Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny

• Authors: Adam Grzegorzyca

Title variants

EN

The Concepts of the Human Soul and Animation in Eriugena’s Philosophical System

Abstracts

EN

Reflection on human life often led to the conclusion that there is a source of life within man, which was called the soul. Various religions and philosophical systems have assumed that man is composed of soul and body. The problem is to determine the exact moment when the soul joins the body and a human being is created. The origin of the human soul is also a problem. In the history of philosophy there have been many attempts to solve these problems. According to Eriugena, man has soul and body. The soul is the essence of man. The essence of the soul is the intellect. The manifestation of the activity of the intellect is the human mind. The soul makes man discover that he was created to learn about his own unknowable intellect and God. The human soul exists prior to the human body. Every human being has a soul since conception, and the moment when the soul descends into the body eludes human cognition. This moment is a secret known only to the Creator.

PL

Rozważania nad ludzkim życiem prowadziły często do wniosku, że w człowieku istnieje pierwiastek życia, który nazwano duszą. Koncepcję człowieka, złożonego z duszy i ciała, przyjęły różne religie i systemy filozoficzne. Z tej koncepcji wynika problem animacji duszy, czyli próba określenia momentu, w którym dusza łączy się z ciałem, tworząc człowieka. W tym kontekście pojawia się również kwestia pochodzenia ludzkiej duszy. Na pytania o pochodzenie duszy i moment jej syntezy z materią ciała w ludzkiej matce proponowano w historii filozofii różne odpowiedzi. W systemie filozoficznym Eriugeny człowiek jest bytem, złożonym z duszy i ciała. Dusza jest istotą człowieka. Istotą duszy jest intelekt. Przejawem aktywności intelektu jest ludzki rozum. Istnienie duszy powoduje, że człowiek odkrywa, iż został stworzony do poznawania niepoznawalnego, własnego intelektu i Boga. Ludzka dusza istnieje przed powstaniem ciała człowieka. Każdy człowiek od chwili poczęcia posiada duszę, a moment zejścia duszy w materię ciała wymyka się ludzkiemu poznaniu. Ten moment jest tajemnicą Stwórcy.

Keywords

PL

Eriugena; Bóg; Stwórca; dusza; animacja

EN

Eriugena; God; Creator; soul; animation

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2021
• Volume: 57
• Issue: 1
• Pages: 5-30

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Grzegorzyca

• Uniwersytet Opolski, Instytut Filozofii

References

• Arystoteles. (2003). Dzieła Wszystkie. Tom 3: O duszy. Tłum. P. Siwek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Beierwaltes, W. (1966). Das Problem des absoluten Selbstbewusstseins bei Johannes Scotus Eriugena. (Divina ignorantia summa ac vera sapientia). Philosophisches Jahrbuch, 73(2), 264-284.
• Bourke, V.J. (1994). Historia etyki. Tłum. A. Białek. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i Spółka.
• Congourdeau, M.H. (1989). Czy embrion jest osobą?. Kolekcja Communio. Kosmos i człowiek, 4, 309-311.
• Eriugena, Jan Szkot. (2000). Komentarz do Ewangelii Jana z Homilią do Prologu Ewangelii Jana. Tłum. A. Kijewska. Kęty: ANTYK.
• Eriugena, Jan Szkot. (2009). Periphyseon. Księga I. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Eriugena, Jan Szkot. (2010a). Periphyseon. Księga II. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Eriugena, Jan Szkot. (2010b). Periphyseon Księga III. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Eriugena, Jan Szkot. (2012). Periphyseon. Księga IV. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Grzegorzyca, A. (2016). Jan Szkot Eriugena w kontekście narodowościowym, historycznym i filozoficznym. Studia z historii filozofii, 7(1), 141-155.
• Havelock, E.A. (2007). Przedmowa do Platona. Tłum. P. Majewski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Iohannis Scotti seu Eriugenae. (2003). Periphyseon, liber quintus. Red. É. Jeauneau. Turnholti: Brepols.
• Jeauneau, É. (1980). La Division des sexes chez Grégoire de Nysse et chez Jean Scot Erigène. W: W. Beierwaltes, C. Winter (red.), Eriugena. Studien zu seinen Quellen, 341-364. Heidelberg: Universitätsverla.
• Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Pallottinum.
• Kijewska, A. (1999). Księga Pisma i Księga Natury. Heksameron Eriugeny i Teodoryka z Chartres. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kijewska, A. (2005). Eriugena. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Mędala, S. (2010). Nowy komentarz biblijny – Ewangelia według świętego Jana. Część 1. Częstochowa: Edycja św. Pawła.
• Michalski, M. (1975). Antologia literatury patrystycznej. Tom 1. Warszawa: PAX.
• Moran, D. (1989). The Philosophy of John Scottus Eriugena. A Study of Idealism in the Middle Ages. Cambridge: Cambridge University Press.
• Paciorek, A. (2005). Nowy komentarz biblijny – Ewangelia według świętego Mateusza. Część 1. Częstochowa: Edycja św. Pawła.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. (2000). (Redakcja zbiorowa). Poznań: Pallottinum.
• Platon. (1999). Fajdros. W: Platon, Dialogi. Tom 2. Tłum. W. Witwicki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
• Platon. (2003). Państwo. Tłum. W. Witwicki. Kęty: ANTYK.
• Platon. (2005). Fedon. W: Platon, Dialogi. Tom 1. Tłum. W. Witwicki. Kęty: ANTYK.
• Quacquarelli, A. (1976). I Padri Apostolici: Traduzione, introduzione e note, Lettera di Barnaba. Roma: Città Nuova.
• Reale, G. (2008). Historia filozofii starożytnej. Tom 1. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Stock, B. (1977). Intelligo me esse: Eriugena’s „cogito”. W: Jean Scot et l’historie de la philosophie. Actes des colloques internationaux N° 561 du CNRS, Laon 7-12 juillet 1975. Paris: CNRS.
• Stróżewski, W. (2004). Ontologia. Kraków: Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.
• Trouillard, J. (1973). Érigène et la théophanie créatirice. W: J.J. O’Meara, L. Bieler (red.), The Mind of Eriugena. Papers of Colloquium, Dublin 1970, 98-113. Dublin: Irish University Press.
• Trouillard, J. (1983). La „Virtus gnostica” selon Jean Scot Érigène. Revue Théologie et de Philosophie, 115(4), 331-354.

Identifiers

DOI

10.21697/spch.2021.57.A.01

Biblioteka Nauki

1926873