Target network of high-speed railway lines in Mazovia

• Authors: Tadeusz Wójcicki

Title variants

PL

Docelowy układ linii kolei dużych prędkości na Mazowszu

Abstracts

PL

Koleje dużych prędkości (KDP) mogą doprowadzić do ponownego uzyskania przewagi kolei nad transportem drogowym i lotniczym w międzymiejskim transporcie osobowym. Z tego względu tworzenie spójnej sieci linii szybkiej kolei w Polsce i na Mazowszu ma sens, a pierwszym krokiem w tym kierunku powinno być opracowanie docelowego, kompleksowego programu budowy tych linii. Tymczasem dotychczasowe ustalenia planów budowy KDP w regionie mazowieckim są fragmentaryczne, a ponadto w wielu punktach kontrowersyjne. W tej sytuacji niniejsze opracowanie ma na celu identyfikację mocnych i słabych stron ustaleń dotychczasowych planów rozwoju KDP w regionie, wskazanie innych sposobów rozwiązania ujawnionych już słabości tych planów, analizę i ocenę podstawowych alternatyw decyzyjnych oraz wybór rozwiązań optymalnych w odniesieniu do obszaru Mazowsza. Obecnie na Mazowszu istnieją dwie linie KDP, prowadzące z Katowic oraz Gdańska w kierunku Warszawy. Plany rozwojowe zakładają ich dalszą modernizację i przedłużenie do Warszawy, a ponadto przewidują stworzenie dwóch następnych linii z Białegostoku oraz Łodzi do Warszawy. Jednocześnie dokumenty planistyczne pomijają budowę linii wylotowych KDP z Warszawy w innych kierunkach geograficznych, choć i na tych kierunkach są liczne duże miasta. Aby ustalić, czy to pominięcie jest zasadne, autor wykonał uproszczoną analizę generacji ruchu pasażerskiego dla wszystkich możliwych kierunków wylotowych z Warszawy do innych miast, z której wnioski prowadzą do zasadności uzupełnienia sieci linii KDP na Mazowszu o cztery linie dodatkowe z Terespola, Lublina, Kielc oraz Torunia do Warszawy. Na podstawie wykonanych wstępnych analiz lokalizacyjnych autor stwierdził, że te dodatkowe linie powinny być zasadniczo nowymi liniami trasowanymi niezależnie od istniejących linii konwencjonalnych, a jedynie dla odcinka Warszawa – Radom jest możliwe wytrasowanie linii KDP w korytarzu istniejącej tam linii konwencjonalnej. Nie zidentyfikował istotnych przeszkód ekologiczno-przyrodniczych w budowie tych linii. Autor opowiada się za stworzeniem ściśle promienistego układu linii KDP z punktem środkowym w centrum Warszawy, co będzie w zgodzie z monocentrycznym charakterem aglomeracji warszawskiej. Plany budowy „drugiej Warszawy” przy planowanym Centralnym Porcie Komunikacyjnym (CPK) uważa za nierealne i postuluje powrót do dawnej koncepcji Centralnego Portu Lotniczego (CPL) z obsługą kolejową opartą jedynie na jednej lub dwóch liniach KDP.

EN

High-speed rail (HSR) can bring rail back to an advantage over road and air transport in interurban passenger transport. For this reason, creating a coherent network of high-speed rail lines in Poland and Mazovia makes sense, and the first step in this direction should be the development of a target, comprehensive program for the construction of these lines. Meanwhile, the hitherto arrangements for the construction of HSR in the Mazovian region are fragmentary and controversial in many aspects. In this situation, this study aims to identify the strengths and weaknesses of the findings of the existing HSR development plans in the region, to indicate other ways to solve the already detected weaknesses of these plans, to analyze and evaluate the basic decision-making alternatives, and to select optimal solutions for the Mazovia area. Currently, there are two HSR lines in Mazovia, leading from Katowice and Gdańsk towards Warsaw. Development plans provide for their further modernisation and extension to Warsaw and also provide for the creation of two more lines from Białystok and Łódź to Warsaw. At the same time, the planning documents do not include the construction of HSR exit lines from Warsaw in other geographic directions, although there are also many large cities in these directions. In order to determine whether this omission is justified, the author made a simplified analysis of the passenger traffic generation population for all possible exit directions from Warsaw to other cities, the conclusions of which lead to the legitimacy of supplementing the HSR network in Mazovia with four additional lines from Terespol, Lublin, Kielce and Toruń to Warsaw. Based on preliminary location analyses, the author stated that these additional lines should be essentially new routed lines independent of the existing conventional lines, and only for the Warsaw – Radom section it is possible to route the HSR line in the corridor of the existing conventional line there. There were no significant ecological and natural obstacles in the construction of these lines identified. The author supports creating a strictly radial system of HSR lines with a midpoint in the centre of Warsaw, which will be in accordance with the central role of Warsaw in the agglomeration. He considers the plans to build a “second Warsaw” at the planned Solidarity Transport Hub – STH (Centralny Port Komunikacyjny – CPK) unrealistic and calls for a return to the old concept of the Central Airport (Centralny Port Lotniczy – CPL) with rail services based only on one or two HSR lines.

Keywords

EN

rail transport; high-speed rail; railway lines; technical parameters; optimization of the location of transport investments; environmental protection; Mazovia

PL

transport kolejowy; kolej dużych prędkości; linie kolejowe; parametry techniczne; optymalizacja lokalizacji inwestycji transportowych; ochrona środowiska; Mazowsze

• Publisher: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
• Journal: MAZOWSZE Studia Regionalne
• Year: 2022
• Issue: Special Edition 2022
• Pages: 31-56

Dates

published

2022

Contributors

author

Tadeusz Wójcicki

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie

References

• Dybiński R., 2021, Kolej dużych prędkości pogrążyła Alitalię? Przyciągają niskie ceny i wygoda, Rynek Lotniczy, https://www.rynek-lotniczy.pl/wiadomosci/kolej-duzych-predkosci-pograzyla-alitalie-przyciagaja-niskie-ceny-i-wygoda-12761.html [access: 14.10.2021].
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie (Dz.U. L 191 187.2008 z późn. zm.).
• Geoserwis mapy. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ [access: 14.10.2021].
• Inwestycje kolejowe 2020–2034, Spółka CPK, 2021 r. https://www.cpk.pl/pl/inwestycja/kolej [access: 10.12.2021].
• Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030. Załącznik do uchwały nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. M.P. z 2012 r. poz. 252.
• Krajowy Program Kolejowy do 2023 roku (aktualizacja z 2019 r. – KPK 2019). Uchwała nr 110/2019 Rady Ministrów z dnia 17 września 2019 r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia Krajowego Programu Kolejowego do 2023 roku, https://www.gov.pl/web/infrastruktura/krajowy-program-kolejowy [access: 10.12.2021].
• Kraśkiewicz C., Oleksiewicz W., 2015, Wybrane zagadnienia kształtowania układu geometrycznego linii kolejowych dużych prędkości [in:] A. Zbiciak, M. Ataman (eds.), Aktualne zagadnienia budownictwa komunikacyjnego, Wydanie jubileuszowe z okazji 75-lecia Profesora Wacława Szcześniaka, Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, Warszawa, s. 153–164.
• Linia kolejowa nr 4, https://pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_4 [access: 10.12.2021].
• Linia kolejowa nr 9, https://pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_9 [access: 10.12.2021].
• Mapa linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Maksymalne prędkości rozkładowe, https://www.plk-sa.pl/o-spolce/biuro-prasowe/mapy [access: 10.12.2021].
• Open railway map, https://www.openrailwaymap.org/ [access: 10.12.2021].
• Plan zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego (PZPWM), 2018, Sejmik Województwa Mazowieckiego, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa, http://www.mbpr.pl/ [access: 10.12.2021].
• Preferowany obszar lokalizacji portu Solidarność. Spółka CPK, 2021.12.22 https://www.CPK.pl/pl/lokalizacja https://www.CPK.pl/pl/aktualnosci-2/gdzie-powstanie-port-solidarnosc-preferowana-lokalizacja-lotniska
• Prędkość handlowa. Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/r%C4%99dko%C5%9B%C4% 87_handlowa [access: 10.12.2021].
• Prędkość maksymalna (kolej). Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%99dko%C5% 9B%C4%87_maksymalna_(kolej) [access: 10.12.2021].
• Przebieg projektowanej linii kolejowej nr 85 na tle JST oraz istniejącej infrastruktury kolejowej. Mapa wykonana przez IDOM na zlecenie spółki CPK w 2021 r., https://www.cpk.pl/pl/dla-mieszkancow/i-tura-konsultacji-spolecznych-ix-x-2021 [access: 14.10.2021].
• Rail Baltica: PKP PLK aktualizują studium, by podnieść prędkość, Rynek Kolejowy, https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/rail-baltica-pkp-plk-aktualizuja-studium-by-podniesc-predkosc-103847.html [access: 14.10.2021].
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1299/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. dotyczące technicznych specyfikacji interoperacyjności podsystemu „Infrastruktura” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz.U. L 356 z 14.10.2014 r. z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 1998 r. poz. 987 z późn. zm.).
• Słownik pojęć strategii rozwoju transportu. Załącznik nr 1 do Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), 2012, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Warszawa.
• Standardy techniczne. Szczegółowe warunki techniczne dla budowy infrastruktury kolejowej Centralnego Portu Komunikacyjnego – wytyczne projektowania, 2021, wykonane przez Instytut Kolejnictwa na zlecenie spółki CPK, Warszawa.
• Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku (SZRT 2030). Uchwała nr 105/2019 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r. w sprawie przyjęcia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku. (M.P. z 2019 r. poz. 1054).
• Strategiczne studium lokalizacyjne inwestycji centralnego portu komunikacyjnego (SSL CPK), 2020, Spółka CPK, Warszawa, (https://www.cpk.pl/pl/inwestycja/ssl) [access: 10.12.2021].
• Transeuropejska sieć transportowa – TEN-T. Ministerstwo Infrastruktury. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/transeuropejska-siec-transportowa-ten-t [access: 10.12.2021].
• Urban Audit: City Profiles, 2012–2013, Eurostat, Luksemburg. http://web.archive.org/web/20131014071608/http://www.urbanaudit.org/CityCountryPDFLongList.aspx [access: 10.12.2021].
• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1354).

Identifiers

DOI

10.21858/msr.se.2022.02

Biblioteka Nauki

2054830