Obrzędy chrztu świętego w liturgii hiszpańsko-mozarabskiej

• Authors: Piotr Roszak

Title variants

Obrzędy chrztu świętego w liturgii hiszpańsko-mozarabskiej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celebracja sakramentu chrztu w rycie hiszpańsko-mozarabskim, podobnie jak w pozostałych rodzinach liturgicznych, poprzedzona jest katechumenatem, do którego kandydaci byli włączani poprzez specjalny ryt w niedzielę in vicesima. Artykuł analizuje przebieg celebracji sakramentów wtajemniczenia wedle norm obecnych w odnowionym rycie i z odniesieniem do wcześniejszych tradycji zapisanych w hiszpańskim Liber Ordinum i Antyfonarzu z Leon. Podkreśla się korzenie wizygockiej praktyki pojedynczego zanurzenia w wodzie podczas udzielania sakramentów, a także sens poszczególnych obrzędów wyjaśniających, Triduum pochrzcielnego i aklamacji typowo hiszpańskich. Rozbudowana euchologia dostarcza cennych informacji na temat teologii sakramentalnej, która zdradza wpływy afrykańskie i została przekazana przez św. Grzegorza z Elwiry, św. Ildefonsa z Toledo czy św. Izydora z Sewilli. Na podkreślenie zasługuje duszpasterski wymiar procesu wtajemniczenia widoczny w rozbudowanych formułach, licznych błogosławieństwach otrzymywanych przez katechumenów oraz obrzędach sprawowanych w czasie mistagogii pochrzcielnej.

EN

Celebration of the sacrament of baptism in the Hispanic-Mozarabic Rite, as in other liturgical families, was preceded by a period of the catechumenate to which the candidates were introduced by the special rite celebrated on Sunday in vicesima. This article analyzes the course of the celebration of the sacraments of initiation according to the norms from a revised rite and with reference to the earlier tradition reflected in the Liber Ordinum and Antiphonary of Leon. It explains the Visigoths’ practice of single immersion in water during the administration of the sacrament and various other rites, post-baptismal Triduum and acclamations typical for the Hispanic liturgy. Extensive euchology of this rite provides valuable information on sacramental theology, which betrays the African influences (in particular the reference to St. Augustine) and has been transmitted by St. Gregory of Elvira, St. Ildefonsus of Toledo and St. Isidore of Seville. It is worth emphasizing the pastoral dimension of the process of initiation visible in complex formulas and the variety of blessings received by catechumens and rituals celebrated in post-baptismal mystagogy.

Keywords

PL

Ryt hiszpańsko-mozarabski; sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego; katechumenat; Izydor z Sewilli; Ildefons z Toledo; błogosławieństwa; Ryt hiszpańsko-mozarabski; sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego; katechumenat; Izydor z Sewilli; Ildefons z Toledo; błogosławieństwa

EN

Hispanic-Mozarabic Rite; sacrament of Christian initiation; catechumenate; Isidore of Seville; Ildefonsus of Toledo; blessings

• Publisher: Polskie Towarzystwo Teologiczne
• Journal: Ruch Biblijny i Liturgiczny
• Year: 2016
• Volume: 69
• Issue: 4

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Piotr Roszak

References

• Arocena Solano F. M., Tajemnica Pięćdziesiątnicy w Mszale Hiszpańsko-Mozarabskim, tłum. P. Roszak, [in:] Veritas con Caritate – intellegentia cum Amore, red. C. Rychlicki, I. Werbiński, Toruń 2011, p. 47–65.
• Beitia P., Le baptême et l’initiation chrétienne en Espagne du IIIe au VIIe siècle, París 2010.
• Borobio D., La Iniciación Cristiana, Salamanca 1996.
• Colomina Torner J., Los textos litúrgicos trinitarios y la identidad del pueblo mozárabe en la historia, Toledo 2000, p. 39–52 (Anales Toledanos, 37).
• Ferrer Grenesche J.-M., Curso de liturgia hispano-mozárabe, Toledo 1995.
• Ferrer Grenesche J.-M., La iniciación cristiana y otros ritos en los rituales hispanos, “Toletana” 16 (2007), p. 113–127.
• Godoy Fernández C., Baptisterios hispánicos (siglos IV al VIII): arqueología y liturgia, [in:] Actes du XIe congrès international d’archéologie chrétienne. Lyon, Vienne, Grenoble, Genève, Aoste, 21–28 septembre 1986, Rome 1989, p. 607–634.
• González López-Corps M., Apuntes para la historia de la iniciación cristiana en los primeros siglos de Hispania, “Toletana” 16 (2007), p. 67–95.
• Gonzálvez Ruiz R., La obra de unificación litúrgica del concilio IV de Toledo, [in:] Hispania Gothorum. S. Ildefonso y el reino visigodo de Toledo, Toledo 2007.
• Gros M. S., Liturgia y legislación conciliar en la Hispania visigoda, “Phase” 241 (2001), p. 29–45.
• Hormaeche J. M., La pastoral de la iniciación cristiana en la España Visigoda: estudio sobre el De cognitione baptismi de san Ildefonso de Toledo, Toledo 1983.
• Ivorra Robla A., San Juan Bautista en el Rito Hispano-Mozárabe, “Hispania Sacra” 62 (2010), p. 375–405.
• Jonson M., The Rites of Christian Initiation: Their Evolution and Interpretation, Collegeville 1999.
• McConnell C., Baptism in Visigothic Spain, University of Notre Dame 2005.
• McWilliam J., The Context of Spanish Adoptionism: A Review, [in:] Conversion and Continuity. Indigenous Christian Communities in Islamic Lands. Eighth to Eighteenth Centuries, ed. by M. Gervers, R. Bikhazi, Toronto 1990, p. 75–88.
• Pinell J., Liturgia hispánica, Barcelona 1998.
• Ramis G., Iniciación cristiana en la liturgia hispana, Bilbao 2001.
• Ramis G., La liturgia exequial en el rito hispano-mozárabe, Roma 1996.
• Rivera J. F., El adopcionismo en España, siglo VIII: historia y doctrina, Toledo 1980.
• Roszak P., Mozarabowie i ich liturgia. Chrystologia rytu hiszpańsko-mozarabskiego, Toruń 2015.
• Rubio J. P., Introducción del rito romano y reforma de la Iglesia hispana en el siglo XI: De Sancho III el Mayor a Alfonso VI, [in:] J. M. Magaz, N. Alvarez, La reforma gregoriana en España, Madrid 2011, p. 55–76.
• Sancho J., Ritos de la infancia y la adolescencia en el antiguo rito hispánico, Roma 1992.

Identifiers

DOI

10.21906/rbl.236