Prawo do znaczącego milczenia

• Authors: Adam R. Prokop

Title variants

EN

Right to signifying silence

Abstracts

EN

Dąmbska (1904–1983) distinguished in the theory of signifying silence the possible ways of searching for meanings of this phenomenon. One of them was an element of tactical action, another – an ethical category. Subsequently, Rokoszowa (1947–1997) linked this phenomenon at the linguistic level to the right of a witness, also of an accused, to remain silent. The article presents the possible meanings of the use of this right, still interpreted differently today. The examples are taken from literary and cinematographic fiction

PL

Dąmbska (1904–1983) wyodrębniła w teorii sygnikatywnego milczenia możliwe drogi poszukiwania znaczeń dla tego zjawiska. Jedną z nich stanowił element taktycznego działania, inną kategoria etyczna. Następnie Rokoszowa (1947–1997) powiązała na poziomie językoznawczym ów fenomen z prawem świadka, a także oskarżanego, do milczenia. W artykule pokazano możliwe znaczenia wykorzystania tegoż prawa, do dzisiaj różnie interpretowanego. Przykłady zaczerpnięte zostały z beletrystyki oraz kinematografii.

Keywords

PL

Dąmbska; sygnikatywne milczenie; prawo do milczenia; prawo do obrony

EN

Dąmbska; signifying silence; right to remain silent; right to defence

• Publisher: Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
• Journal: Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
• Year: 2022
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 75-91

Dates

published

2022

Contributors

author

Adam R. Prokop

References

• Bernard G., Słuchać, mówić, pisać: prawo do głosu i wymóg milczenia u Lyotarda, „Sztuka i Filozofia” 2011, nr 38–39, s. 161–164.
• Chankowska J., O prawie oskarżonego do milczenia słów kilka, „Palestra” 2005, nr 5-6 (569-570), s. 125–135.
• Czabański J., Warchoł M., Prawo do milczenia czy prawo do kłamstwa, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 12, s. 35–50.
• Dąmbska I., Milczenie jako wyraz i jako wartość, „Roczniki filozoficzne” 1963, nr 11, z. 1, s. 73–79.
• Dąmbska I., O funkcjach semiotycznych milczenia, „Studia semiotyczne” 1971, nr 2, s. 77–88.
• Grisham J., The Client, New York 1993, wyd. Doubleday.
• Handke K., Socjologia języka, Warszawa 2008, wyd. PWN.
• Jasiński W., Prawo do nieobciążania się w procesie karnym w świetle standardów strasburskich, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 7–8, s. 35–50.
• Jelonkiewicz M., Film jako tekst kultury w komunikacji interkulturowej (wykorzystanie filmów w nauczaniu cudzoziemców wiedzy o Polsce i jej kulturze), „Postscriptum polonistyczne” 2008, nr 2, s. 177–185.
• Jeż-Ludwichowska M., Prawo do milczenia w procesie karnym, „Ruch prawniczy, ekonomiczny i społeczny” 1985, nr 4, s. 149–156.
• Jeż-Ludwichowska M., Wyjaśnienia oskarżonego a prawo do informacji, „Palestra” 2003, nr 3–4 (543–44), s. 47–54.
• Kanty T., Ograniczenie prawa do składania wyjaśnień, „Ruch Prawnoustrojowy” 2016, nr 31, s. 59–71.
• Kodeks postępowania administracyjnego, art. 83, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-postepowania-administracyjnego-16784712/art-83 (dostęp: 26 V 2022).
• Kowalczyk J., Milczenie jako specyficzna forma komunikatu w dyskursie prawnym, „Respectus Philologicus” 2020, nr 37 (42), s. 104–13.
• Lasek W., Prawo osoby pozostającej we wspólnym pożyciu do odmowy zeznań (art. 182 § 1 K.P.K. w zw. z art. 115 § 11 K.K.). Uwagi na tle uchwały SN z 25 lutego 2016 r., i KZP 20/15, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego – Seria Prawnicza” 2019, nr 24, s. 91–102.
• Markowski M., Prawo do milczenia w postępowaniu w sprawach nieletnich, „Palestra” 2013, nr 7-8 (667–668), s. 68–65.
• Melosik Z., Mass media, tożsamość i rekonstrukcje kultury współczesnej, [w:] W. Skrzydlewski, S. Dylak (red.), Media – Edukacja – Kultura. W stronę edukacji medialnej, Rzeszów 2012, wyd. UR, s. 32–49.
• Mozgawa-Saj M., Kilka uwag na temat prawa do odmowy zeznań, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego – Seria Prawnicza” 2019, nr 24, s. 103–111.
• Ostrowski K., Prawo do milczenia, „Palestra” 1989, nr 5–7 (377–379), s. 80–83;
• Pieron B., Ochrona tajemnicy spowiedzi w prawie polskim, „Kieleckie Studia Teologiczne” 2012, nr 11, s. 321–334.
• Prokop A.R., Koncepcja milczenia Izydory Dąmbskiej a angelofanie biblijne, [w:] D. Mielnik (red.), Pokładamy nadzieję w Kościele, Lublin 2016, [wyd. KUL], s. 194–207.
• Prokop A.R., Sygnikatywne milczenie w filmach Zanussiego, [w:] J.K. Wawrzynów, W.Z. Wojtyra (red.), Człowiek w obliczu wielkich pytań. Kino Krzysztofa Zanussiego, Wrocław 2018, wyd. WSD Franciszkanów Prowincji Św. Jadwigi, s. 179–191.
• Prokop A.R., Znaczenie milczenia. Między filmową wizją Ingmara Bergmana a filozoficzną koncepcją Izydory Dąmbskiej, [w:] J.K. Wawrzynów, W.Z. Wojtyra (red.), Poszukiwanie sensu w epoce postmefafizycznej. Kino Ingmara Bergmana, Wrocław 2020, wyd. WSD Franciszkanów Prowincji Św. Jadwigi, s. 43–54.
• Rokoszowa J., Język a milczenie, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1983, nr 40, s. 129–137.
• Rokoszowa J., Milczenie jako fakt językowy, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1994, nr 50, s. 27–47.
• Shakespeare W., Hamlet. Królewicz duński, tłum. J. Paszkowski, Warszawa 1994, wyd. Kama.
• Seidler B., Pamiętajcie, że byłem przeciw. Reportaże sądowe, Wołowiec 2020, wyd. Czarne.
• Sorkin A., A few good men, Garden City 1990, wyd. Fireside Theater.
• Strong T., Tell me lies, New York 2003, wyd. Bantam.
• Światłowski A.R., Prawo do milczenia we współczesnym angielskim procesie karnym, „Palestra” 2002, nr 1–2 (529–530), s. 154–165.
• Tomkiewicz M., „Tajemnica spowiedzi” i „tajemnica duszpasterska” w procesie karnym, „Prokuratura i prawo” 2012, nr 2, s. 50–64.
• Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 1977, wyd. PWN.

Identifiers

DOI

10.21784/ZC.2022.004

Biblioteka Nauki

27845851