„Zwiastun burzy” kontra „Boża nawałnica”. Spór o Rosję, inteligencję i rewolucję

• Authors: Michał Bohun

Title variants

EN

„The herald of the storm” versus „God’s tempest”: Controversy over Russia, intelligentsia and revolution

Abstracts

PL

Artykuł rekonstruuje spór, jaki toczyli w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku Maksym Gorki i Lew Tołstoj – nie tylko znani i uznani na świecie beletryści, ale też ważne postaci ówczesnych rosyjskich debat filozoficznych i politycznych. Wybuch i przebieg pierwszej rosyjskiej rewolucji (1905–1908) skłoniły obu myślicieli do wykrystalizowania opozycyjnych stanowisk w najważniejszych dla myśli rosyjskiej kwestiach. Gorki reprezentował w tym sporze stanowisko socjalistycznego humanizmu, rozwoju cywilizacyjnego, aktywizmu i kulturotwórczej roli inteligencji, rewolucji społecznej, modernizacji na wzór zachodni. Tołstoj opowiadał się za archaicznym anarchizmem, negacją cywilizacji, chłopskim prymitywizmem, jednostkowym perfekcjonizmem moralnym, rosyjską Sonderwege. Autor twierdzi, że ta debata stanowi ważne dopełnienie dla głośnej dyskusji wywołanej publikacją almanachu Wiechi („Kamienie milowe”) w 1909 roku.

Keywords

EN

civilization; first Russian revolution; M. Gorky; history; Russian intelligentsia; L. Tolstoy

PL

cywilizacja; M. Gorki; historia; inteligencja rosyjska; pierwsza rewolucja rosyjska; L. Tołstoj

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
• Year: 2021
• Issue: 2

Dates

published

2021

Contributors

author

Michał Bohun

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozofii

• https://orcid.org/0000000287029441

Identifiers

DOI

10.24425/pfns.2021.137380

Biblioteka Nauki

15040294