EN
The article discusses the changes in the scope of natural legally protected areas, that occured after the administrative reform in 1999. It indicates the tasks carried out by the Self-Government of the Mazowieckie Voivodeship in the field of regional policy and spatial management in accordance with the principle of sustainable development. The Mazowieckie Voivodeship – created under the territorial division reform – covered a system of protected areas that included the Kampinos National Park, 164 nature reserves, 9 landscape parks and 29 protected landscape areas. In nearly 25 years, 26 nature reserves and one protected landscape area were created. The boundaries of the existing forms of nature protection have also been modified. With Poland's accession to the European Union, the most significant changes concerning legally protected areas have taken place. The implementation of EU law into Polish law resulted, inter alia, in the introduction of a new form of nature protection – Natura 2000 sites, complementing the existing system of legally protected areas. By March 2023, 80 areas of the Natura 2000 network had been designated and approved in the Mazowieckie Voivodeship. The article discusses how the position and competences of the regional self-government in the field of nature protection have evolved as a result of changes in the law. The voivodeship self-government took over competences in the field of landscape parks and protected landscape areas. As a result of the acquired rights, the Mazovian Voivodeship Sejmik, inter alia, established the Mazovian Landscape Parks complex and protection plans for landscape parks. The boundaries of the protected landscape areas have been specified. Spatial databases are also maintained in the field of protected areas.
PL
W artykule omówiono zmiany w zakresie przyrodniczych obszarów prawnie chronionych, które zaszły po reformie administracyjnej w 1999 r. Wskazano realizowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego zadania w zakresie polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Województwo mazowieckie, powstałe w ramach reformy podziału terytorialnego, objęło swym zasięgiem system obszarów chronionych, w skład którego wchodził Kampinoski Park Narodowy, 164 rezerwaty przyrody, 9 parków krajobrazowych i 29 obszarów chronionego krajobrazu. W ciągu blisko 25 lat utworzono 26 rezerwatów przyrody oraz jeden obszar chronionego krajobrazu. Modyfikacji uległy również granice istniejących form ochrony przyrody. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej dokonały się największe zmiany dotyczące obszarów prawnie chronionych. Wdrożenie przepisów prawa unijnego do prawa polskiego skutkowało m.in. wprowadzeniem nowej formy ochrony przyrody – obszarów Natura 2000, uzupełniającej istniejący system obszarów prawnie chronionych. Do marca 2023 r. na terenie województwa mazowieckiego wyznaczonych i zatwierdzonych zostało 80 obszarów sieci Natura 2000. W artykule omówiono, jak kształtowała się pozycja i kompetencje samorządu województwa w zakresie ochrony przyrody na skutek wprowadzanych zmian w prawie. Samorząd województwa przejął kompetencje dotyczące parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Na skutek nabytych uprawnień Sejmik Województwa Mazowieckiego m.in. powołał do życia Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych oraz ustanowił plany ochrony dla parków krajobrazowych. Uszczegółowione zostały granice obszarów chronionego krajobrazu, prowadzone są także bazy danych przestrzennych w zakresie obszarów chronionych.