Potential and Possible Ways of Harmonizing the Personal Income Taxation Process

• Authors: Tomasz Wołowiec

Title variants

Możliwości i kierunki harmonizacji podatku dochodowego od osób fizycznych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Personal income tax (hereinafter referred to as PIT) has a short history, as it appeared in tax systems of EU countries as late as at the end of the 18th century. As a specific universal structure it performs two economic functions: providing financial means for covering some public expenses (fiscal function), leveling inequalities – through its structure – in population incomes (a redistribution function). It also implements social functions of taxation through various tax reliefs and exemptions or the structure of the tax scale. Contemporary personal income tax in European countries has been shaped by many years of evolution. This proces is continuing, taking into account the process of European integration and the processes of standardizing and harmonizing tax systems in European Union countries. Most EU states only sporadically implement major reforms of personal income taxation. The scope of such changes is usually limited and determined by current fiscal needs or the need to stimulate a particular behavior of taxpayers. The current taxation of personal incomes is a very complex phenomenon which should be analyzed not only from the legal point of view, but also taking into account its social, cultural, economic and political system aspects.

PL

Podatek dochodowy od osób fizycznych jest stosunkowo młodą konstrukcją w europejskich systemach podatkowych. Jest on formą daniny publicznej realizującej najczęściej pozafiskalne funkcje opodatkowania. Jako bezpośrednia forma podatku od dochodów wzbudza silne emocje polityczne pozostając najbardziej „rozpoznawalną” przez obywateli formą obciążeń publiczno – prawnych. W systemach podatkowych krajów Unii Europejskiej (UE) podatek dochodowy od osób fizycznych jest zarówno ważnym źródłem dochodów budżetowych, jak i instrumentem realizacji funkcji socjalnych, społecznych, stymulacyjnych oraz redystrybucyjnych. Mimo, iż opodatkowanie dochodów osobistych leży w kompetencji każdego z państw członkowskich, w wielu sytuacjach potrzebna jest koordynacja na poziomie unijnym regulacji podatkowych, mająca na celu zapewnienie swobód określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską oraz wyeliminowanie barier podatkowych w ponadgranicznej działalności obywateli państw – członków UE. W szczególności niedopuszczalne jest stosowanie – bezpośredniej, czy pośredniej – dyskryminacji ze względu na narodowość ani też żadnych nieuzasadnionych ograniczeń czterech swobód Rynku Wewnętrznego. Brak wymogów harmonizacyjnych (z wyjątkiem opodatkowania dochodów z oszczędności) oznacza, iż konstrukcja PIT w krajach członkowskich jest silnie zróżnicowana z uwagi na odmienne uwarunkowania społeczne, polityczne i ekonomiczne. Z drugiej strony pojawia się pytanie, czy harmonizacja tej formy opodatkowania jest w ogóle możliwa, a przy tym celowa? Niewątpliwie zróżnicowany poziom wynagrodzeń, różnice w kształtowaniu podstawy opodatkowania i wysokości podatku, i często odmienne zadania nakładane na podatek dochodowy utrudniają jego ujednolicenie i harmonizację. Wydaje się, więc, że wszelkie próby związane z harmonizacją ww. obciążeń fiskalnych należy rozpocząć od zdefiniowania i ujednolicenia w ramach Unii Europejskiej pojęcia dochodu podatkowego (podstawy opodatkowania).

Keywords

EN

personal income taxation; EU integration; harmonization proces; tax system; public finance

PL

podatek dochodowy od osób fizycznych; harmonizacja; integracja; systemy podatkowe; finanse publiczne; podatek dochodowy od osób fizycznych; harmonizacja; integracja; systemy podatkowe; finanse publiczne

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
• Year: 2018
• Volume: 21
• Issue: 3
• Pages: 109-130

Dates

published

2018-09-18

Contributors

author

Tomasz Wołowiec

• University of Economy and Innovation in Lublin. Department of Finance and Accounting, Faculty of Administration and Social Sciences, Lublin

References

• Auerbach, A., Hines, J. (2001), Taxation and economic efficiency, ʽNBER Working Paperʼ, No. 8181.
• Cnossen, S. (2001), Tax Policy in the European Union: A review of Issues and Options, ʽStudies in Economic Policyʼ, No. 1.
• Cullen, B., Gordon, R. (2002), Taxes and Entrepreneurial Activity: Theory and Evidence for the U. S., ʽNBER Working Paperʼ, No. 9015.
• Davidson, S. (2007), Tax Competition. Much To Do About Very Little, ʽThe Center For Independent Studies, CIS Policy Monographʼ, No. 78.
• Desai, M., Foley, F., Hinses, J. (2004), Economic Effects of Regional Tax Havens, ʽNBER Working Paperʼ, No. 10806.
• Druesne, G. (1995), Prawo materialne i polityki Wspólnot i Unii Europejskiej, Scholar, Warszawa.
• Gajl, N. (1995), Modele podatkowe. Podatki dochodowe, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Grądalski, F. (2006), System podatkowy w świetle teorii optymalnego opodatkowania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Gwiazdowski, R. (2007), Podatek progresywny i proporcjonalny. Doktrynalne przesłanki, praktyczne konsekwencje, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Hall, R., Rabushka, A. (2005), The flat tax. 2nd edition, Hoover Institution Press & Stanford University, Stanford.
• Hamakers, H., Holmes, K., Głuchowski, J., Kardach, T., Nykiel, W. (2006), Wprowadzenie do międzynarodowego prawa podatkowego. 1 wyd., LexisNexis, Warszawa.
• Heitger, B. (2001), The Scope of Government and Its Impact on Economic Growth in OECD Countries, ʽWorking Paperʼ, No. 1034.
• Henman, P. (2007), Updated Costs of Children Using Australian Budget Standards, Combat Poverty Agency, Queensland.
• Hite, P., Roberts, M. (1992), Analysis of the tax reform based on taxpayers perceptions of fairness and self‑interest. ʽAdvanced in Taxationʼ, Vol. 4, No. 4.
• Holmes, H. (2001), The concept of income: a Multidisciplinary analysis, IBFD, Amsterdam.
• Inventory of Taxes In the Member States of the European Union (2011–2016), European Commission, Luxembourg.
• James, S., Nobes, Ch. (2012), The Economics of Taxation, Fiscal Publications, Birmingham.
• Kesti, J. (2012–2016), European Tax Handbooks 2012–2016, International Bureau of Fiscal Documentation, Amsterdam.
• Koester, R., Kormendi, R. (1989), Taxation, Aggregate Activity and Economic Growth: Cross‑Country Evidence on Some Supply‑Side Hypotheses, ʽEconomic Inquiry: Western Economic Association Internationalʼ, Vol. 27, No. 3.
• Krajewska, A. (2012), Podatki w Unii Europejskiej, PWE, Warszawa.
• Levine, R., Renelt, D. (1992), A Sensitivity Analysis of Cross‑country Growth Regressions, ʽThe American Economic Reviewʼ, No. 82(4).
• Lipmniewicz, R. (2011), Europejskie prawo podatkowe, Difin, Warszawa.
• Litwińczuk, H. (2009), Podatki bezpośrednie. Prawo polskie a prawo wspólnotowe. Implementacja Dyrektyw. Orzecznictwo, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa.
• McGee, R. (2004), The Philosophy of Taxation and Public Finance, North‑Western Publishing, Boston‑Dordtech‑London.
• Pecorino, P. (1993), Tax Structure and Growth in a Model with Human Capital, ʽJournal of Public Economicsʼ, No. 52.
• Tanzi, V., Zee, H. (1998), Taxation and the Household Saving Rate: evidence from OECD countries, ʽIMF Working Paperʼ, No. WP/98/36.
• Taxation Trends in The European Union (2012–2016), Publications Office of the European Union Commission, Luxembourg.
• Torres, C., Mellbye, K., Brys, B. (2012), Trends in Personal Income Tax and Employee Social Security Contribution Schedules, ʽWorking Papersʼ, No. 12.
• Wołowiec, T. (2011), Wybrane zagadnienia harmonizacji opodatkowania osób fizycznych, ʽFinansowy Kwartalnik Internetowy: e‑Finanseʼ, Vol. 7, No. 2.
• Wróbel, A., Muedecki, A. (2011), Harmonizacja prawa podatkowego w Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy Europrawo, Warszawa.
• Zee, H. (2005), Personal income tax Reform: Concepts, Issues, and Comparative Country Development, ʽWorking Paperʼ, No. WP/05/87.

Identifiers

DOI

10.2478/cer-2018-0022