A New Home Leads to Compositional Evolution: Roman Palester's Preludes for Pian(o1954)

• Authors: Blake Parham

Title variants

PL

Nowy dom sprzyja kompozytorskiej ewolucji: Preludia na fortepian Romana Palestra (1954)

Abstracts

PL

Roman Palester (1907–1989) był jednym z najbardziej obiecujących i znanych kompozytorów w Polsce okresu międzywojennego. Niejednokrotnie porównywano go do ojca polskiej muzyki współczesnej, Karola Szymanowskiego (1882–1937). Jak wspominał jeden z czołowych polskich dyrygentów, Jan Krenz: „Poznaliśmy się podczas pracy nad filmem Zakazane piosenki. Pamiętam, że Palester przyjechał wtedy do Łodzi w aureoli następcy Szymanowskiego. Ludzie mówili: «to jest ten wielki Roman Palester»”. Jednak w 1951 r., będąc u szczytu sławy, Palester zdecydował się opuścić ojczyznę i zamieszkać na „wolnym” Zachodzie, co mimo wcześniejszych sukcesów, w Polsce wiązało się z wyalienowaniem. XX wiek był w Europie czasem wielkich zmian kulturowych, politycznych i artystycznych, w którym istniało wiele rozbieżnych poglądów na to, co stanowi „dobrą” muzykę. W dyskusjach o muzyce i sztuce używano regularnie terminów takich jak modernizm, nacjonalizm, neoklasycyzm, socrealizm, serializm i atonalność. Przestał istnieć wyraźny i jednolity styl muzyczny w Europie, a zamiast tego pojawiła się kulturowa polaryzacja, spowodowana w dużej mierze podziałem świata na Wschód i Zachód w okresie zimnej wojny. W jaki sposób Palester, polski emigrant mieszkający na Zachodzie, a więc kompozytor na wygnaniu, przystosował się do tych okoliczności? Jaki związek miała jego muzyka z tendencjami awangardowymi, nastrojami antykomunistycznymi, estetyką tradycyjną, serializmem itd.? Czy emigracja wpłynęła na twórczość Palestra? W celu określenia, jaki był kompozytorski głos Palestra po decyzji o emigracji i jak mógł on współgrać z zachodzącymi wokół niego wydarzeniami, w niniejszym artykule przeanalizowana zostanie jedna z kluczowych kompozycji Palestra, Preludia na fortepian (1954). Preludia są w dorobku kompozytorskim Palestra dziełem znaczącym, ponieważ widać w nich wyraźny zwrot w kierunku bardziej wszechstronnego wykorzystania technik dwunastotonowych, stosowanych na wiele różnych sposobów i często łączących się z innymi w celu stworzenia stylu unikalnie dostosowanego do kompozytorskich pragnień Palestra.

EN

Roman Palester (1907–1989) was one of the most promising and well-known composers in Poland during the inter-war period. On more than one occasion he was compared to the father of Polish contemporary music, Karol Szymanowski (1882–1937).1 As one of Poland’s leading conductors Jan Krenz noted: “We met while working on the film Zakazane piosenki [Forbidden Songs]. I remember that Palester then came to Łódź in the halo of Szymanowski’s successor. People would say ‘this is the great Roman Palester’.”2 Yet at the height of his fame, in 1951, he chose to leave his homeland and take up residency in the “free” West; subsequently he was cut off from Poland and his previous success. The 20th century was a time of great cultural, political, and artistic change in Europe with a considerable number of divergent views about what constituted ‘good’ music. Terms such as modernism, nationalism, neo-classicism, socialist realism, serialism and atonality were all used regularly when discussing music and art. There ceased to be a clear or uniform musical style in Europe. Instead a cultural polarisation emerged caused in large part by the division of the world into East and West during the Cold War. How did Palester, a Polish émigré, now residing in the West, effectively a composer in exile, adapt to these circumstances? What connection did his music have with avant-garde trends, anti-communist sentiments, traditional aesthetics, serialism, etc.? Was Palester’s compositional voice affected by his defection? In order to determine what Palester’s post-defection compositional voice was and how it may have interreacted with events around him, this paper will examine one of Palester’s pivotal compositions, Preludes for Piano (1954). These Preludes are a significant work in Palester’s compositional output as they show a distinct shift towards a more comprehensive use of twelve-tone techniques. These techniques are employed in a variety of different ways and are often coupled with other techniques in order to create a style which is uniquely suited to Palester’s compositional desires.

Keywords

EN

Roman Palester; Preludes for Piano; twelve-tone music; Polish music; Polish émigré

PL

Roman Palester; Preludia na fortepian; dodekafonia; muzyka polska; polski emigrant

• Publisher: Związek Kompozytorów Polskich
• Journal: Polski Rocznik Muzykologiczny
• Year: 2021
• Volume: 19
• Pages: 209-256

Dates

published

2021

Contributors

author

Blake Parham

References

• “Review of Belgian Radio Orchestra Concert.” Pourquoi-Pas (21 October 1949).
• “Roman Palester.” Muzyka (May 1947).
• “Roman Palester.” Lidové Noviny (2 June 1948).
• Krzysztof Bilica, “Palester Roman.” In Polish Music. Polish Composers 1918–2010. Edited by Marek Podhajski. Gdańsk: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, and Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2013.
• Mikołaj Blajda, “Roman Palester - Requiem Analiza i interpretacja dzieła”. Kraków: Akademia Muzyczna w Krakowie, 2000.
• Nadia Boulanger, “Roman Palester.” Spectateur (17 December 1946).
• Grzegorz Fitelberg to Roman Palester. Letter Collection from 1945 to 1950. University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection.
• Allen Forte, The Structure of Atonal Music. New Haven: Yale University Press, 1973.
• Czeslaw Halski to Roman and Barbara Palester. Letter Collection from 29th January 1947 to 27th September 1951. Library of of Warsaw University: Polish Composers Archives, Palester Collection.
• Josef Matthias Hauer Zwölftontechnik. Die Lehre von Den Tropen. Vienna: Universal Edition, 1926.
• Zofia Helman, Roman Palester. Twórca i dzieło. Kraków: Musica Iagellonica, 1999.
• Zofia Helman, Lech Dzierżanowski, and Piotr Maculewicz, Roman Palester. Warszawa: Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, 2008 [Interactive Compact Disc].
• Zofia Helman, “Roman Palester Muzyka kameralna i fortepianowa.” Trans. Mackenzie Pierce, booklet essay in CD Roman Palester. Muzyka kameralna i fortepianowa / Chamber and Piano Music, performed by Jakub Tchorzewski (piano) and Duo Viennese (Warner Music 2016).
• Elżbieta Markowska, Jana Krenza pięćdziesiąt lat z batutą. Rozmowy o muzyce polskiej. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1996.
• Thomas Nichols, “Preludes for Piano by Roman Palester; Sei Studi Per Pianoforte by Theo Bruins.” Music Library Association 21, No. 3 (Summer 1964).
• Jadwiga Paja-Stach, Polish Music from Paderewski to Penderecki. Kraków: Musica Iagellonica, 2010.
• Roman Palester, Passacaglia. University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection, 1953.
• Roman Palester, Preludes for Piano. New York: Southern Music Publishing, 1963.
• Roman Palester, Trois Sonnets À Orphée. University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection, 1952.
• Roman Palester, Słuch absolutny. Niedokończona autobiografia i listy z lat wojny. Edited by Zofia Helman. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2017.
• Blake Parham, “The Invisible Man: Roman Palester and His Place in Post-War Polish Music.” University of Sydney, 2020.
• “Roman Palester.” Polish Music Information Centre (Polmic), http://www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosob y&id=23&view=czlowiek&litera=18&Itemid=5&lang=en. Accessed on 8 February 2015.
• Polskie Wydawnictwo Muzyczne, “Certificate to Commemorate Roman Palester Receiving the First Post-War Music Prize of the City of Kraków in 1946.” University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection, 27th October 1946.
• “Protocols from the Senate Meetings.” Kraków Academy of Music Archives: Catalogue Number: 90/27, 31st July 1945 - 28th September 1949.
• Richard Taruskin, “Preface – Music in the Late Twentieth Century.” Oxford University Press. https://www.oxfordwesternmusic.com/view/Volume5/actrade-9780195384857-miscMatter-011008.xml. Accessed on 26th June 2020.
• Various, “Press Clippings Collected by the Composer and Held in His Personal Archives.” University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection, 1930–1990.
• Michał Waszyński, Zabawka. Falanga Film Studio, 1933.
• Arnold Whittall, The Cambridge Introduction to Serialism. New York: Cambridge University Press, 2008.
• Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych to Roman Palester. Letter Collection from 1949 to 1979. University of Warsaw Library: Polish Composers Archives, Palester Collection.

Identifiers

DOI

10.2478/prm-2021-0003

Biblioteka Nauki

2092467