Ochrona interesu prywatnego w instytucji odszkodowania za wywłaszczenie mienia w świetle prawa międzynarodowego

• Authors: Karolina Muzyczka

Title variants

EN

Protection of private interest in the institution of compensation for expropriation of property under international law

Abstracts

EN

According to jurisprudence constante, an international standard of compensation for expropriated property is defined, i.e. the principles and criteria on the basis of which the state pays compensation. If the above criteria and principles are not met by the state, then it bears international responsibility. Nevertheless, it should be noted here that compensation is granted for the expropriation of illegal property, but then the compensation is special.

PL

W myśl jurisprudence constante określa się międzynarodowy standard odszkodowania, za wywłaszczone mienie, czyli zasady i kryteria państwo wypłaca odszkodowanie. W przypadku, gdy powyższe kryteria i zasady są przez państwo niespełnione, to wówczas ponosi odpowiedzialność międzynarodową. Niemniej jednak, należy zauważyć, że w kwestii tej przysługuje odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nielegalnego mienia, to wówczas ma ono charakter szczególny. Przy pomocy metody prawno-dogmatycznej dokonałam egzegezy zgromadzonego materiału normatywnego w celu ustalenia rozwiązań przyjętych w umowach międzynarodowych poświęconych problematyce wywłaszczenia. W ramach metody prawno-analitycznej, przeprowadziłam analizę poglądów doktryny i orzecznictwa na określone zagadnienia dotyczące instytucji odszkodowania za wywłaszczenie na arenie prawa międzynarodowego.

Keywords

PL

mienie; państwo; cudzoziemiec-inwestor; standard odszkodowania; wypłata odszkodowania

EN

property; state; foreigner-investor; standard of compensation; payment of compensation

• Publisher: Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
• Journal: Zbliżenia Cywilizacyjne
• Year: 2022
• Volume: 18
• Issue: 4
• Pages: 95-119

Dates

published

2022

Contributors

author

Karolina Muzyczka

• Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim

• https://orcid.org/0000000305691966

References

• Bogdan M., Expropriation in Private International Law, Lund 1975.
• Brownlie I, Principles of Public International Law, Oxford 2003.
• Czuba S., Wywłaszczenie a inne sposoby przejęcia nieruchomości przez państwo, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio G Ius, vol. XIX 12, Lublin 1972.
• Dinstein Y, Deprivation of Property of Foreigners under International Law, w: Ando N., McWhinney E., Wolfrum R. (ed.), Liber Amicorum. Judge Schigeru Oda, The Hague, vol 2., 2002.
• Drucker A., Compensation Treaties between Communist States, Cambridge University Press, „British Institute of International and Comparative Law”, ILCQ Vol. 10, nr 2, London1961.
• Friedman S., Expropriation in international law, London 1953.
• Higgins R., The Taking of Property by the State w: Recent Developments in International Law, ,Requeil des Cours -III, vol. 176, 1982.
• Jeżewski M., Międzynarodowe prawo inwestycyjne. Wykłady specjalizacyjne, Warszawa 2011.
• Muszyński M., Nacjonalizacja mienia cudzoziemców w Polsce a problem rekompensaty za mienie pozostawione, „Przegląd Sejmowy”, nr 1, Warszawa 2006.
• Muzyczka K., Działalność regulacyjna państwa a procedura wywłaszczenia, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, 3(20), Gdańsk 2018.
• Norton P. M., Law of the Future or a Law of the Past – Modern Tribunals and the International Law of Expropriation, „American Journal of International Law” t. 85, z. 3. USA 1991.
• Osajda K., Nacjonalizacja i reprywatyzacja. Akty prawne, orzecznictwo, piśmiennictwo, Warszawa 2009.
• Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2003.
• Requeil des Cours, 1982-III, vol. 176.
• Shea R., The Calvo Clause, „University of Minnesota Press”, Minneapolis 1956.
• White G., Nationalization of Foreign Property, London 1961.
• Wortley B., Expropriation in Public International Law, Cambridge 1959.
• International Court of Justice 1970.
• Permanent Court of International Justice Publications Series A – N° 5, 1925.
• Reports of International Arbitration Awards, vol. VI, 2006.
• Reports Iran-United States Claims Tribunal Reports, vol. 15, 1987.
• International Law Reports, vol.62, 1982.
• International Bank for Reconstruction and Development, Raport to the Development Committee and Guidelines on the Treatment of Foreign Direct Investment, ILM 1992, Nr 31.
• https://bs.sejm.gov.pl/F?func=findb&request=000000235&find_code=SYS&local_base=TEK0, dostęp: 22.09.2019.
• The Abs-Shawcross Draft Convention on Investment Abroad of 1959, http://unctad.org/sections/dite/iia/docs/Compendium/en/137%20volume%205.pdf.
• Http://unctad.org/sections/dite/iia/docs/bits/argentina_us.pdf, dostęp: 08.02.2013.
• Sdelmayer przeciwko Rosji, orzeczeczenie arbitrażowe z dnia 02 luty 2015, https://www.italaw.com/cases/982, dostęp: 07.08.2019.
• North American Free Trade Agreement, 1994, http://www.nafta-sec-alena.org/en/view.aspx, dostęp: 11.08.2019.
• http://avalon.law.yale.edu/subject_menus/versailles_menu.asp, dostęp: 2.08.2020.
• http://www.iusct.org/claims-settlement.pdf, dostęp: 2.03.2020.
• STSM w sprawie The Mavrommatis Jerusalem Concessions (Merits) z dnia 26.03.1925., Permanent Court of International Justice Publications 1925, Series A – N°5.
• STSM w sprawie The Polish Agrarian Reform and the German Minority, z 2.12.1933, http://www.worldcourts.com/pcij/eng/decisions/1933.12.02_agrarian_reform.htm, dostęp: 11.08.2020.
• ICSID w sprawie CMS Gas Transmission Co. v. Argentina, z 25.09.2007, https://investmentpolicy.unctad.org/investment-dispute-settlement/cases/68/cms-v argentina, dostęp: 13.07.2019.
• ICSID w sprawie Republica Kazachstanu przeciwko Rumeli Telekom A.S. i Telsim Mobil Telekomunikasyon Hizmetleri, decyzja komitetu ad hoc z 25.03.2010, ARB/05/16, https://investmentpolicy.unctad.org/investment-dispute-settlement/cases/185/rumeli-v-kazakhstan, dostęp: 07.11.2019.
• ICSID w sprawie Lanco International Inc. v. Argentina, ICSID ARB/ 97/6, z 20.10.1994, https://www.italaw.com/sites/default/files/case-documents/ita0450_0.pdf, (dostęp: 12.03.2019).
• ICSID w sprawie Compañía del desarrollo de santa elena s.a. costa rica, ARB/96/1, https://www.biicl.org/files/3928_2000_santa_elena_v_costa_rica.pdf, dostęp: 07.11.2019.
• ICISD w sprawie Enron Corp. and Ponderosa Assets L.P. v. Argentina (Merits), z https://www.italaw.com/sites/default/files/laws/italaw6017%286%29.pdf, dostęp: 23.09.2019.
• ICSID w sprawie LG&E Energy Corp. and others v. Argentina (Liability Decission), z 20.10.1994, ARB/02/1 https://www.italaw.com/sites/default/files/laws/italaw6017%288%29.pdf, dostęp: 12.04.2019.
• TA w sprawie Norwegian Shipowners’ Claims, z 13.10.1922, https://legal.un.org/riaa/cases/vol_I/307-346.pdf.
• TA w sprawie Aregetyńsko-Panamskiego General Claims Communission w prawie Panama and Abundio Caselli v. United States, z 29.06.1933, Reports of International Arbitration Awards vol. VI, 2006.
• TA (arbiter S. Mahmassani), w sprawie Liamco v. Libya, z 12.04.1977, International Law Reports.
• TA w sprawie Irańsko Argentyńskiego w sprawie Amoco International Finance Corp. (Partial), z 19.12.1983, Iran-United States Claims Tribunal Reports, vol. 15, 1987.
• TA w sprawie CME Czech Rep. B.V. v. Czech Republic (Final), z 14.11.1991, http://italaw.com/sites/default/files/case-documents/ita0180.pdf, dostęp:13.08.2017.
• TA w sprawie, Shahin Shaine Ebrahimi przeciwko Rządowi Islamskiej Republiki Iranu, z 12.10.1994, AWD 560-44/46/47-3.
• SN (Hogsta Domstolen) w sprawie F.J. Sedelmayer przeciwko Federacji Rosyjskiej, z dnia 1 lipca 2011, Ö170-10, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/immunitet-panstwa-w-postepowaniu-egzekucyjnym-glosa-do postanowienia-386021690, dostęp: 11.08.2020.
• Konwencja Wiedeńska o prawie traktatów z dnia 23 maja 1969 r., sporządzona Wiedniu, Dz.U. 90.74.439.
• Organization For Economic Co-Operation and Development, Draft Convention on the Protection of Foreign Property, 16 października 1967, https://www.oecd.org, dostęp: 12.11.2019.
• The Abs-Shawcross Draft Convention on Investment Abroad of 1959, http://unctad.org/sections/dite/iia/docs/Compendium/en/137%20volume%205.pdf, dostęp: 09.10.2019.
• World Bank Guidelines On The Treatment of Foreign Direct Investment, 1992, http://italaw.com., dostęp: 09.10.2019.
• Multirateral Agreement On Investment, 1997, http://www1.oecd.org/daf/mai/htm/2.htm, dostęp: 09.09.2019.
• Traktat Karty Energetycznej z grudnia 1994 r., https://www.gov.pl/web/energia/traktat-karty-energetycznej-tke, dostęp: 08.08.2019.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona protokołami nr 3,5,8 oraz uzupełniona nr 2, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.
• Protokół nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzony w Paryżu dnia 20 marca 1952 r.
• Protokół nr 4 do powyższej konwencji, sporządzony w Strasburgu dnia 16 września 1963 r., Dz .U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 z późn. zm.
• Konwencja Abs-Shawcrossa z 1959 r., The Abs-Shawcross Draft Convention on Investment Abroad of 1959, http://unctad.org/sections/dite/iia/docs/Compendium/en/137%20volume%205.pdf, dostęp: 21.05.2020.
• Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów (ang. The African Charter on Human and Peoples’ Rights) – uchwalona na konferencji Organizacji Jedności Afrykańskiej w Nairobi 26 czerwca 1981, obowiązuje od 21 października 1986r., https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000000235&find_code-=SYS&local_base=TEK0, dostęp: 22.09.2019.

Identifiers

DOI

10.21784/ZC.2022.028

Biblioteka Nauki

55599703