Cesarz Trajan w sprawie bityńskich sportowców: ‘lex retro non agit’…?

• Authors: Maciej Jońca

Title variants

PL

THE EMPEROR TRAJAN AND THE PETITION OF THE BITHYNIAN ATHLETES, (PLIN., EP. 118-119): ‘LEX RETRO NON AGIT’…?

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Materiał wykorzystany przez profesora Witolda Wołodkiewicza w jego badaniach nad zasadą lex retro non agit może być uzupełniony o jeszcze jedno źródło – niedoceniane, cytowane incydentalnie, ale jednak mogące nadać zupełnie nowy wymiar toczonej dyskusji. Dziesiąta księga korespondencji Pliniusza zawiera listy adresowane do Trajana oraz wybrane odpowiedzi władcy. Znalazł się tam materiał, który doskonale nadaje się do badań nad zasadą lex retro non agit. Wśród problemów wymagających rozwiązania Pliniusz natknął się na szczególną prośbę zawodowych atletów. Sportowcy poprosili go, by zaaplikował na ich korzyść pewne przepisy, które zostały właśnie wprowadzone przez cesarza. Zarówno władca jak i jego namiestnik zgodzili się jednak, że w tym wypadku zastosowanie wstecznego działania prawa nie powinno mieć miejsca.

PL

The material used by Professor Witold Wołodkiewicz in his analysis of the lex retro non agit principle may be supplemented with one more source – one which has been underestimated and referred to only incidentally, but may effectively tip the balance of the discussion. Book Ten of Pliny’s correspondence consists of letters addressed to Trajan, including some replies from the Emperor. It contains material which gives the perfect answer to the search for the origins of the lex retro non agit principle. In a list of unresolved issues Pliny mentions a specific request made by professional athletes, who wanted him to apply some regulations which the Emperor had just instituted, as grounds in their favour. But both the Emperor and Pliny, his governor for Bithynia, concur that in this case it would be inadmissible to make the new provisions retroactive.

Keywords

EN

prawo rzymskie; zasada nieretroakcji; korespondencja Pliniusza i Trajana.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 161-172

Dates

published

2018-06-12

Contributors

author

Maciej Jońca

References

• Bennett J., Trajan ‘Optimus princeps’ Życie i czasy, Oświęcim 2015, p. 203.
• M.L. Caldelli, ‘Curia athletarum’, ieraxystike synodos e organizazzione delle
• terme a Roma, «ZPE» 93/1992.
• Crook J.A., ‘Consilium principis’ Imperial Councils and Counsellors from
• Augustus to Diocletian, Cambridge 1955.
• Hardy E.G., ‘C Plinii Caecilii Secundi Epistulae ad Traianum imperatorem
• cum eiusdem responsis’, London 1889.
• Pleket H.W., Some Aspects of the History of the Athletic Guilds, «ZPE» 10/1973, pp. 221-222.
• Sherwin-White A.N., Te Letters of Pliny A Historical and Social Commentary, Oxford 1966.
• Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym Kompendium, Kraków-
• -Warszawa 2010.
• Smith W., A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London 1882
• Stout E.S., The Basis of the Text in Book X of Pliny’s Letters, «TAPA» 86/1955,
• pp. 233-249.
• Veyne P., Kim był imperator rzymski?, [in:] Imperium grecko-rzymskie (Greco-
• -Roman empire), Kęty 2008.
• Weiss P., Textkritisches zur Athleten-Relatio des Plinius (ep 10,118), «ZPE»
• /1982, pp. 125-32.
• Winniczuk L., Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1988.
• Wołodkiewicz W., ‘Lex retro non agit’: sformułowanie w polskiej doktrynie
• prawniczej, «Zeszyty Prawnicze» 1./2001, pp. 103-122.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2018.18.1.08