Zaburzenia spójności wypowiedzi w schizofrenii w świetle teorii konotacji

• Authors: Wojciech Lipski

Title variants

EN

Disorders of the coherence of expression in schizophrenia in the light of the connotation theory

Abstracts

EN

The article concerns disorders in coherence of expression which results from the non-compliance with the rules of connotation in the language by people suffering from schizophrenia. The author presents the theory of connotation, by explaining the meaning of the concept and its profile in the study of language disorders in schizophrenia. The empirical part of the article presents examples of schizophatic statements, which presents the connotation’s disturbances at various levels of syntactic complexity. The author distinguishes two fundamental causes of connotation’s disturbances in schizophasia, which are the use of a word that occurs in a language in a different sense than it is commonly used (neosemantism) and the use of a word that is a new creation, which do not results from the word-formation’s processes in the language (idiolectal neologism).

PL

Artykuł dotyczy zaburzeń spójności wypowiedzi wynikających z nieprzestrzegania obowiązujących w języku zasad konotacji przez osoby chorujące na schizofrenię. Autor dokonuje prezentacji teorii konotacji, eksplikując znaczenie tego pojęcia oraz jego profil w badaniach zaburzeń językowych w schizofrenii. W części empirycznej przedstawione zostały przykłady wypowiedzi schizofatycznych prezentujące zaburzenia konotacji na różnym poziomie złożoności składniowej. Autor wyróżnia dwie podstawowe przyczyny zaburzeń konotacji w schizofazji: użycie wyrazu występującego w języku w odmiennym niż powszechnie znaczeniu (neosemantyzm) oraz użycie wyrazu stanowiącego nowy twór, niewynikający z obowiązujących w języku procesów słowotwórczych (neologizm idiolektalny).

Keywords

PL

schizofazja; konotacja; spójność; kolokacja

EN

schizophasia; connotation; coherence; collocation

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2022
• Volume: 51
• Issue: 1
• Pages: 43-60

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Lipski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katedra Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

• https://orcid.org/0000000344459940

References

• Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków.
• Bühler K., 2004, Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Kraków.
• Chomsky N., 1965, Aspects of the Theory of Syntax, Cambridge.
• Chomsky N., 1982, Zagadnienia teorii składni, Wrocław.
• Czernikiewicz A., 2004, Przewodnik po zaburzeniach językowych w schizofrenii, Warszawa.
• Czernikiewicz A., Woźniak T., 2001, Schizofazja, „Logopedia”, 29, s. 7–36.
• Czernikiewicz A., Woźniak T., 2012, Diagnoza psychogennych zaburzeń mowy, [w:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. E. Czaplewska, S. Milewski, Sopot.
• Crow T., 1995, Constraints on concepts of pathogenesis: Language and the speciation process as the key to the etiology of schizophrenia, „Archives of General Psychiatry”.
• Doroszewski W., red., 2000, Słownik języka polskiego, przedruk elektroniczny, Warszawa.
• Grabias S., 2019, Język w zachowaniach społecznych: podstawy socjolingwistyki i logopedii, Lublin.
• Grzegorczykowa R., 2004, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.
• Liddle P.F., 1996, Syndromes in schizophrenia and their neuropsychological and neuroanatomical correlates, [w:] Schizophrenia: A neuropsychological perspective, red. C. Pantelis, H. Nelson, T. Barnes, Chichester.
• Lipski W., 2018, Zaburzenia konotacji w schizofrenii, Lublin.
• Lipski W., 2018, Zaburzenia konotacji w schizofrenii, Lublin. Lipski W., 2019, Zaburzenia narracji w wypowiedziach osoby chorującej na schizofrenię paranoidalną – studium przypadku, „Logopedia”, t. 48–2, s. 449–478.
• Lipski W., 2021, Sprawność narracyjna w wypowiedziach osób chorujących na schizofrenię, [w:] Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej, seria: Logopedia. Od Teorii do Praktyki, t. 2, red. A. Maciejewska, Siedlce.
• Mędak S., 2011, Praktyczny słownik łączliwości składniowej czasowników polskich, Kraków.
• Polański K., red., 1980–1992, Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników polskich, t. 1–5, Wrocław–Kraków.
• Skubalanka T., 1966, Słownictwo poezji miłosnej J. Słowackiego na tle tradycji, Toruń.
• Tokarski R., 1987, Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście, Lublin.
• Tokarski R., 1988, Konotacja jako składnik treści słowa, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin.
• Woźniak T., 1996, „Zaburzenia językowe w schizofrenii”, niepublikowana praca doktorska, Lublin.
• Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, Lublin.
• Woźniak T., 2013, Językoznawstwo w świetle logopedii [w:] Język. Człowiek. Społeczeństwo, red. J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin.
• Woźniak T., Czernikiewicz A., 2002/2003, Krótka Skala Oceny Schizofazji (KSOS), „Badania nad Schizofrenią”, IV, 4, s. 569–576.
• Zgółkowa H., 1995–2005, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 1–50, Poznań.

Identifiers

DOI

10.24335/860f-gx59

Biblioteka Nauki

2165641