Projekty reanimacji muzyki narodowej w Warszawie lat 1919–1926

• Authors: Magdalena Dziadek

Title variants

EN

Projects to Revive National Music in Warsaw in 1919–1926

Abstracts

EN

The year 1918 found Polish national music in a state of extreme neglect, to which had “contributed” - as far as Warsaw was concerned - the period of partitions as well as the time of the Prussian occupation (1915–1918). Attempts to catch up in the field of production and popularisation of national music made from late 1918 by Warsaw activists associated with the a disruption in the existing structure of the public following the influx into ruling party (National Democracy) came up against obstacles caused by Warsaw of impoverished Poles from the provinces, including Russia, as well as an intensification of conflicts between the Polish and Jewish populations. Programmes for a revival of the national music tradition focused primarily on practical actions aimed at improving the lot of Polish musicians by providing them with support from the state and educating a new Polish audience. The third aspect of these programmes was the organisation of a government campaign promoting Polish music abroad. The paper presents unknown sources from the daily Warsaw press of the first half of the 1920s illustrating Warsaw’s everyday musical life in these aspects.

PL

Rok 1918 zastał polską muzykę narodową w stanie ogromnego zaniedbania, na które „zapracował” - jeśli chodzi o Warszawę - zarówno okres zaborów, jak i czasy okupacji pruskiej (1915–1918). Podejmowane od końca 1918 roku przez stołecznych działaczy związanych z partią rządzącą (Narodową Demokracją) próby nadrabiania zaległości w dziedzinie twórczości i upowszechniania muzyki narodowej napotykały przeszkody spowodowane zachwianiem się dotychczasowej struktury publiczności, co było związane z napływem do Warszawy spauperyzowanej polskiej ludności z prowincji, w tym z ziem byłego Cesarstwa rosyjskiego, jak również nasileniem się konfliktów pomiędzy ludnością polską i żydowską. Programy odbudowy tradycji muzyki narodowej skupiły się przede wszystkim na działaniach praktycznych, mających na celu poprawienie bytu muzyków polskich, poprzez zapewnienie im poparcia ze strony państwa, oraz wychowanie nowej polskiej publiczności. Trzecim aspektem omawianych programów było zorganizowanie rządowej akcji propagandy muzyki polskiej na granicą. Referat prezentuje nieznane źródła pochodzące z codziennej prasy warszawskiej I połowy lat 20. XX wieku, ilustrujące codzienność warszawskiego życia muzycznego w wymienionych aspektach.

Keywords

PL

filharmonia warszawska; upowszechnianie muzyki; propaganda artystyczna; muzyka polska w okresie międzywojennym; opera warszawska

EN

Warsaw Philharmonic; popularisation of music; artistic propaganda; Polish music in the inter-war period; Warsaw Opera

• Publisher: Związek Kompozytorów Polskich
• Journal: Polski Rocznik Muzykologiczny
• Year: 2021
• Volume: 19
• Pages: 13-32

Dates

published

2021

Contributors

author

Magdalena Dziadek

• Instytut Muzykologii — Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Henryk Adler, Kulturalno-artystyczne życie żydowskiej Warszawy, „Chwila”1928 nr 3293 (21 v), s. 6.
• Bis [Leopold Binental], Z Muzyki, „Kurier Warszawski” 1925 nr 74 (15 III), s. 7.
• F[ranciszek] B[rzeziński], Kronika muzyczna, „Kurier Warszawski” 1921 nr 87 (30 III), wyd. wieczorne, s. 4.
• Leon Chrzanowski, Paderewski w Rzymie, „Kurier Warszawski” 1925 nr 29 (29 i), s. 4.
• Magdalena Dziadek, Warszawa - Petersburg. Kontakty muzyczne dwóch stolic, „Muzyka” 2009 nr 3–4, s. 181–203.
• Zbigniew Drzewiecki, Ku naprawie naszego życia muzycznego, „Kurier Warszawski” 1925 nr 130 (10 v), s. 19–20.
• Dzieje przyjaźni. Korespondencja Karola Szymanowskiego z Pawłem i Zofią Kochańskimi, oprac. Teresa Chylińska, Kraków 1971.
• Isachar Fater, Muzyka żydowska w Polsce w okresie międzywojennym, przekł. Ewa Świderska, Warszawa 1997.
• Mateusz Gliński, Zadanie i charakter propagandy artystycznej, „Kurier Warszawski” 1921 nr 342 (11 XII), wyd. wieczorne, s. 6.
• Mateusz Gliński, Akcja artystyczna za granicą, „Kurier Warszawski” 1921 nr 355 (24 XII), wyd. wieczorne, s. 7.
• Adam Grzymała-Siedlecki, Pod światło. O naszej kulturze artystycznej, „Kurier Warszawski” 1925 nr 273 (30 IX), wyd. wieczorne, s. 4–5.
• J.K., Wstyd!, „Kurier Warszawski” 1920 nr 359 (30 XII), wyd. poranne, s. 3.
• Wacław Kochański, Migawka. Henryk Melcer (z okazji koncertu jubileuszowego), „Kurier Warszawski” 1925 nr 49 (18 II), s. 11.
• Koncerty na wsi, „Kurier Warszawski” 1920 nr 50 (19 II), wyd. poranne, s. 4.
• Janina Korolewicz-Waydowa, Sztuka i życie. Mój pamiętnik, oprac. Adolf Gozdawa-Reutt, Wrocław 1958.
• Henryk Melcer, O polską muzykę, „Kurier Warszawski” 1925 nr 114 (24 IV), s. 7–8.
• Stanisław Niewiadomski, Opera w stolicy, „Tygodnik Ilustrowany” 1919 nr 39, s. 653.
• Stanisław Niewiadomski, Z muzyki, „Gazeta Warszawska” 1920 nr 59 (29 II), s. 3.
• Stanisław Niewiadomski, Z życia muzycznego, „Tygodnik Ilustrowany” 1924 nr 7, s. 106.
• Popieranie kultury, „Kurier Warszawski” 1920 nr 61 (1 III), wyd. wieczorne, s. 4.
• Ludomir Różycki, O polską muzykę, „Kurier Warszawski” 1925 nr 110 (20 IV), s. 6–7.
• Ludomir Różycki, Przed koncertem współczesnych kompozytorów polskich, „Kurier Warszawski” 1926 nr 22 (22 i), wyd. wieczorne, s. 7.
• Piotr Rytel, Wieczory muzyczne, „Gazeta Warszawska” 1922 nr 26 (26 i), s. 3.
• Piotr Rytel, Z sali koncertowej, „Gazeta Warszawska” 1922 nr 74 (15 III).
• Witold Szeliga [Piotr Rytel], Skandal w operze. Pani Korolewicz-Waydowa zaprasza Nalewki, „Warszawski Dziennik Narodowy” 1935 nr 1b (1 v), s. 1.
• F[elicjan] Sz[opski], Z Filharmonii, „Kurier Warszawski” 1921 nr 271 (1 x), wyd. wieczorne, s. 5.
• Felicjan Szopski, Z Filharmonji, „Kurier Warszawski” 1925 nr 306 (2 XI) s. 9–10.
• Felicjan Szopski, Koncert inauguracyjny Sekcji Współczesnych Kompozytorów Polskich, „Kurier Warszawski” 1926 nr 25 (25 i), s. 6.
• Karol Szymanowski, O cele i zadania Filharmonii, „Kurier Warszawski” 1925 nr 103 (11 IV), s. 21–22.
• Karol Szymanowski, Czy twórczość muzyczna polska jest zagrożona?, „Kurier Warszawski” 1925 nr 104 (12 IV), s. 7–8.
• Tanie koncerty dla inteligencji, „Kurier Warszawski” 1920 nr 53 (22 II), s. 8.
• Teatr i Muzyka, „Kurier Warszawski” 1920 nr 107 (18 IV), wyd. wieczorne, s. 9.
• Teatr i Muzyka, „Kurier Warszawski” 1920 nr 108 (19 IV), wyd. poranne, s. 3.
• Teatr i muzyka, „Kurier Warszawski” 1920 nr 272 (1 x), wyd. poranne, s. 3.
• Teatr i muzyka, „Kurier Warszawski” 1921 nr 249 (9 IX), wyd. wieczorne, s. 5.
• Teatr i Muzyka, „Kurier Warszawski” 1921 nr 267 (27 IX), wyd. poranne, s. 4.
• Teatr i muzyka, „Kurier Warszawski” 1921 nr 286 (16 x), wyd. wieczorne, s. 10.
• Teatr i Muzyka, „Kurier Warszawski” 1926 nr 68 (9 III), s. 4.
• Kazimierz Wiłkomirski, Wspomnienia, Kraków 1971.
• Edward Wrocki: Konstanty Gorski: Życie i działalność, „Rytm” 1924 nr 6, s. 7.
• W sprawie konserwatorium ludowego, „Kurier Warszawski” 1920 nr 107 (18 IV), wyd. wieczorne, s. 9.

Identifiers

DOI

10.2478/prm-2021-0007

Biblioteka Nauki

2092460