Responsoria Triduum Sacrum w polskich benedyktyńskich źródłach officium divinum w epoce przedtrydenckiej

• Authors: Debora Wiąckiewicz

Title variants

Responsoria Triduum Sacrum w polskich benedyktyńskich źródłach officium divinum w epoce przedtrydenckiej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł prezentuje polskie przedtrydenckie księgi do sprawowania liturgii godzin pochodzące z klasztorów benedyktyńskich i zawarte w nich teksty responsoriów matutinum przeznaczone na kolejne dni Triduum Sacrum. Wymienione responsoria przedstawiono na tle innych europejskich źródeł oficjum, wykazując jednocześnie związki polskiej benedyktyńskiej tradycji liturgicznej ze zwyczajami kultywowanymi w różnych ośrodkach diecezjalnych i monastycznych Europy Zachodniej.

EN

This article presents the Polish pre-Tridentine books for the celebration of the Divine Office originating in Benedictine monasteries and the texts of the responsories’ matutinum contained within them intended for consecutive days of the Sacred Triduum. The mentioned responsive prayers are presented in relation to other European sources of the office, at the same time demonstrating the relationship between the Benedictine liturgical traditions and the customs cul-tivated in different diocesan and monastic centers in Western Europe.

Keywords

PL

responsorium; oficjum; benedyktyni; Triduum Sacrum; średniowiecze; brewiarz; antyfonarz; responsorium; oficjum; benedyktyni; Triduum Sacrum; średniowiecze; brewiarz; antyfonarz

EN

Responsive Prayers; Holy Office; Benedictines; Sacred Triduum; middle ages; Breviary; antiphonary

• Publisher: Polskie Towarzystwo Teologiczne
• Journal: Ruch Biblijny i Liturgiczny
• Year: 2018
• Volume: 71
• Issue: 1

Dates

published

2018-03-31

Contributors

author

Debora Wiąckiewicz

References

• Achten, G. (1979). Die theologischen lateinischen Handschriften in Quarto der Staatsbibliothek Preussische Kulturbesitz Berlin. Teil 1 Ms. theol. lat. qu. 141-266. Wiesbaden: Harrassowitz.
• Benedykt z Nursji. (1997). Reguła. (A. Świderkówna, Trans.) (2nd ed.). Kraków: Tyniec – Wydawnictwo Benedyktynów.
• Berlière, U. (1896). Bénédictins liégeois en Pologne au XIIe siècle. Revue Bénédictine, 13(1–4), 112–117. https://doi.org/10.1484/J.RB.4.04531
• Borkowska, M. (1989). Słownik mniszek benedyktyńskich w Polsce. Tyniec.
• Bracha, K. (2014). Dziedzictwo duchowe benedyktynów świętokrzyskich w średniowieczu: stan i potrzeby badawcze. Debaty Świetokrzyskie, 1.
• Bratkowski, T. (2009). Antyfonarz Mścisława z Tyńca. Studium źródłoznawcze. Przemyśl: Bonus Liber.
• Bratkowski, T. (2013). Officium divinum de tempore w rękopiśmiennych antyfonarzach zakonów benedyktyńskich w Polsce od XV do XIX wieku. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Combaluzier, F. (1968). In memoriam Gabrielis Beyssac. Ephemerides Liturgicae, 82, 47–53.
• Danielski, W. (1997). Kult św. Wojciecha na ziemiach polskich w świetle przedtrydenckich ksiąg liturgicznych. (J. J. Kopeć, Ed.). Lublin: TN KUL.
• Derwich, M. (1998). Monastycyzm benedyktyński w średniowiecznej Europie i Polsce. Wybrane problemy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Dondi, C. (2004). The liturgy of the Canons regular of the Holy Sepulchre of Jerusalem. A study and a catalogue of the manuscript sources. Turnhout: Brepols.
• Génicot, L. (1988). Polska i kraj nadmozański w średniowieczu. Krótkie podsumowanie i sugestie dalszych badań. In J. Rebeta (Ed.), Belgia–Polska. Bilans i perspektywy badawcze. Kolokwium belgijsko-polskie w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 7–8 października 1977. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Gheyn, J. van den, Wagemans, É., Lyna, F., & Bacha, E. (1901). Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque royale de Belgique. T. 1. Bruxelles; Renaux: H. Lamertin; Des presses de J. Leherte Coutin. Retrieved from http://archive.org/details/cataloguedesmanu01brusuoft
• Hesbert, R.-J. (Ed.). (1963). Corpus antiphonalium officii. Roma: Herder.
• Hiley, D. (1993a). Post-Pentecost Alleluias in Medieval British Liturgies. Plainsong & Mediaeval Music Society centennial essays. In S. Rankin & D. Hiley (Eds.), Music in the medieval English liturgy : Plainsong & Mediaeval Music Society centennial essays. Oxford: Clarendon Press.
• Hiley, D. (1993b). Western plainchant. A handbook. Oxford: Clarendon Press.
• Huglo, M. (1988). Les livres de chant liturgique. Turnhout: Brepols.
• Klimecka, G. (1996). Tynieckie rękopisy iluminowane w zbiorach Biblioteki Narodowej przykładem benedyktyńskiej kultury piśmienniczej w XIV–XV wieku. In M. Derwich & A. Pobóg-Lenartowicz (Eds.), Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Turawie w dniach 8–11 V 1996 przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego i Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego (pp. 289–297). Opole; Wrocław: Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (LARHCOR). Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kopera, F. (1918). Dzieje malarstwa w Polsce. Średniowieczne malarstwo w Polsce. T. 1. Kraków.
• Kubieniec, J. (2016). Muzyka liturgiczna. In M. Konik (Ed.), Monografia zespołu muzycznego oraz katalog muzykaliów klasztoru ss. Benedyktynek w Staniątkach. Kraków: Musica Iagellonica.
• Kubieniec, Jakub. (2013). Secundum consuetudinem. Śpiew godzin kanonicznych w średniowiecznej metropolii gnieźnieńskiej. Kraków: Musica Iagellonica.
• Labuda, G. (1995). Kto i kiedy ufundował klasztor w Tyńcu?Kto i kiedy ufundował klasztor w Tyńcu? In K. Żurowska (Ed.), Benedyktyni tynieccy w średniowieczu. Materiały z sesji naukowej, Wawel–Tyniec 13–15 października 1994 (pp. 23–39). Kraków: Tyniec.
• Le Roux, R. (1979). Répons du Triduo Sacro et de Pâques. Etudes Gregoriennes, 18, 157–176.
• Leclercq, J. (1997). Miłość nauki a pragnienie Boga. (J. A. Spież, Ed., M. Borkowska, Trans.). Kraków: Tyniec – Wydawnictwo Benedyktynów.
• Leroquais, V. (1934). Les bréviaires manuscrits des bibliothèques publiques de France. Paris.
• Miazga, T. (1982). Skryptorzy ksiąg choralnych w Polsce. Studia Sandomierskie, 3, 305–342.
• Miazga, Tadeusz. (1984). Notacja gregoriańska w świetle polskich rękopisów liturgicznych. Graz: Akademische Druck- und Verlagsanstalt.
• Miodońska, B. (1995). Kodeksy iluminowane Benedyktynów tynieckich. Wiek XIV–XV. Uwagi historyka sztuki. In K. Żurowska (Ed.), Benedyktyni tynieccy w średniowieczu. Materiały z sesji naukowej, Wawel–Tyniec 13–15 października 1994 (pp. 243–260). Kraków: Tyniec.
• Miodońska, Barbara. (1993). Małopolskie malarstwo książkowe 1320-1540. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
• Nadolski, B. (1991). Liturgika. T. 2: Liturgia i czas. Poznań: Pallottinum.
• Podlacha, W. (1916). Miniatury tynieckich ksiąg liturgicznych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwowie. In R. Longchamps de Berier (Ed.), Księga pamiątkowa ku czci Bolesława Orzechowicza. T. 2 (pp. 195–204). Lwów.
• Sczaniecki, P. (1978). Katalog opatów tynieckich. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy.
• Sczaniecki, P. (1980). Zakony benedyktyńskie w Polsce. Tyniec.
• Sczaniecki, P. (1989). Benedyktyni polscy. Zbiór szkiców i opowiadań. Tyniec.
• Skibniewski, M. (1988). Opactwo benedyktynów w Lubiniu. Perła wśród niziny. Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha.
• Stummer, W., & Kozerska, H. (Eds.). (1963). Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. T. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Szendrei, J. (1999). Notacja liniowa w polskich źródłach chorałowych XII–XIV wieku. In E. Witkowska-Zaremba (Ed.), Notae musicae artis: notacja muzyczna w źródłach polskich XI–XVI wieku. Studia. Kraków: Musica Iagellonica.
• Witkowska-Zaremba, E. (Ed.). (1999). Notae musicae artis: notacja muzyczna w źródłach polskich XI–XVI wieku. Studia. Kraków: Musica Iagellonica.
• Żurowska, K., Reklewska, M., & Pycińska, E. (Eds.). (1994). Antyfonarz opata Mścisława. In Tyniec. Sztuka i kultura benedyktynów od wieku XI do XVIII. Katalog wystawy w Zamku Królewskim na Wawelu, październik–grudzień 1994. Kraków.

Identifiers

DOI

10.21906/rbl.262