingredients, Psychiatric Rehabilitation Journal, 27(4), 392–401.
• Utschakowski, J. (2012). Implementation of peer-experts in mental health practice, Amsterdam: HMP van Haaster.
• Zadrożna, A. (2019). Grupy samopomocowe osób chorujących psychicznie, Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 3(32), 63-79.

Identifiers

DOI

10.21697/sp.2021.21.2.01

Biblioteka Nauki

2087268