Wykorzystanie Metody Fonogestów w pracy z uczniem niesłyszącym w grupie zróżnicowanej

• Authors: Renata Kołodziejczyk

Title variants

EN

The Use of Cued Speech Working with Deaf Student in a Diverse Group

Abstracts

EN

Decisions about the choice of communication method and educational facility for a child with hearingimpairment are made by parents and specialists based on a functional analysis of the child’s auditory perceptionand communication skills. This article describes the possibilities of organizing support using the Cued Speech Method (Metoda Fonogestów) for students with severe hearing impairment and limited benefits from hearing aids in an integrated and inclusive education system. The basic condition is the creation of a communication community ,i.e. preparation for communicating using cued speech of a hearing-impaired child, his or her parents and family, teachers, peers, and specialists. The workload during learning is large, but it pays off with benefits for all users of the method at various stages of education: in kindergarten, school, and even at university. In addition to the obvious benefits for the deaf student himself, the article points to the benefits for hearing, non-disabled peers, as well as children with other special developmental and educational needs. The author of the considerations began detailed research in this area, hence the article is an announcement of the continuation of considerations after theresearch is completed.

PL

Decyzje o wyborze metody komunikacji oraz placówki kształcenia dla dziecka z uszkodzeniem słuchu podejmują rodzice wraz ze specjalistami na podstawie analizy funkcjonalnej oceny jego percepcji słuchowej i umiejętności komunikacyjnych. Niniejszy artykuł opisuje możliwości organizacji wsparcia z zastosowaniem Metody Fonogestów dla uczniów z poważnymi uszkodzeniami słuchu i ograniczonymi korzyściami z protez słuchowych w systemie edukacji integracyjnej i włączającej. Podstawowym warunkiem jest stworzenie wspólnoty komunikacyjnej, a więc przygotowanie do komunikowania się z zastosowaniem fonogestów dziecka z uszkodzonym słuchem, jego rodziców i rodziny, nauczycieli i rówieśników oraz specjalistów. Nakład pracy w trakcie nauki jest duży, ale procentuje korzyściami dla wszystkich użytkowników metody na różnym etapie edukacji: w przedszkolu, szkole, a nawet na studiach. Oprócz oczywistych korzyści dla samego ucznia niesłyszącego, w artykule wskazuje się na zyski, które czerpią słyszący, pełnosprawni rówieśnicy, a także dzieci z innymi specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Autorka pracy rozpoczęła szczegółowe badania w tym zakresie, stąd artykuł jest zapowiedzią kontynuacji rozważań po zakończeniu badań.

Keywords

PL

inkluzja; edukacja włączająca; dziecko z uszkodzonym słuchem; głuchota; umiejętności komunikacyjne; wspólnota komunikacyjna; fonogesty; cued speech; grupa zróżnicowana

EN

inclusion; inclusive education; a child with hearing impairment; deafness; communication skills; communication community; fonogesty; cued speech; diverse group

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2023
• Volume: 52
• Issue: 2
• Pages: 187-207

Dates

published

2023

Contributors

author

Renata Kołodziejczyk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Katedra Pedagogiki Specjalnej

• https://orcid.org/0000000177703220

References

• Błaszczyk I., 2009, Paweł – nasze wyzwanie i duma, [w:] Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 289–301.
• Borowicz A., 2011, Koło Naukowe Studentów Niesłyszących i Sabosłyszących „Surdus Loquens” w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 123–126.
• Chmielewska E., Dawidowicz M., Kollakowska A., Marecka A., Szymkowiak B., 2006, Wykorzystanie fonogestów w pracy z dziećmi z głęboką wadą słuchu na podstawie doświadczeń Specjalistycznej Poradni Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu, Przedszkola Miejskiego Nr 16 i Zespołu Szkół nr 7 w Toruniu, [w:] Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, red. J. Błeszyński, Kraków.
• Chrzanowska I., 2010, Problemy edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością. Regionalna specyfika czy ogólnopolska tendencja, Kraków.
• Chrzanowska I., 2016, Opinie nauczycieli szkół specjalnych na temat edukacji włączającej – uczeń ze SPE w szkole włączającej, s. 55 – 74. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/19552/1/SE_41_2016_Iwona_Chrzanowska.pdf, (data dostępu: 10.07.2020).
• Chrzanowska I., 2019a, Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej, Warszawa.
• Chrzanowska I., 2019b, Postawy wobec edukacji włączającej – jakie skutki?, [w:] Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, red. I. Chrzanowska. G. Szumski, Warszawa, s. 44–53.
• Cornett R.O., Daisey M.,E., 2009, Rola słyszącego rodzeństwa i rówieśników, [w:] Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 189–222.
• Daisey M.E., 2009, Życie z moją niesłyszącą córką Leah, [w:] Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 99–122.
• Domagała-Zyśk E., Lektorat języka obcego dla niesłyszących i słabosłyszących studentów uczelni wyższych, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 105–122.
• Domagała-Zyśk E., Podlewska A., 2019, Strategies of oral communication of deaf and hard-ofhearing (D/HH) non-native English users, European Journal of Special Needs Education, DOI: 10.1080/08856257.2019.1581399.
• Grabowska O., 2011, Zastosowanie metody fonogestów w nauczaniu języków obcych – podejście eksperymentalne, [w:] Ku wspolnocie komunikacyjnej niesłyszących i słyszących, seria: „Nie głos, ale słowo...” 2, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Lublin, s. 163–169.
• Kamyk-Wawryszuk A., 2010, Możliwości i ograniczenia ucznia niesłyszącego w klasie integracyjnej w opinii nauczycieli, [w:] Edukacja i rehabilitacja osób z wadą słuchu – wyzwania współczesności, red. M. Wójcik, Toruń, s. 131–139.
• Kołodziejczyk R., 2006, Rola transliteratora w kształceniu osób niesłyszących, [w:] Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…”, Lublin, s.409–422.
• Kołodziejczyk R., 2008, Nowe wyzwania dla pedagoga specjalnego w systemie edukacji inkluzywnej, [w:] Kompetencje pedagoga specjalnego, red. Z. Palak, Lublin, s. 185–196.
• Kołodziejczyk R., 2010, Wczesna interwencja logopedyczna z zastosowaniem metody fonogestów w terapii dziecka niesłyszącego, [w:] Edukacja i rehabilitacja osób z wadą słuchu – wyzwania współczesności, red. M. Wójcik, Toruń, s. 78–93.
• Kołodziejczyk R., 2011, Centrum Edukacji Niesłyszących i Słabosłyszących w służbie studentom z uszkodzonym słuchem w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. DomagałaZyśk, Lublin, s. 71–91.
• Kołodziejczyk R., 2016, Z trzydziestoletnich doświadczeń stosowania metody fonogestów w Polsce, [w:] Język i wychowanie. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak, red. E. Domagała-Zyśk, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, Lublin, s. 483–509.
• Kołodziejczyk R., 2020, Gotowość nauczycieli do pracy w systemie edukacji włączającej, „Roczniki Pedagogiczne”, t. 11 (48), nr 3, s. 123–140.
• Kołodziejczyk R., Borowicz A., 2011, Środki wspomagania komunikacji z osobami niesłyszącymi, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 62–70.
• Krakowiak K., 2003, O wsparcie studentów niesłyszących w społeczności akademickiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Krakowiak K., 2009, Dlaczego wybrałam Cued Speech i opracowałam polskie fonogesty?, [w:] Metoda Fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 271–283.
• Krakowiak K. 2012, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin.
• Krakowiak K., Sękowska J., 1996, Mówimy z fonogestami. Przewodnik dla rodziców i przyjaciół dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, Warszawa.
• Krakowiak K., 2011, Porozumiewanie się z niesłyszącymi studentami na egzaminach, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. DomagałaZyśk, Lublin, s. 92–104.
• Krakowiak Ł., 2015, Studiowanie historii sztuki jako forma autorehabilitacji, [w:] Odpowiedzialność za edukację osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…” 5, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, Lublin, s. 225–235.
• Krakowiak Ł., 2016, Idea asystencji pedagogicznej św. Jana Bosko w zastosowaniu do pracy z młodzieżą niesłyszącą, [w:] Język i wychowanie. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak, red. E. Domagała-Zyśk, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, Lublin, s. 389–394.
• Krakowiak K., Leszka J., 2000, Efekty wykorzystywania fonogestów w procesie formowania języka dzieci niesłyszących, „Audiofonologia” XVII, s. 11–32.
• Krawiec M., Kiraga E., 2006, „Powiedz i pokaż, to ja usłyszę”. Jak udostępniać język ojczysty dzieciom z uszkodzeniem słuchu – doświadczenia praktyków, [w:] Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…”, Lublin, s. 395–408.
• Leszka J., 2006, Psychospołeczne uwarunkowania wyboru metod kształcenia językowego przez nauczycieli dzieci niesłyszących, [w:] Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…”, Lublin, s. 323–348.
• Michalska A., 2015, Jakie są warunki powodzenia edukacji dziecka z uszkodzonym słuchem?, [w:] Odpowiedzialność za edukację osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo...” 5, Lublin, s. 233–247.
• Nowogrodzka M., 2009, Fonogesty otworzyły mnie na język, [w:] Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 283–288.
• Podlewska A., 2012, Adaptacja materiałów dydaktycznych w nauce języka angielskiego studentów z dysfunkcją słuchu, [w:] Wielość obszarów we współczesnej pedagogice specjalnej, red. Z. Palak, D. Chimicz, A. Pawlak, Lublin, s. 383–390.
• Podlewska A., Keller P. 2014, The Use of Cued Speech and Information Technology in English Language Instruction for Students with Hearing Impairments, [w:] Chosen Topics of Supporting Persons with a Disability, vol. 2, edited by J. Baran, D. Baraniewicz, A. Ochman, Kraków, s. 185–203.
• Podlewska A., 2016, The Use of Cued Speech to Support the Development of Verbal Language Skills in English Language Instruction for Deaf and Hard-Of-Hearing Students, [w:] English as a Foreign Language for Deaf and Hard-Of-Hearing Persons: Challenges and Strategies, edited by E. Domagała-Zyśk, E.H. Kontra, London, s. 23–40.
• Romanowska B., 2015, Wizualizacja mowy w terapii logopedycznej, [w:] Odpowiedzialność za edukację osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…” 5, Lublin, s. 137–145.
• Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, 2011, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. Domagała-Zyśk, Lublin.
• Wojczuk E., 2006, Trudności edukacyjne ucznia z uszkodzeniem słuchu w szkole ogólnodostępnej, [w:] Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, seria: „Nie głos, ale słowo…”, Lublin, s. 395–408.

Identifiers

DOI

10.24335/6km6-7d62

Biblioteka Nauki

28407992