Plądrofonia – koncepcja kolażu muzycznego

• Authors: Marcin Barszcz

Title variants

EN

Plunderphonics – idea of musical collage

Abstracts

EN

The goal of this article is to present a nowadays forgotten concept of plunderphonics. Relevant subject is an avant-garde approach of listening and using existing music pieces to give them new meaning by creating own works. Effects of plunderphonics can be equated with the concept of musical collage. The author combines this idea with sampling, which is commonly used in the music industry. In the context of the article’s theme, the author depicts the character of John Oswald, who is responsible for creating plunderphonics. His philosophy and effects of his works are presented along with the idea of active listening. Another person mentioned in the article is Christian Marclay who was physically manipulating vinyl records to create musical collages. There is also a presentation of technics which are used by musicians creating plunderphonic music. Legal consequences of John Oswald’s work are presented, along with the term of remix culture, by Lawrence Lessig. The author shows the examples of the plunderphonic works in today’s music industry, and it’s spiritual ancestors, which can be found in the internet culture.

PL

Celem poniższego artykułu jest zaprezentowanie zapomnianego dziś zjawiska plądrofonii. Omawiane zagadnienie jest awangardowym podejściem do odbioru i wykorzystywania cudzych dzieł muzycznych w celu nadania im nowych znaczeń, poprzez stworzenie własnych wersji. Efekty plądrofonii można przyrównać do kolaży muzycznych. Autor zestawia tę koncepcję z samplingiem, który jest powszechnym działaniem na współczesnym rynku muzycznym. Przedstawiana jest postać Johna Oswalda, autora opisywanego pojęcia, jego filozofia i efekty działań. W tym kontekście wprowadzone zostaje pojęcie aktywnego słuchania. Autor omawia także postać Christiana Marclaya, który jako obiekt przetworzeń plądrofonicznych wybrał nośniki dźwięku – głównie płyty winylowe. W tekście znajduje się także opis narzędzi wykorzystywanych przez autorów dzieł plądrofonicznych. Poruszony zostaje aspekt konsekwencji prawnych działań Oswalda, z jednoczesnym wprowadzeniem pojęcia kultury remiksu, wymyślonym przez Lawrence’a Lessiga. Autor przywołuje też przykłady dzieł plądrofonicznych na współczesnym rynku muzycznym oraz duchowych spadkobierców plądrofonii, których możemy odnaleźć w przestrzeni kultury internetowej.

Keywords

PL

plądrofonia; John Oswald; sampling; kultura remiksu; kultura internetowa

EN

plunderphonics; John Oswald; sampling; remix culture; internet culture

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
• Year: 2023
• Volume: 31
• Issue: 1
• Pages: 35-41

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Barszcz

• Akademia Muzyczna im. Kiejstuta i Grażyny Bacewiczów w Łodzi

• https://orcid.org/0000000236467804

References

• Broughton F., Brewster B. (2003), How to DJ Right: the art and science of playing records. New York: Grove Press.
• Cutler Ch. (2010), Plądrofonia [w:] Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, Warszawa: Słowo, obraz, terytoria.
• Holm-Hudson K. (1997), Sampling and John Oswald’s Plunderphonics. „Leonardo Music Journal”, Vol. 7: 17–25.
• Klimek K. (2011), Znalezione, nie kradzione [w:] M. Gulik, P. Kaucz, L. Onak (red.). Remiks, teorie i praktyki. Kraków: Hub Wydawniczy Rozdzielczość Chleba: 194–210.
• Korn. A (1992), Renaming that Tune: Aural Collage, Parody and Fair Use. “Golden Gate University Law Review”, 22: 321–370.
• Lessig L. (2009), Remix. Making Art and Commerce Thrive in the Hybrid Economy. Londyn: Bloomsbury.
• Nachter A. (2011), Remiks i mashup – o niełatwym współbrzmieniu dwóch cyberkulturowych metafor. „Przegląd Kulturoznawczy”, 1(9); 77–89.
• Oswald J. (2010), Ulepszone przez pożyczającego: etyka muzycznego długu [w:] Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej. Warszawa: Słowo, obraz, terytoria.
• Toop D. (2001), Ocean of sound – aether talk, ambient sound and imaginary worlds. Londyn: Serpent’s Tail.
• Braga M. (2016), The Verbasizer was David Bowie’s 1995 Lyric-Writing Mac App. https://www.vice.com/en/article/xygxpn/the-verbasizer-was-david-bowies-1995-lyric-writing-mac-app [dostęp 25.01.2023].
• Canadian Association of Research Libraries, What is fair dealing?. https://fair-dealing.ca/what-is-fair-dealing/ [dostęp 25.01.2023].
• Kanał YouTube Neil Cicerega Music. https://www.youtube.com/@NeilCicieregaMusic [dostęp 25.01.2023].
• This sounds familiar: The Evolution of Plagiarism in Music Part 1. https://recordingarts.com/this-sounds-familiar-the-evolutionof-plagiarism-in-music-part-1/ [dostęp 25.01.2023].
• Tracks Sampled in Midnight in a Perfect World by DJ Shadow. https://www.whosampled.com/DJ-Shadow/Midnight-in-a-Perfect-World/samples/ [dostęp 25.01.2023].

Identifiers

DOI

10.21697/ucs.2023.31.1.05

Biblioteka Nauki

29433307