O OBOWIĄZYWANIU ZASADY KONTRADYKTORYJNOŚCI W POSTĘPOWANIU NIEPROCESOWYM: PRZYCZYNEK DO DYSKUSJI

• Authors: Joanna Misztal-Konecka
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The Adversarial Principle in Non-litigious Proceedings: a Contribution to the Discussion Summary The adversarial principle has been applicable in Polish non-litigious proceedings since 1964, when the provisions for litigious and non-litigious proceedings in Polish civil law were integrated in one civil code, and later when its procedural law was fundamentally revised and amended. Prior to this change, the applicable provisions were defined in the 1945 Code for non-litigious proceedings, which did not admit the adversary system, viz. the principle that the parties to proceedings collect evidence and produce witnesses, while the court merely assists and supervises. There are only two situations in which under current Polish civil law the inquisitorial system may supersede the adversary ststem. The two exceptions are: 1) when ex officio proceedings may be initiated on the grounds of a legislative act; and 2) when it is in the public interest to initiate an ex officio inquiry.

Keywords

PL

zasada kontradyktoryjności; postępowanie nieprocesowe; postępowanie cywilne

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2016
• Volume: 16
• Issue: 3
• Pages: 137-165

Dates

published

2016-12-10

Contributors

author

Joanna Misztal-Konecka

References

• Amielańczyk K., U podstaw prawa prywatnego: „Rzymski proces cywilny” i jego zasady (Uwagi na marginesie nowego podręcznika prawa rzymskiego W. Dajczaka, T. Giaro i F. Longchampsa de Bérier), «Gdańskie Studia Prawnicze»
• /2010, s. 157-175
• Amielańczyk K., Zasada skargowości i zakaz orzekania ponad żądanie stron
• w procesie rzymskim, «Gdańskie Studia Prawnicze» 33/2015, s. 33-46
• Berutowicz W., O pojęciu naczelnych zasad postępowania cywilnego, «Studia
• Cywilistyczne» 1975, s. 27-40
• Broniewicz W., Glosa [do wyroku Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2000 r., V
• CKN 175/00], «Orzecznictwo Sądów Polskich» 7-8/2001, s. 397-398
• Broniewicz W., Zasada kontradyktoryjności procesu cywilnego w poglądach
• nauki polskiej (1880-1980) [w:] Studia z prawa postępowania cywilnego.
• Księga pamiątkowa ku czci Zbigniewa Resicha, red. M. Jędrzejewska,
• T. Ereciński, Warszawa 1985, s. 39-53.
• Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie11,
• Warszawa 2014
• Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw
• prawa prywatnego2, Warszawa 2014
• Dobrzański B., Scalenie postępowania spornego z niespornym w projekcie
• kodeksu postępowania cywilnego, «Państwo i Prawo» 15.7/1960, s. 41-46
• Dolecki H., Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1998
• Gapska E., Studzińska J., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2015
• Górski A., Dopuszczenie dowodu z urzędu a zarzucalność procesowa tej czynności sądu cywilnego, «Palestra» 46.11-12/2001, s. 43-47
• Gudowski J., O kilku naczelnych zasadach procesu cywilnego – wczoraj, dziś,
• jutro, [w:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana
• Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005,
• s. 1015-1033
• Jakubecki A., Glosa [do wyroku Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2006 r. II CSK
• /05], «Orzecznictwo Sądów Polskich» 3/2007, s. 187-191
• Jakubecki A., Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym
• w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego, «Przegląd Sądowy»
• /1998, s. 63-85
• Jakubecki A., Naczelne zasady postępowania cywilnego w świetle nowelizacji
• kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd katedr postępowania cywilnego w Zakopanem, Kraków 2006, s. 349-370
• Jędrzejewska M., Ogólne zagadnienia postępowania nieprocesowego w świetle praktyki sądowej i doktryny, «Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego» 1987, s. 97-110
• Jodłowski J., Zasady naczelne socjalistycznego postępowania cywilnego, w:
• Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, red. J. Jodłowski, Wrocław-
• -Warszawa 1974, s. 47-123
• Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz2, I, red. Z. Resich, W. Siedlecki,
• Warszawa 1975
• Kodeks postępowania niespornego z orzecznictwem okresu powojennego. Część ogólna oraz przepisy szczegółowe i związkowe, oprac. K. Lipiński, J. Pietrzykowski, Warszawa 1959
• Korzan K., Postępowanie nieprocesowe. Część ogólna, Katowice 1983
• Korzan K., Postępowanie nieprocesowe2, Warszawa 1997
• Korzan K., Teoretyczne podstawy wyodrębniania postępowania nieprocesowego z sądowego postępowania cywilnego, [w:] Zbiór rozpraw z zakresu postępowania cywilnego. Profesorowi Włodzimierzowi Berutowiczowi w 40-lecie pracy naukowej, Wrocław 1990 («Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo» 170/1990), s. 63-78
• Krajewski J., Postępowanie nieprocesowe, Toruń 1973
• Krajewski J., Stosunek procesu do postępowania nieprocesowego, «Zeszyty
• Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prawo» 7/1967,
• s. 19-42.
• Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność, Warszawa 1988
• Lapierre J., Prawo sądu do instruowania procesu z urzędu według kodeksu postępowania cywilnego na tle prawnoporównawczym, [w:] ‘Symbolae Vitoldo
• Broniewicz dedicatae’. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Broniewicza, red.
• A. Marciniak, Łódź 1998, s. 195-204
• Litauer J.J., Kodeks postępowania cywilnego. Księga I. Część ogólna oraz przepisy szczegółowe jednolitego postępowania niespornego, Łódź 1946
• Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001
• Lityński A., Spór o postępowanie niesporne (1945-1964), «Miscellanea Historico-Iuridica» 1/2003, s. 53-64
• Lubiński K., Istota i charakter prawny działalności sądu w postępowaniu nieprocesowym, Toruń 1985
• Lubiński K., Jurysdykcja nieprocesowa w prawie rzymskim a współczesne postępowanie nieprocesowe, [w:] ‘Honeste vivere’… Księga pamiątkowa ku
• czci Profesora Władysława Bojarskiego, red. E. Gajda, A. Sokala, Toruń
• , s. 119-132
• Lubiński K., Uwagi o terminie „postępowanie nieprocesowe”, «Państwo i Prawo» 41.2/1986, s. 79-89
• Madaj S., Postępowanie nieprocesowe w sprawach małżeńskich, Warszawa 1978
• Malczyk-Herdzina M., Dopuszczalność dowodu z urzędu w procesie cywilnym, «Przegląd Sądowy» 26/2000, s. 59-64
• Manowska M., Zasada prawdy materialnej w świetle nowelizacji Kodeksu
• postępowania cywilnego, «Prawo Spółek» 12/1999, s. 49-55
• Markiewicz K., Zasady orzekania w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa
• ---
• Mądrzak H., O pojmowaniu naczelnych zasad postępowania cywilnego, w:
• Proces i prawo. Rozprawy prawnicze, red. E. Łętowska, Wrocław-Warszawa
• , s. 387-401
• Miączyński A., Ochrona praw jednostki w postępowaniu nieprocesowym,
• «Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego» 1979, Prace Prawnicze
• , s. 37-68
• Miączyński A., Skuteczność orzeczeń w postępowaniu cywilnym, «Zeszyty
• Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze» 67/1974
• Miączyński A., Specyfika postępowania nieprocesowego, [w:] Proces i prawo.
• Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jerzego Jodłowskiego, red. E. Łętowska, Wrocław-Warszawa 1989, s. 403-419
• Misiuk T., Problemy integracyjne postępowania działowego, «Palestra»
• 10/1973, s. 41-55
• Misztal-Konecka J., Inicjatywa dowodowa uczestników postępowania
• o stwierdzenie nabycia spadku a obowiązek działania sądu z urzędu, [w:]
• Role uczestników postępowań sądowych – wczoraj, dziś i jutro, red. D. Gil,
• E. Kruk, II, Lublin 2015, s. 35-52
• Misztal-Konecka J., The non-litigious proceedings in Polish Law and Roman
• ‘iurisdictio voluntaria’ (w druku)
• Napiórkowski A., Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, «Nowe Prawo»
• /1969, s. 736-752
• Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze w sprawach cywilnych3, Warszawa 2011
• Piekarski M., Stosunek postępowania niespornego do sporego, «Przegląd Notarialny» 3-4/1949, s. 269-290
• Pietrzkowski H., Prawo do rzetelnego procesu w świetle zmienionej procedury
• cywilnej, «Przegląd Sądowy» 10/2005, s. 37-54
• Pietrzykowski T., Wojciechowski B., Równość, prawda i sprawiedliwość
• w procesie cywilnym. Rozważania na tle nowelizacji k.p.c., «Palestra» 49.9-
• /2004, s. 11-24
• Pogonowski P., Znaczenie rzymskich paremii procesowych dla współczesnej
• procedury cywilnej, [w:] Starożytne kodyfikacje prawa, red. A. Dębiński,
• Lublin 2000, s. 187-198
• Resich Z., Istota procesu cywilnego, Warszawa 1985
• Resich Z., Na marginesie wytycznych Sądu Najwyższego do art. 236 k.p.c.,
• «Nowe Prawo» 5-6/1954, s. 28-37
• Resich Z., Trzeci etap reformy prawa procesowego cywilnego, w: Współczesne
• tendencje rozwoju procedury cywilne w Europie, red. E. Warzocha, Warszawa 1990, s. 4-25
• Resich Z., Zasada dyspozycyjności i kontradyktoryjności w procesie cywilnym
• PRL, «Państwo i Prawo» 12.7-8/1957, 56-69
• Rylski P., Działanie sądu z urzędu a podstawa faktyczna wyroku cywilnego,
• Warszawa 2009
• Sawczuk M., O celach i funkcjach postępowania cywilnego procesowego i nieprocesowego (niespornego), [w:] ‘Symbolae Vitoldo Broniewicz dedicatae’.
• Księga pamiątkowa ku czci Witolda Broniewicza, red. A. Marciniak, Łódź
• , s. 313-329
• Sawczuk M., Problem aktywności stron (‘vigilantibus iura scripta sunt’) w postępowaniu cywilnym, «Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Prace Prawnicze. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej»1/1974, s. 115-128
• Siedlecki W., Stosunek postępowania spornego do niespornego, «Państwo
• i Prawo» 4.2/1949, s. 26-32
• Siedlecki W., Zasada kontradyktoryjności (sporności) czy zasada współdziałania podmiotów postępowania cywilnego? «Państwo i Prawo» 30.6/1975, s. 63-75
• Siedlecki W., Zasady naczelne postępowania cywilnego w świetle przepisów nowego kodeksu postępowania cywilnego, «Studia Cywilistyczne» 1966, s. 3-43
• Siedlecki W., Zasady wymiaru sprawiedliwości i naczelne zasady procesu
• cywilnego w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, «Zeszyty Naukowe
• Instytutu Badania Prawa Sądowego» 10/1978, s. 34-60
• Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001
• Sporek F., Stępień-Sporek A., Możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu
• z urzędu, «Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd Orzecznictwa» 2/2007,
• s. 81-89.
• Stawarska-Rippel A., Nowe drogi procesu cywilnego. Rozważania na tle problemu ciągłości prawnej pomiędzy Drugą Rzecząpospolitą a Polską Ludową, «Z Dziejów Prawa» 6/2005, s. 155-166
• Stempniak A., Postępowanie o dział spadku2, Warszawa 2010
• Sychowicz M., Podstawy przekazania spraw cywilnych do trybu nieprocesowego, «Nowe Prawo» 10/1969, s. 1522-1531
• Szymura M., Jamroży R., Kontradyktoryjność i prawda w procesie cywilnym,
• «Palestra» 565-6/2011, s. 32-38
• Świderska A., Zasada kontradyktoryjności w postępowaniu nieprocesowym
• (na gruncie kodeksu postępowania cywilnego), «Prawo. Administracja. Zarządzanie» 2/1992, s. 395-425
• Uliasz M., Kontradyktoryjne czy inkwizycyjne postępowanie w sprawach o podział majątku wspólnego? «Przegląd Sądowy» 6/2010, s. 41-61
• Waligórski M., Polskie prawo procesowe w świetle zasady kontradyktoryjności,
• «Studia Cywilistyczne» 1963, s. 4-70
• Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego. 1: Ustrój sądów cywilnych. 2:
• Postępowanie sporne, Wilno 1932
• Waśkowski E., Zasady procesu cywilnego (z powodu projektu polskiej procedury cywilnej), «Rocznik Prawniczy Wileński» 1930, s. 265-381
• Weitz K., System prekluzji a dopuszczenie dowodu przez sąd z urzędu, «Palestra» 53.1-2/2008, s. 253-257
• Zieliński A., Postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności
• majątkowej małżeńskiej, Warszawa 1992.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2016.16.3.06