‘Usus’ jako sposób wejścia kobiety pod władzę jej męża

• Authors: Magdalena Chmielecka

Title variants

PL

THE ‘USUS’ AS A WAY TO PUT A WOMAN UNDER THE AUTHORITY OF HER HUSBAND

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

W artykule poruszone zostały kwestie związane z instytucją usus stanowiącą jeden ze sposobów wejścia żony pod władzę męża. Artykuł porusza zagadnienia związane z genezą tejże instytucji. Autor zastanawia się także nad znaczeniem umiejscowienia instytucji usus w źródłach. Podstawowym zagadnieniem badawczym jest wyznaczenie terminu rozpoczęcia biegu usus, zatem pewnego rodzaju „zaużywania czy też zasiedzenia”, a w konsekwencji również zakończenie tego terminu. Ponadto autor porusza kwestie związane z usurpatio trinoctii.

PL

The article addresses issues relating to the institution of usus, which was one of the ways a woman could be put under her husband’s authority and power. One of the points discussed is the origin of this institution. I consider the signifcance of the location of usus in the source documents. The fundamental question in research on usus is the determination of the date on which a period of usus started, in other words usus was treated as a sort of usucaption, which implied a date on which it would finish. I also discuss issues connected with usurpatio trinoctii.

Keywords

EN

usus; manus mariti; usurpatio trinoctii; małżeństwo; władza męża nad żoną.

PL

usus; manus mariti; usurpatio trinoctii; marriage; a husband’s power and authority over his wife.; usus; manus mariti; usurpatio trinoctii; marriage; a husband’s power and authority over his wife.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2019
• Volume: 19
• Issue: 2
• Pages: 227-244

Dates

published

2019-07-11

Contributors

author

Magdalena Chmielecka

References

• Albanese B., ‘Trinoctio abesse’ e XII Tavole, «AUPA» 48/2003, p. 24-30.
• Benincasa Z., ‘Deductio in domum mariti’ a zawarcie iustum matrimonium «Zeszyty Prawnicze» 13.2/2013, p. 7-24.
• Betti E., Diritto romano, I, Padova 1935.
• Bonfante P., Corso di diritto romano, I, Diritto di famiglia, Milano 1963.
• Brini G., Matrimonio e divorzio nel diritto Romano, II, Bologna 1888.
• Cantarella E., L’‘usus’ e la ‘conventio in manum’, «Labeo» 41/1995, p. 434-448.
• Capogrossi Colognesi L., Matrimonium, manus e trinoctium, [in:] Marriage: Ideal – Law – Practice: Proceedings of a Conference Held in Memory of Henryk Kupiszewski, Warszawa 2005, p. 63-81.
• Ciuła D., Najstarsze przyczyny rozwodu w prawie rzymskim, [in:] Wokół problematyki rozwodu w prawie rzymskim Henrico Insadowski (1888-1946) ‘In memoriam’, Lublin 2007, p. 53-71.
• Clark C.E., History of Roman private law, Cambridge 1919.
• Fayer C., La familia romana Aspetti giuridici ed antiquari Sponsalia Matrimonio Dote Parte seconda, Roma 2005.
• Ferrini C., Manuale di Pandette, I, Milano 1904.
• Fiori R., Materfamilias, «BIDR» 96-97/1993-1994, p. 455-498.
• Gardner J. F., Women in Roman Law and Society, London-Sydney 1986.
• Grubbs J. E., Women and the law in the Rome Empire, London-New York 2002.
• Hersh K.K., Te Roman Wedding Ritual and Meaning in Antiquity, Cambridge 2010.
• Insadowski H., Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo, Lublin 1935.
• Kaser M., Römisches Privatrecht, München 1986.
• Kolańczyk K., Prawo rzymskie5, Warszawa 2000.
• Kunkel W., Das Konsilium im Hausgericht, «ZSS» 83/1966, p. 219-251.
• Kunkel W., Mater familias, «RE» 14.2/1930, p. 2183-2184.
• Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje z starożytnym Rzymie, Lublin 1994.
• Kuryłowicz M., Wokół istoty małżeństwa rzymskiego, [in:] ‘Finis legis Christus’ Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, II, Warszawa 2009, p. 1141-1153.
• Levy E., Hergang der römischen Ehescheidung, Weimar 1925.
• Linderski J., Religious Aspects of the Conflict of the Orders: Te Case of confarreatio, [in:] Social Struggles in Archaic Rome New Perspectives on the Conflict of the Orders, ed. K.A. Raauflaub, Berkeley 1986, p. 542-559.
• Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 1994.
• Longo C., Diritto di famiglia, Milano 1934.
• Łukasiewicz J., Sytuacja majątkowa małżonków w prawie rzymskim antycznym, «Roczniki nauk prawnych» 18.2/2008, p. 157-171.
• Mossakowski W., ‘Iudicum domesticum’ w okresie Republiki Rzymskiej, [in:] Rodzina w społeczeństwach antycznych i wczesnym chrześcijaństwie, ed. J. Jundziłł, Bydgoszcz 1995, p. 85-93.
• Piro I., ‘Usu in manum convenire’, Napoli 1994.
• Rozwadowski W., Istota małżeństwa w starożytnym Rzymie, «Gdańskie Studia Prawnicze» 14/2005, p. 773-784.
• Rozwadowski W., ‘Manus mariti’ in the Light of ‘Gaius Institutiones’, [in:] Marriage: Ideal – Law – Practice: Proceedings of a Conference Held in Memory of Henryk Kupiszewski, Warszawa 2005, p. 161-174.
• Rozwadowski W., Prawo rzymskie Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Warszawa 1991.
• Rozwadowski W., Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Warszawa 1991.
• Rykaczewski E., Mowy Marka Tulliusza Cycerona Przekład, II, Paryż-Warszawa-Poznań 1970.
• Sanna M.V., Matrimonio e altre situazioni matrimoniali nel diritto romano classico ‘Matrimonium iustum – matrimonium iniustum’, Napoli 2012.
• Sohm R., Instytucje, historia i system Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 1925.
• Talamanca M., Instituzioni di diritto romano, Milano 1990.
• Watson A., Studies in Roman Private Law, London 1991.
• Wołodkiewicz W., Attorno al signifcato della nozione di ‘mater familias’, [in:] Studi in onore di C. Sanflippo, III, Milano 1983, p. 735-756.
• Wołodkiewicz W., ‘Materfamilias’, «CPH» 16.1/1964, p. 103-142.
• Volterra E., Il preteso tribunale domestico in diritto romano, «Rivista Italiana per le Scienze Giuridiche» 2/1948, s. 108-153.
• Volterra E , La conception du mariage d’après les juristes romanis, Padova 1940.
• Volterra E, Lezioni di diritto Romano Il matrimonio Romano, Rome 1960 – 61.
• Zabłocka M., ‘Confarreatio’ w ustawodawstwie pierwszych cesarzy rzymskich, «Prawo Kanoniczne» 31.1-2/1988, p. 237-246.
• Zabłocka M., Przemiany prawa osobowego i rodzinnego w ustawodawstwie dynastii julijsko-klaudyjskiej, Warszawa 1987.
• Zabłocka M., Zanikanie instytucji ‘tutela mulierum’ w prawie rzymskim, «Prawo Kanoniczne» 30.3-4/1987, p. 240-252.
• Zabłocka M., Zabłocki J., Ustawa XII Tablic Tekst – Tłumaczenie – Objaśnienia3, Warszawa 2013.
• Zabłocki J., ‘Consensus facit nuptias’, [in:] Marriage: Ideal – Law – Practice: Proceedings of a Conference Held in Memory of Henryk Kupiszewski, Warszawa 2005, p. 235-241.
• Zabłocki J., Il concetto di ‘mater familias’ in caso di arrogazione, [in:] ‘Mater familias’ Scritti romanistici per Maria Zabłocka, ed. Z. Benincasa, J. Urbanik, Warszawa 2016, p. 1199-1205.
• Zabłocki J., Rodzina Rzymska w świetle ‘Noctes Atticae’ Aulusa Gelliusa, [in:] Rodzina w społeczeństwach antycznych i wczesnym chrześcijaństwie, ed. J. Jundziłł, Bydgoszcz 1995, p. 45-51.
• Zabłocki J., Zgoda małżeńska w prawie rzymskim, [in:] ‘Honeste vivere’… Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Bojarskiego, Toruń 2001, p. 301-312.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2019.19.2.09