Musica non grata? Motywy i obrazy muzyczne w Księdze Izajasza

• Authors: Grzegorz Kubies

Title variants

Musica non grata? Motywy i obrazy muzyczne w Księdze Izajasza

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W prezentowanym artykule dokonuję interpretacji motywów i obrazów muzycznych w Księdze Izajasza, dziele zredagowanym w V wieku przed Chrystusem lub później, łączonym z imieniem wybitnego proroka z VIII wieku przed Chrystusem. Zasadnicze rozważania muzykologiczne poprzedzają uwagi na temat biblijnego profetyzmu, czynności symbolicznych, pośród nich muzyki oraz osoby samego proroka. Materiał badawczy – jedenaście fragmentów, w których wzmiankowane są instrumenty muzyczne (ḥālîl, šōpār, tōp, kinnôr, nēbel) został podzielony na trzy grupy. W pierwszej (2 fragmenty) omawiam topos rogu-narzędzia sygnalizacyjnego, w drugiej (6 fragmentów) podejmuję zagadnienia starożytnej praktyki wykonawczej. W ostatniej grupie (3 fragmenty) poddaję analizie fragmenty, w których instrumenty muzyczne pojawiają się w ramach konstrukcji semantyczno-stylistycznej, jaką jest porównanie. Wszystkie omawiane motywy i obrazy muzyczne zostały ukazane w szerokim kontekście biblijno-kulturowym. W rozważaniach nie zabrakło odniesień do innych ksiąg biblijnych. Tekst Biblii Tysiąclecia (wyd. 5, Poznań 2000), który został uzupełniony o nazwy hebrajskie, jest konfrontowany z innymi współczesnymi przekładami – Biblią Warszawską (1975) i Biblią Lubelską (1991–). Choć muzyka w Księdze Izajasza jest łączona z pijaństwem (Iz 5, 12; 24, 10), prostytucją (Iz 23, 16), kojarzona z wrogimi potęgami (Iz 14, 11; 30, 32), to – podkreślmy – „rozbrzmiewa” także ad maiorem Dei gloriam (Iz 30, 29; 38, 20), nie jest sztuką niechcianą (non grata). Z negatywnym obrazem muzyki nie można w żaden sposób łączyć rogu (Iz 18, 3; 27, 13; 58, 1).

EN

In the article I interpret musical motifs and images in the Book of Isaiah. The main musicological part of the text precede comments on biblical prophecy, symbolic acts (among them acts connected with music) and Isaiah, the prophet living in the VIII century BC. The research material – eleven passages where musical instruments are mentioned (ḥālîl, šōpār, tōp, kinnôr, nēbel), has been divided into three groups. In the first one (2 passages) I discuss the topos of shofar as the signalling tool, in the second (6 passages) I undertake research into ancient music performance practice. In the last group I examine three passages where musical instruments form parts of the simile, a figure of speech. All musical motifs and images are presented in broad biblical, theological and cultural contexts. Although the music in the Book of Isaiah is linked with drunkenness (Isaiah 5, 12, 24, 10), prostitution (Isaiah 23, 16), associated with the hostile powers (Isaiah 14,  1, 30, 32), it „sounds” ad maiorem Dei gloriam (Isaiah 30, 29, 38, 20), it is not unwanted art (non grata). The negative image of the music can not be associated with the shofar (Isaiah 18: 3, 27, 13, 58, 1).

Keywords

PL

Biblia; Izajasz; muzyka; instrumenty muzyczne; starożytna kultura; Biblia; Izajasz; muzyka; instrumenty muzyczne; starożytna kultura

EN

Bible; Music; musical instruments; Isaiah; ancient culture

• Publisher: Polskie Towarzystwo Teologiczne
• Journal: Ruch Biblijny i Liturgiczny
• Year: 2014
• Volume: 67
• Issue: 4

Dates

published

2014-12-31

Contributors

author

Grzegorz Kubies

Identifiers

DOI

10.21906/rbl.49