Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii

• Authors: Anna Grzywa

Title variants

Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Motyw eschatologiczny, choć nie znajduje się na pierwszym planie teologii chrzcielnej, to jednak zajmuje w niej istotne miejsce. Odwoływano się do niego zarówno w rytach katechumenalnych, jak i podczas celebracji chrzcielnej. Omawiany motyw spotykamy szczególnie często w pouczeniach katechetycznych Teodora z Mopsuestii (350–428), w których tłumaczy on przebieg oraz teologię sakramentu chrztu i Eucharystii. Artykuł przytacza najważniejsze elementy tego nauczania i wskazuje momenty w celebracji, gdzie elementy eschatologiczne wydają się być wyjątkowo podkreślane, próbując przy tym pytać o przyczynę podobnej praktyki.

EN

Although the theme of eschatology is not at the forefront of baptismal theology, it plays an important role in it. It is referred to in both the catechumenal rites and during the baptism ceremony. This theme is particularly prevalent in the catechetical teachings of Theodore of Mospuestia (350–428). In the, he explains the process and theology of the sacrament of baptism and of the Eucharist. This article summarizes the most important elements of this teaching and indicates the moments during the celebration when eschatological elements seem to be particularly emphasized; it also tries to ask about the cause of similar practices.

Keywords

PL

Teodor z Mopsuestii; eschatologia; środowisko antiocheńskie; ryty katechumenalne i chrzcielne; inicjacja chrześcijańska

EN

Theodor of Mopsuestia; eschatology; School of Antioch; catechumenal and baptismal rites; Christian initiation; Theodor of Mopsuestia; eschatology; School of Antioch; catechumenal and baptismal rites; Christian initiation

• Publisher: Polskie Towarzystwo Teologiczne
• Journal: Ruch Biblijny i Liturgiczny
• Year: 2017
• Volume: 70
• Issue: 3

Dates

published

2017-09-30

Contributors

author

Anna Grzywa

References

• Decyk, J. (Ed.). (2001). Chrzest na nowo odczytany. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Downey, G. (1961). A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab conquest. Princeton: Princeton University Press.
• Ferguson, E. (2009). Baptism in the early church. History, theology, and liturgy in the first five centuries. Grand Rapids, Mich.; Cambridge, UK: William B. Eerdmans Pub. Co.
• Hellemo, G., & Waaler, E. R. (1989). Adventus Domini. Eschatological thought in 4th-century apses and catecheses. Leiden; New York: E. J. Brill.
• Jan Chryzostom. (1993). Katechezy chrzcielne: homilie katechetyczne do tych, którzy mają być oświeceni, oraz do neofitów. (M. Starowieyski, Ed., W. Kania, Trans.). Lublin: Wydawnictwo Kerygma.
• Lampe, G. W. H. (1957). Early Patristic Eschatology. Edinburgh: Oliver and Boyd.
• Michalski, M. (1975). Antologia literatury patrystycznej. T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Murawski, R. (2011). Historia katechezy. Cz. 1: Katecheza w pierwszych wiekach. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Norris, R. A. (1963). Manhood and Christ. A study in the christology of Theodore of Mopsuestia. Oxford: Clarendon Press.
• Pollok, J. (1992). Liturgia chrztu na Wschodzie w drugiej połowie IV wieku na podstawie mistagogicznych homilii Cyryla Jerozolimskiego, Jana Chryzostoma i Teodora z Mopsuestii. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
• Reine, F. J. (1942). The eucharistic doctrine and liturgy of the mystagogical catecheses of Theodore of Mopseustia. Washington: Catholic University of America.
• Rentinck, P. (1970). La cura pastorale in Antiochia nel IV secolo. Roma: Università Gregoriana editrice.
• Riley, H. M. (1974). Christian initiation. A comparative study of the interpretation of the baptismal liturgy in the mystagogical writings of Cyril of Jerusalem, John Chrysostom, Theodore of Mopsuestia, and Ambrose of Milan. Washington: Catholic University of America Press.
• Schwartz, D. L. (2013). Paideia and cult. Christian initiation in Theodore of Mopsuestia. Washinton: Center for Hellenic Studies.
• Theodore. (2008). Le omelie battesimali e mistagogiche di Teodoro di Mopsuestia. (F. Placida, Ed.). Torino: Editrice Elledici.

Identifiers

DOI

10.21906/rbl.251