Ćwiczenia semantyczno-leksykalne dla dzieci z uszkodzonym słuchem – stymulowanie rozwoju języka i komunikacji w świetle refleksji glottodydaktycznej

• Authors: Ewa Muzyka-Furtak

Title variants

EN

Lexical-Semantic Exercises for Children with Impaired Hearing – Stimulation of Language and Communication in Light of Glottodidactic Reflection

Abstracts

EN

The paper discusses the problem of the selection of lexical exercises for children with impaired hearing with regard to their difficulties with the acquisition of the meanings of words and in relation to grammatical exercises and exercises enhancing linguistic communication. The starting point is the adoption of the assumption that the semantic level of words develops fully and properly only in the context in which the words are used. According to the results of research carried out in the field of language acquisition and learning, and taking the developmental regularities into account, a skilful combination of lexical-semantic and grammatical exercises with communication exercises is conducive to effectively learning the lexis and is a direct reference to the principles of language development during the process of natural development.

PL

W artykule poruszony jest problem doboru ćwiczeń leksykalnych dla dzieci z uszkodzonym słuchem pod kątem ich trudności z przyswajaniem warstwy znaczeniowej słów oraz w relacji do ćwiczeń gramatycznych i ćwiczeń usprawniających komunikację językową. Punktem wyjścia jest przyjęcie założenia, że warstwa znaczeniowa słów kształtuje się właściwie i w pełni dopiero w kontekście, w jakim te słowa są używane. Zgodnie z wynikami badań prowadzonych na gruncie glottodydaktyki oraz z uwzględnieniem prawidłowości rozwojowych, umiejętne połączenie ćwiczeń leksykalno-semantycznych i gramatycznych z ćwiczeniami komunikacyjnymi sprzyja efektywnemu uczeniu się leksyki i stanowi bezpośrednie nawiązanie do zasad kształtowania się języka w procesie naturalnego rozwoju.

Keywords

PL

uszkodzenia słuchu; zaburzenia leksykalne; terapia surdologopedyczna; programowania języka

EN

hearing impairments; lexical disorders; surdologopedic therapy; programming; of language

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2022
• Volume: 51
• Issue: 2
• Pages: 255-265

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewa Muzyka-Furtak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Katedra Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

• https://orcid.org/0000000343156323

References

• Bloom P., 2001b, Roots of word learning, [w:] Language acquisition and conceptual development, red. M. Bowerman, S.C. Levinson, Cambridge, s. 159–181.
• Bloom P., 2000, How children learn the meanings of words, Cambridge.
• Bloom P., 2001a, Précis of How children learn the meanings of words, „Behavioral and Brain Sciences” 24, s. 1095–1103.
• Bloom P., Markson L., 1998, Capacities underlying word learning (Review), „Trends in Cognitive Sciences” 2 (2), 67–73.
• Bloom P., 2007, Kontrowersje wokół przyswajania języka: uczenie się wyrazów i części mowy, tłum. M. Haman (tyt. Oryg.: Controversies in language acquisition: Word learning and the part of speech), [w:] Psychologia języka dziecka, red. B. Bokus, G.W. Shugar, Gdańsk, s. 175–210.
• Bloom P., Markson L., 1998, Capacities underlying word learning (Review), „Trends in Cognitive Sciences” 2 (2), s. 67–73.
• Clark E.V., 1993, The lexicon in acquisition, Cambridge.
• Dale P.S., Dionne G., Eley T.C., Plomin R., 2000, Lexical and grammatical development: A behavioural genetic perspective. “Journal of Child Language”, 27(03), s. 619–642.
• Dionne G., Dale P.S., Boivin M., Plomin R., 2003, Genetic evidence for bidirectional effects of early lexical and grammatical development, „Child Development” 74, s. 94–412.
• Gleitman L.R., 1990, The Structural Sources of Verb Meaning, “Language Acquisition” 1 (1), s. 3–55.
• Dźwierzyńska E., 2011, Zastosowanie gier leksykalnych w rozwijaniu pamięci asocjacyjnej, „Języki Obce w Szkole”, 3, s. 22–25.
• Dźwierzyńska E., 2012, Sposoby optymalizacji przyswajania materiału leksykalnego w procesie nauczania języka obcego, Rzeszów.
• Dźwierzyńska E., 2019, Wpływ rozwoju pamięci dzieci w młodszym wieku szkolnym na organizację nauki języka obcego, „Linguodidactica” XXIII, s. 35–49.
• Haman E., Fronczyk K., Łuniewska M., 2012, Obrazkowy Test Słownikowy – Rozumienie (OTSR). Podręcznik, Gdańsk.
• Izdebska-Długosz D., 2016, Uczyć czy nie uczyć? – Przemiany miejsca i roli gramatyki w świetle metod nauczania języków obcych, „Acta Humana”, s. 93–103.
• Komorowska H., 1975, Nauczanie gramatyki języka obcego a interferencja, Warszawa.
• Komorowska H., 2011, Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa.
• Kowal J., 2011, Głusi jako uczący się języka polskiego jako obcego – „Milczący cudzoziemcy” – wyzwanie współczesnej glottodydaktyki, [w:] Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego, t. 2., red. K. Pluskota, K. Taczyńska, Toruń, s. 21–29.
• Krakowiak K., 2006, Problem kreatywności i poprawności w języku niesłyszących, [w:] K. Krakowiak, Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu, Lublin, s. 123–133.
• Markman E.M., 1989, Categorization and naming in children, Cambridge.
• Markman E.M., 1994, Constraints on word meaning in early language acquisition, [w:] The acquisition of the lexicon, red. L. Gleitman, B. Landau, Cambridge, s. 199–227.
• Moyle J.M., Weismer S.E., Evans J.L, Lindstrom M.J., 2007, Longitudinal Relationships Between Lexical and Grammatical Development in Typical and Late-Talking Children, “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” vol. 50, s.508–528.
• Muzyka-Furtak E., 2012, Jakościowa charakterystyka zaburzeń leksykalnych dzieci z uszkodzeniami słuchu, „Logopedia” 41, s. 135–150.
• Muzyka-Furtak E., 2014, Lingwistyczne aspekty terapii zaburzeń mowy dzieci z uszkodzeniami słuchu, [w:] Terapia logopedyczna, red. D. Baczała, J.J. Błeszyński, Toruń, s. 220–236.
• Muzyka-Furtak E., 2015, Hearing Impairments and the problem of “Minimal Speech Disorders”. Selected issues, [w:] E. Domagała-Zyśk, Nie głos, ale słowo... 4. Developing language competence of people with hearing and speech disorders, Lublin, s. 57–73.
• Muzyka-Furtak E., 2016, Zaburzenia, czy przejaw rozwoju? – głos w sprawie kreatywności językowej dzieci z uszkodzonym słuchem, [w:] Język i wychowanie. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak, red. E. Domagała-Zyśk, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, Lublin.
• Naigles L., 1990, Children use syntax to learn verb meanings, „Journal of Child Language”, 17, s. 357–374.
• Seretny A., 2010, Rozwijanie kompetencji leksykalnej uczących się przez obcowanie z tekstem, “Acta Universitas Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 17, s. 547–559.
• Soltaninejad N., Jalilevand M., Kamali R., Mohamadi, 2021, Effect of grammar intervention on vocabulary skills in children with a cochlear implant: A single-subject study, “Med J Islam Repub Iran”, published online 2021 Sep 29. doi: 10.47176/mjiri.35.126.
• Szulc A., 1971, Lingwistyczne podstawy programowania języka, Warszawa.
• Targońska J., 2017, Problematyczne obszary pracy nad słownictwem na lekcji języka obcego – próba diagnozy przyczyn słabo rozwiniętej kompetencji leksykalnej, „Języki obce w szkole” 3, s. 4–13.

Identifiers

DOI

10.24335/bs2p-vt87

Biblioteka Nauki

2190974