UWAGI DO STANOWISKA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GINEKOLOGICZNEGO W SPRAWIE DEBATY PUBLICZNEJ DOTYCZĄCEJ POSTULOWANYCH ZMIAN W ZAKRESIE PRAWNEJ DOPUSZCZALNOŚCI WYKONYWANIA ZABIEGU PRZERYWANIA CIĄŻY

• Authors: Joanna Banasiuk , Błażej Kmieciak , Andrzej Lewandowicz , Aleksander Stępkowski , Olaf Szczypiński

Title variants

EN

Remarks on the position of the Polish Gynaecological Society concerning the Abortion ban proposed in 2016

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule odniesiono się do argumentów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, zawierających krytykę rozwiązań prawnych proponowanych w głośnym projekcie ustawy, który był przedmiotem inicjatywy obywatelskiej „Stop Aborcji” w 2016 r. Tekst odnosi się zarówno do wątków medycznych, jak i prawnych podniesionych w Stanowisku PTG. Wskazano m.in. na przytoczone przez PTG nieaktualne dane medyczne dotyczące ryzyka zgonu kobiet w ciąży z nadciśnieniem płucnym oraz nieuwzględnienie aktualnych wytycznych European Society of Cardiology przy opisie przypadków klinicznych. Wykazano jednocześnie, że PTG całkowicie bezpodstawnie twierdziło, jakoby projekt stanowiący przedmiot inicjatywy obywatelskiej „Stop Aborcji” zabraniał stosowania diagnostyki prenatalnej w celach terapeutycznych. Jednocześnie zwrócono uwagę, że Stanowisko PTG tworzy wrażenie jakoby diagnostyka prenatalna była wyłącznie ukierunkowana na działania o charakterze terapeutycznym, odwracając uwagę od faktu, że stanowi ona często instrument współczesnej eugeniki. W warstwie prawnej odniesiono się kompleksowo do zarzutu, jakoby regulacje projektu obywatelskiego uniemożliwiały podejmowanie skutecznych interwencji lekarskich mających na celu ratowanie zdrowia matki w ciąży. Krytyka PTG koncentrowała się na użyciu pojęcia „bezpośredniego zagrożenia życia matki”, utrzymując, jakoby wymóg „bezpośredniości” uniemożliwiał odpowiednio wczesne interwencje lekarskie w sytuacji nieuchronnego zagrożenia życia matki. Twierdzenie to zasadza się na nieuprawnionym uznaniu, że termin „bezpośredni” w odniesieniu do zagrożenia życia matki stanowiącego stan wyższej konieczności można rozumieć tak, jak termin „bezpośredni” w odniesieniu do zamachu uzasadniającego obronę konieczną. W tym pierwszym przypadku, bezpośrednie niebezpieczeństwo oznacza jego nieuchronność i nie musi oznaczać natychmiastowego zagrożenia, któremu chce się zapobiec. Tym samym, zaproponowane w projekcie rozwiązanie, wbrew twierdzeniom PTG, nie ograniczało lekarzowi możliwości ratowania życia matki-pacjentki.

EN

Summera This paper refutes the arguments of the Polish Society of Gynaecologists and Obstetricians (Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, PTGP) on the regulations proposed in the 2016 citizens’ Stop Abortion bill*. We address both the medical and legal issues raised by the PTGP. In their discussion of the medical arguments and clinical cases the PTGP cite outdated medical data on the risk of death for pregnant women with pulmonary hypertension, and they also disregard the current guidelines issued by the European Society of Cardiology. In addition the PTGP put forward a completely groundless claim that the citizens’ Stop Abortion bill would prohibit prenatal diagnosis for therapeutic purposes. Their position on prenatal diagnosis gives the impression that its purpose is exclusively therapeutic, whereas in reality it is often used as a key instrument in modern eugenics. Our legal argument provides a comprehensive response to the allegation that the regulations of the citizens’ bill ruled out the possibility of effective medical treatment to save the life of a pregnant woman. The article discusses the issue in a detailed way, demonstrating why the PTGP’s allegation is erroneous. The PTGP focuses its criticism on the concept of a ‘direct threat to the mother’s life,’ claiming that the requirement that the threat be ‘direct’ precluded early life-saving treatment for the mother. This argument is based on an inadmissible premise, that when applied to a threat to the mother’s life which puts her in a situation of necessity, the term ‘direct’ could be understood as analogous to the use of ‘direct’ in situations of necessity warranting self-defence against assault. However, the ‘directness’ of the threat in the former situation relates to its inevitability but need not mean that it is imminent. Therefore, contrary to the PTGP claim, the provisions of the Stop Abortion bill do not curtail a medical practitioner’s chances to administer life-saving treatment for a pregnant woman in a life-threatening condition.   * In the Republic of Poland a citizens’ bill may be brought to Sejm for the legislative procedure when a group of at least 100 thousand citizens submit a petition to Sejm requesting such a procedure for their bill. In 2016 450 thousand Polish citizens signed the petition asking Sejm to ban eugenic abortion

Keywords

PL

ochrona życia ludzkiego w okresie prenatalnym; aborcja; diagnostyka prenatalna; stan wyższej konieczności; odpowiedzialność lekarza; obywatelski projekt ustawy „stop aborcji”.; ochrona życia ludzkiego w okresie prenatalnym; aborcja; diagnostyka prenatalna; stan wyższej konieczności; odpowiedzialność lekarza; obywatelski projekt ustawy „stop aborcji”.

EN

protection of human life in the prenatal stage; abortion; perinatal diagnostic tests; necessity; the physician’s professional liability; the citizens’ Stop Abortion bill.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 193-224

Dates

published

2018-06-12

Contributors

author

Joanna Banasiuk

author

Błażej Kmieciak

author

Andrzej Lewandowicz

author

Aleksander Stępkowski

author

Olaf Szczypiński

References

• Bielecki M., Prawnokarne przypisanie skutku w postaci konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo – uwagi na marginesie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2004 r , sygn V KK 37/04, «Przegląd Sądowy» 54/2005, s. 119-133.
• Blaicher W., Häusler M., Gembruch U. et al., Feto-amniotic shunting experience of six centres, «Ultraschall in der Medizin» 26/2005, s. 134-141.
• Daniluk P., Komentarz do art 26, [w:] Kodeks karny Komentarz, red. R. Stefański, «Legalis».
• Daszkiewicz K., Uchylenie odpowiedzialności lekarza za wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, «Palestra» 56.11-12/2002, s. 31-45.
• Faber T., Been J.V., Reiss I.K., Mackenbach J.P., Sheikh A., Smoke-free legislation and child health, «NPJ Primary Care Respiratory Medicine», 26.16067/2016, doi: 10.1038/npjpcrm.2016.67.
• Filar M., Odpowiedzialność karna lekarza za zaniechanie udzielenia świadczenia zdrowotnego (nieudzielenie pomocy), «Prawo i Medycyna» 3/1999, s. 33-45.
• Flessel M.C., Lorey F.W., The California Prenatal Screening Program: “options and choices” not “coercion and eugenics”, «Genetics in Medicine» 13/2011, s. 711-713.
• Galie N. et al., Wytyczne ESC/ERS dotyczące rozpoznawania i leczenia nadciśnienia płucnego w 2015 roku, «Kardiologia Polska» 73.12/2015, s. 1127-1206.
• Gałązka M., Odmowa przerywania ciąży a klauzula sumienia lekarza, «Studia z Prawa Wyznaniowego» 16/2013, s. 23-42.
• Gałązka M., Prawnokarna ochrona ludzkiego embrionu in vitro, «Prawo i Prokuratura» 5/2007, s. 23-40.
• Grześkowiak A., Komentarz do art 25, [w:] Kodeks karny Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2017, «Legalis».
• Hutchinson D., McBrien A., Howley L., Yamamoto Y. Sekar P., Motan T., Jain V. et al, First-Trimester Fetal Echocardiography: Identifcation of Cardiac Structures for Screening from 6 to 13 Weeks’ Gestational Age, «Journal of the American Society of Echocardography» 30.8/2017, s. 763-772.
• Iltis A.S., Prenatal screening and prenatal diagnosis: contemporary practices in light of the past, «Journal of Medical Ethics» 42.6/2016, s. 334-339.
• Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art 162, [w:] Kodeks karny Komentarz, red. R. Stefański, «Legalis».
• Kokot R., Komentarz do art 160, [w:] Kodeks karny Komentarz, red. R. Stefański, «Legalis».
• Kosonoga-Zygmunt J., Obowiązek udzielenia pomocy w przypadku sprzeciwu osoby zagrożonej w świetle art. 162 Kodeksu karnego, «Zeszyty Prawnicze» 15.1/2015, s. 137-158.
• Małecki M., Glosa do postanowienia SN z dnia 19 stycznia 2011 r , IV KK 356/10, «Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ» 1/2012, s. 52-64.
• McCabe L.L., McCabe E.R., Down syndrome: coercion and eugenics, «Genetics in Medicine» 13/2011, s. 708-710.
• Meng M.L., Landau R., Viktorsdottir O., Banayan J., Grant T., Bateman B., Smiley R., Reitman E., Pulmonary Hypertension in Pregnancy: A Report of 49 Cases at Four Tertiary North American Sites, «Obstetrics and Gynecology» 129/2017, s. 511-520.
• Mirdamadi A., Gharavi H., Behjati M., Role of Meticulous Observation: Successful Pregnancy in a 30-Year-Old Woman with Severe Pulmonary Hypertension, «Tanaffos» 15/2016, s. 187-190.
• Nassali M.N., Benti T.M., Bandani-Ntsabele M., Musinguzi E., A case report of an asymptomatic late term abdominal pregnancy with a live birth at 41 weeks of gestation, «BMC Research Notes» 9.31/2016.
• Oskarsdottir G.N., Sigurdsson H., Gudmundsson K.G., Smoking during pregnancy: A population-based study, «Scandinavian Journal of Public Health» 45/2017, s. 10-15.
• Rosenzweig E.B., Abrams D., Biscotti M., Kerstein D., Drassinower D., Brodie D., Bacchetta M., Eisenmenger Syndrome and Pregnancy: Novel ECMO confguration as a Bridge to Delivery and Recovery Utilizing a Multidisciplinary Team, «American Society for Artifcial Internal Organs» 64.1/2018, s. e8-e10.
• Sroka T., Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie Problematyka obiektywnego przypisania skutku, «Lex».
• Stanowisko Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie debaty publicznej dotyczącej postulowanych zmian w zakresie prawnej dopuszczalności wykonywania zabiegu przerywania ciąży, «Ginekologia i Perinatologia Praktyczna» 3/2016, s. 91-99.
• Veras M.M., Oliveira Alves N., Fajersztajn L., Saldiva P., Before the first breath: prenatal exposures to air pollution and lung development, «Cell and Tissue Research» 367/2017, s. 445-455.
• Weiss B.M., Zemp L., Seifert B., Hess O.M., Outcome of pulmonary vascular disease in pregnancy: a systematic overview from 1978 through 1996, «Journal of the American College of Cardiology» 31/1998, s. 1650-1657.
• Wąsik D., Sygit B., Odpowiedzialność za narażenie pacjenta na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia a procedury anestezjologiczne, «Prokuratura Krajowa» 2/2017, s. 32-55.
• Wiak K., Komentarz do art 160, [w:] Kodeks karny Komentarz, red. R. Stefański, «Legalis».
• Zhang D., Ng V.H., Wang Z., Zhai X., Lie R.K., Eugenics and Mandatory Informed Prenatal Genetic Testing: A Unique Perspective from China, «Developing World Bioethic» 16/2016, s. 107-115.
• Zoll A., Komentarz do art 160, [w:] Kodeks karny Część szczególna Komentarz do art 117-277 k k , II, red. A. Zoll, Warszawa 2013, s. 413.
• Zoll A., Odpowiedzialność karna lekarza za niepowodzenie w leczeniu, Warszawa 1988.
• Zoll A., Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca przestępność czynu w praktyce lekarskiej, «Prawo i Medycyna» 2/2005, s. 5-21.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2018.18.1.10