Charakter zaburzeń językowych w ADHD

• Authors: Elżbieta Szabelska

Title variants

EN

Characteristics of language disorders in ADHD

Abstracts

EN

The linguistic literature still does not contain sufficient research and analysis on the acquisition of speech by hyperactive children. However, this process proves to be slightly different in relation to the standards described by the current sources. The aim of this article is therefore to outline the characteristics of this process and to emphasize the need for further, wider research, the results of which will allow to locate speech disorders occurring in hyperkinetic syndrome in speech therapy classifications. The results of the linguistic research carried out so far, combined with the data available from psychological and pedagogical analyzes, indicate that focusing on this subject may contribute to systemic changes that could facilitate the education of students diagnosed with ADHD. Taking into account the linguistic abilities of these students in their learning process could, in the longer term, improve the quality of their social and professional life.

PL

Literatura językoznawcza wciąż nie notuje wielu badań i analiz dotyczących nabywania mowy przez dzieci nadpobudliwe. Okazuje się jednak, że proces ten przebiega nieco inaczej w odniesieniu do opisywanych przez aktualne źródła norm. Celem niniejszego artykułu jest zatem ogólne nakreślenie charakterystyki tego procesu i podkreślenie potrzeby prowadzenia dalszych, szerszych badań, których wyniki pozwolą umiejscowić w klasyfikacjach logopedycznych zaburzenia mowy występujące w zespole hiperkinetycznym. Wyniki przeprowadzonych dotychczas badań językoznawczych, wraz z danymi z analiz psychologicznych i pedagogicznych, wskazują, że pochylenie się nad tą tematyką może stanowić przyczynek do zmian systemowych ułatwiających edukację uczniów z diagnozą ADHD. Zmiany wynikające z uwzględnienia możliwości językowych tych uczniów, mogłyby w dalszej perspektywie wpłynąć na polepszenie jakości ich życia społecznego i zawodowego.

Keywords

PL

ADHD; zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi; rozwój mowy; system edukacyjny

EN

ADHD; attention deficit hyperactivity disorder; speech development; educational system

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2022
• Volume: 51
• Issue: 1
• Pages: 27-41

Dates

published

2022

Contributors

author

Elżbieta Szabelska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katedra Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

• https://orcid.org/0000000292870366

References

• Baranowska W., 2010, Nauczyciel a uczeń z ADHD, Kraków.
• Borkowska A.R., 2008, Procesy uwagi i hamowania reakcji u dzieci z ADHD z perspektywy rozwojowej neuropsychologii klinicznej, Lublin.
• Cooper P., Ideus K., 2001, Zrozumieć dziecko z nadpobudliwością psychoruchową: poradnik dla rodziców i nauczycieli, Warszawa.
• DSM-5: Kryteria Diagnostyczne z DSM-5. Desk Reference, 2015, red. P. Gałecki, Ł. Święcicki, Wrocław.
• Dudek M., 2009, Nieprzystosowanie społeczne dzieci z ADHD, Warszawa.
• Emiluta-Rozya D., 2013, Całościowe badanie logopedyczne z materiałem obrazkowym, Warszawa.
• Fredriksen M., Dahl A.A., Martinsen E.W., Klungsoyr O., Faraone S.V., Peleikis D.E., 2014, Childhood and persistent ADHD symptoms associated with educational failure and long-term occupational disability in adult ADHD, „ADHD Attention Deficit and Hyperactivity Disorders”, vol. 6, Issue 2, s. 87–99.
• Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
• Grabias S., Kurkowski Z. M., Woźniak T., 2007, Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym, Lublin.
• Hanć T., 2009, Dzieciństwo i dorastanie z ADHD, Kraków.
• Herda-Płonka K., 2012, Środowisko rodzinne i szkolne wobec zespołu ADHD u dzieci w młodszym wieku szkolnym, Kraków.
• ICD-10, 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10: opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków–Warszawa.
• Kamińska M., 2010, Zrozumieć dziecko z ADHD i pomóc mu, Gdańsk.
• Kołakowski A., Wolańczyk T., Bryńska A., Pisula A., 2005, Dziecko z ADHD. Poradnik dla rodziców, część III, Warszawa.
• Lipowska M., 2011, Dysleksja i ADHD – współwystępujące zaburzenia rozwoju. Neuropsychologiczna analiza deficytów pamięci, Warszawa.
• Michalik M., 2015, Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i praktyce logopedycznej, Gdańsk, s. 17.
• O’Regan F.J., 2005, ADHD, Warszawa.
• Paluch A., Drewniak-Wołosz E., Mikosza L. 2012, AFA-Skala. Jak badać mowę dziecka afatycznego?, Kraków.
• Pikusa M., Jończyk R., 2015, Functional abnormalities in Broca’s area in adolescents with ADHD: A resting-state fMRI study, „Poznan Studies In Contemporary Linguistics”, January, s. 163–177.
• Sadowska L., Choińska A.M., 2006, Problemy medyczne i psychospołeczne dzieci z nadpobudliwością psychoruchową z deficytem uwagi (ADHD – Attention Deficit Hyperactive Disorder), [w:] Problemy dzieci i młodzieży z nadpobudliwością psychoruchową z deficytem uwagi (ADHD), Wrocław.
• Szabelska E., 2020, Narracja i renarracja u dzieci z ADHD w wieku szkolnym, „Logopedia” , t. 49–2, Lublin, s. 85–102.
• Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M., 1999, Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć, Lublin.
• Woźniak M., 2003, W poszukiwaniu psychologicznych uwarunkowań sukcesów i niepowodzeń w nauce szkolnej u uczniów z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej – kliniczne studia przypadków, [w:] Problemy psychologiczne dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, red. M. Święcicka, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.24335/z5de-0c47

Biblioteka Nauki

2165638