Od nieomylności matematyki do niepewności praktyki. Sceptycyzm i jego przezwyciężenie w filozofii Blaise’a Pascala

• Authors: Tomasz Detlaf

Title variants

EN

From the infallibility of mathematics to uncertainty of practice: Skepticism and how it has been overcome in the philosophy of Blaise Pascal

Abstracts

PL

Celem artykułu jest pokazanie, że filozofię Blaise’a Pascala można odczytać w taki sposób, że sceptycyzm zostaje w niej przezwyciężony nie za pomocą nadprzyrodzonej intuicji, ale za pomocą rozumowania o charakterze pragmatycznym. W tym celu zostają kolejno przedstawione: (1) metoda geometryczna jako najlepsza dostępna metoda uzasadniania twierdzeń, (2) cechy, które sprawiają, że ludzki rozum jest zawodny, (3) obrona przed sceptycyzmem wskazująca, że poza rozumem mamy jeszcze intuicyjne poznanie pierwszych zasad, (4) uwagi wskazujące, że takie poznanie nie może być źródłem pewności, (5) argumentacja, że powstałe sprzeczności nie są dla Pascala problematyczne, bo służą apologetycznemu celowi jego dzieła, a przedstawione argumenty sceptyczne nie uniemożliwiają racjonalnego działania.

Keywords

EN

certainty; intuition; B. Pascal; pragmatism; skepticism

PL

intuicja; B. Pascal; pewność; pragmatyzm; sceptycyzm

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 27-47

Dates

published

2022

Contributors

author

Tomasz Detlaf

• Uniwersytet Warszawski, Kolegium Międzydziedzinowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych

Identifiers

DOI

10.24425/pfns.2022.141104

Biblioteka Nauki

15002521