National Icon and Cultural Ambassador: Zoltán Kodály in the Musical Life of State Socialist Hungary

• Authors: Lóránt Péteri

Title variants

PL

Ikona narodowa i ambasador kultury węgierskiej: Zoltán Kodály w życiu muzycznym komunistycznych Węgier

Abstracts

PL

W moim artykule podnoszę temat zmieniającej się pozycji kompozytora, etnomuzykologa i edukatora muzycznego Zoltána Kodálya w życiu muzycznym i kulturalnym komunistycznego państwa węgierskiego w okresie stalinizmu i latach, które nastąpiły po nim. Dzięki swojemu konserwatywnemu, inspirowanemu folklorem, językowi muzycznemu, a także sławie „nauczyciela narodu”, Kodály zyskał we wczesnych latach 50. XX wieku status niezrzeszonego sympatyka i sojusznika aparatu socjalistycznego państwa. Najłatwiejszym sposobem zaspokojenia inspirowanych manifestami estetycznymi Żdanowa oczekiwań władzy politycznej w dziedzinie komponowania muzyki było naśladownictwo stylu Kodálya. Jednocześnie artysta ten zachował reputację „prawdziwej” ikony narodu węgierskiego. W opinii wielu kręgów politycznych i kulturalnych, jego muzyka była w stanie wyrażać (choć w zawoalowany sposób) nastroje antystalinowskie – szczególnie po 1953 roku. Choć Kodály nie brał aktywnego udziału w walce politycznej związanej z rewolucją węgierską roku 1956, był wymieniany jako kandydat na głowę państwa przez ważne siły rewolucyjne. Po stłumieniu powstania, przywróceni do władzy komuniści skorygowali swoją politykę wobec sztuki. Nowa polityka kulturalna rezygnowała z koncepcji zunifikowanej sztuki węgierskiej, która byłaby „narodowa w formie i socjalistyczna w treści”. Poskutkowało to chwilowym osłabieniem pozycji Kodálya, która stała się niepewna, szczególnie wobec wyzwań, jakie niosły ze sobą awangardowe nurty kompozytorskie oraz konkurencyjne modele edukacji muzycznej. Jednakże począwszy od wczesnych lat 60., kiedy zarówno blok wschodni, jak i zachodni wystąpiły ze strategiami długoterminowego współistnienia, Kodály zyskał w oczach władzy nową funkcję, związaną z jego reputacją w kręgach kulturowych Zachodu jako jednego z wielkich humanistów europejskich, a także autora metody edukacyjnej, która cieszyła się wielkim zainteresowaniem profesjonalistów na całym świecie, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. W moim artykule analizuję również polityczne efekty wizyty Kodálya w Moskwie w 1963 roku. Wydaje się, że kompozytor pełnił wówczas rolę mediatora ponad podziałami politycznymi. Jego podróże na Zachód przyniosły mu wielkie sukcesy osobiste, co umocniło jego pozycję na Węgrzech.

EN

In my paper, I wish to raise questions pertinent to the changing position of the composer, ethnomusicologist and musical educationalist Zoltán Kodály in the musical and cultural life of the Stalinist and post-Stalinist periods of Hungarian state socialism. Owing to his folkloristic and conservative musical style, and also his identity as “an educator of the people,” Kodály established his status as a fellow traveller of state socialism in the early 1950s. The easiest way in Hungarian composition to satisfy the expectations of the political power, as inspired by Zhdanov’s aesthetics, was to follow the style of Kodály. At the same time, Kodály sustained his reputation as a “genuine” national icon whose music was capable of expressing, even if in riddle form, anti-Stalinist sentiments in the eyes of various political and cultural circles, especially after 1953. In spite of the fact that Kodály did not take any active part in the political struggles in the revolution of 1956, he was named as a candidate for head of state by important revolutionary forces. Following the suppression of the revolution, the restored state socialist political power revised its practices in the field of art. The fact that the new cultural policy gave up the idea of a unified Hungarian art which is “national in form and socialist in content,” resulted in a temporary weakening of Kodály’s position. Kodály’s status was precarious, subjected to a challenge by avant-garde trends in composition and competing paradigms of musical education. From the early 1960s, however, when both the Western and Eastern political systems proposed strategies for long-term coexistence, Kodály gained a new function from the perspective of the political power. In Western cultural circles Kodály sustained a reputation as one of the great European humanists, and his music educational method generated a strong professional interest globally, and particularly in the USA. My paper also examines the cultural political impact of Kodály’s visit to Moscow in 1963. Kodály seems to have functioned as a mediator across the political divide. He had achieved great personal successes during his tours to the political West, and this reinforced his position in Hungary.

Keywords

EN

Zoltán Kodály; Stalinism; 1956 revolution; Post-Stalinism; Kodaly method

PL

Zoltán Kodály; stalinizm; rewolucja 1956 roku; okres postalinowski; metoda Kodálya

• Publisher: Związek Kompozytorów Polskich
• Journal: Polski Rocznik Muzykologiczny
• Year: 2021
• Volume: 19
• Pages: 147-181

Dates

published

2021

Contributors

author

Lóránt Péteri

• Musicology Department of the Liszt Academy of Music, Budapest, Hungary

References

• Szabad Nép, 17 February 1948.
• Új Szó, 19 February 1948.
• “Jelentés a magyar zenei élet helyzetéről és javaslat a legsürgősebb teendőkről” [Report on the current affairs of musical life, and suggestion for the most urgent agenda], 1949. National Archives of Hungary, Records of the Cultural Policies Department of the Hungarian Workers’ Party (MNL OL, m-KS-276-109-11).
• Minutes of the meeting of the leadership of the communist aktíva of the Association of Hungarian Musicians, 9th November 1950. National Archives of Hungary, Records of the Agitation and Propaganda Department of the Hungarian Workers’ Party (MNL OL, m-KS-276-89-384).
• “Az MTA Zenetudományi Szakbizottsága alakuló ülésének jegyzőkönyve” [Minutes of the inaugural meeting of the Committee of Musicology of the Hungarian Academy of Sciences], 4 May 1951. Library and Information Centre of the Hungarian Academy of Sciences, Department of Manuscripts and Rare Books, Bequest of Bence Szabolcsi (MTA KKT: Ms 5637).
• Minutes of the debates of the [First] Hungarian Music Week, 20th and 24th November 1951. National Archives of Hungary, Records of the Association of Hungarian Musicians (MNL OL, p 2146/61).
• József Révai’s letter to Bence Szabolcsi, 10 July 1952; Library and Information Centre of the Hungarian Academy of Sciences, Department of Manuscripts and Rare Books, Bequest of Bence Szabolcsi (MTA KKT: Ms. 5641/137. and Ms. 5640/372).
• Imre Biacsi, “Notes for the Presidium of the Hungarian Academy of Sciences,” 13 February 1953. Archives of the Hungarian Academy of Sciences, Records of the President (MTA KLT: Elnök iratai 54/2/54).
• Árpád Fasang to György Aczél, 19 November 1957. National Archives of Hungary, Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-aaa-49-52).
• “Questions of Arts Policy,” [14th December?] 1957. National Archives of Hungary, Records of the Science and Culture Department of the Central Committee of the Hungarian Socialist Workers’ Party (MNL OL, m-KS-288-33/1957/1).
• György Aczél to Mr and Mrs Zoltán Kodály [1957–1958]. National Archives of Hungary, Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-aaa- 49-52; MNL OL, XIX-i-4-aaa-56-81).
• Mrs Sándor Varga, “Nyugdíjazásra javasolt tanárok a művészetoktatási intézményekben” [Proposal for retirements at institutions of artistic education], 23rd July 1958. National Archives of Hungary, Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-aaa-59-100).
• Zoltán Kodály to Pál Ilku, 3 August 1959. National Archives of Hungary, Records of Pál Ilku (MNL OL, XIX-i-4-zs-850-1959).
• Mrs András Barna, “Általános helyzetkép a mai magyar zeneélet egyes területeiről” [Overview of some territories of present-day Hungarian music life], 10 August 1959. National Archives of Hungary, Records of the Science and Culture Department of the Central
• Committee of the Hungarian Socialist Workers’ Party (MNL OL, m-KS-288-33/1959/8).
• Vilmos Meruk to Zoltán Kodály, 4 September 1959. National Archives of Hungary, Classified Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-rrr-1660/A-1959).
• György Aczél to János Kádár, 12 September 1959. National Archives of Hungary, Classified Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-rrr-2-1660/A).
• János Kádár to Zoltán Kodály, 15 October 1959. Published in Kedves, jó Kádár elvtárs!, 142.
• Vilmos Meruk to György Aczél, 28 April 1960. National Archives of Hungary, Classified Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-rrrr-2-958/A-1960).
• Antal Molnár’s letter to Bence Szabolcsi, 4 August 1960; Library and Information Centre of the Hungarian Academy of Sciences, Department of Manuscripts and Rare Books, Bequest of Bence Szabolcsi (MTA KKT: Ms. 5641/137. and Ms. 5640/372).
• Károly Szarka to György Aczél, 25 October 1960. National Archives of Hungary, Classified Records of György Aczél (MNL OL, XIX-i-4-rrrr- 2-2420/A-1960).
• Zoltán Kodály’s lecture at the Association of Hungarian Musicians on 8th March 1962. National Archives of Hungary, Records of Pál Ilku (MNL OL, XIX-i-4-zs-917-1962-20). Published in print in Kodály, Visszatekintés, III.
• Tibor Sárai to Pál Ilku, 10 April 1963. National Archives of Hungary, Records of Pál Ilku (MNL OL XIX-i-4-zs-1197-1963).
• Tibor Sárai to György Aczél, 27 December 1963. National Archives of Hungary, Records of the Association of Hungarian Musicians (MNL OL, p 2146/72).
• Report from the Moscow Embassy of Hungary, 9 January 1964. National Archives of Hungary, Declassified Records of the Ministry Of Culture (MNL OL, XIX-i-4-vv-8-0010-1-1964).
• Mrs Sándor Keleti to Béla Némethy, 31 January 1964. National Archives of Hungary, Declassified Records of the Ministry Of Culture (MNL OL, XIX-i-4-vv-8-0010-1-1964).
• György Aczél’s Report, 2 March 1964. National Archives of Hungary, Records of the Secretariat of János Kádár (MNL OL, m-KS-288-47-735).
• Frigyes Vadász to Róbert Boros, 4 August 1966. National Archives of Hungary, Declassified Records of the Ministry of Culture (MNL OL, XIX-i-4-vv-9-0022-77-1966).
• Mrs András Barna’s Report, 22 August 1966. National Archives of Hungary, Declassified Records of the Ministry of Culture (MNL OL, XIX-i-4-vv-9-0022-77-1966).
• Pál Ilku to Gyula Kállai, 16 November 1966. National Archives of Hungary, Records of Pál Ilku (MNL OL XIX-i-4-zs-2068-1966).
• János Breuer, Kodály és kora [Kodály and his Era]. Kecskemét: Kodály Intézet, 2002.
• János Breuer, Kodály-kalauz [A Guide to Kodály]. Budapest: Zeneműkiadó, 1982.
• John Connelly, Captive University: the Sovietization of East German, Czech, and Polish Higher Education, 1945–1956. Chapell Hill and London: The University of North California Press, 2000.
• Anna Dalos,“It is not a Kodály School, but it is Hungarian.” Hungarian Quarterly 48, no. 186 (2007).
• Anna Dalos, Zoltán Kodály’s World of Music. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 2020.
• László Eősze, Kodály Zoltán életének krónikája [A Chronicle of the Life of Zoltán Kodály]. Budapest: Editio Musica, 2007.
• Danielle Fosler-Lussier, Music Divided: Bartók’s Legacy in Cold War Culture. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 2007.
• György Gyarmati, A Rákosi-korszak: Rendszerváltó fordulatok évtizede Magyarországon, 1945–1956 [The Rákosi Era: A Decade of Systemic Changes in Hungary, 1945–1956]. Budapest: ÁBT L–Rubicon, 2011.
• János Gyurgyák, A zsidókérdés Magyarországon [The Jewish Question in Hungary]. Budapest: Osiris, 2001.
• Miklós Hadas,“A nemzet prófétája: Kísérlet Kodály pályájának szociológiai értelmezésére” [The Prophet of the Nation: An Attempt at a Sociological Analysis of the Career of Kodály]. Szociológia 1987, No. 4, 479.
• Mihály Ittzés, “Zrínyi szózata: Ötven éve mutatták be Kodály Zoltán kórusművét” [The Hymn of Zrínyi. Zoltán Kodály’s Choral Work Was Premiered Fifty Years Ago]. Forrás 37/12 (December 2005).
• Melinda Kalmár, Ennivaló és hozomány: A kora kádárizmus ideológiája [Food and Dowry: The Ideology of Early Kádárism]. Budapest: Magvető, 1998.
• Kedves, jó Kádár elvtárs! Válogatás Kádár János levelezéséből 1954–1989 [Dear Good Comrade Kádár: Selected Correspondence of János Kádár 1954–1989]. Edited by Tibor Huszár. Budapest: Osiris, 2002.
• Zoltán Kodály, Visszatekintés [Looking Back], 3 vols. Edited by Ferenc Bónis. Budapest: Zeneműkiadó, 1982, 1989.
• Zoltán Kodály, Writings on Music Education. Edited by Mihály Itzzés, transl. Kata Ittzés. Budapest: Liszt Academy, 2019.
• György Kroó, A magyar zeneszerzés harminc éve [30 years of Hungarian music]. Budapest: Zeneműkiadó, 1975.
• Nylon Curtain: Transnational and Transsystemic Tendencies in the Cultural Life of State-Socialist Russia and East-Central Europe. Edited by György Péteri (Trondheim: Program on East European Cultures and Societies, 2006), quotation from György Péteri: “Introduction.”
• Andrey Olkhovsky, Music under the Soviets: The Agony of an Art. New York: Praeger, 1955.
• György Péteri, “Purge and Patronage: Kádár’s Counter-Revolution and the Field of Economic
• Research in Hungary, 1957–1958.” Contemporary European History, 11/1 (February 2002).
• Lóránt Péteri, “God and Revolution – Rewriting the Absolute: Bence Szabolcsi and the Discourse of Hungarian Musical Life.” In Music’s Intellectual History. Edited by Zdravko
• Blažeković, Barbara Dobbs Mackenzie (New York: Répertoire International de Littérature Musicale, 2009). RILM Perspectives 1.
• Lóránt Péteri, “‘Soviet Music’ in Hungary: Ilya Golovin Reaches Budapest.” In Socialist Realism and Music. Edited by Mikulaš Bek, Geoffrey Chew, Petr Macek. Prague: KLP – Koniasch Latin Press, 2004.
• Lóránt Péteri, “The ‘Question of Nationalism’ in Hungarian Musicology during the State Socialist Period.” In Nationality vs Universality: Music Historiographies in Central and Eastern Europe. Edited by Sławomira Żerańska-Kominek. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2016.
• János Rainer M., Bevezetés a kádárizmusba [An Introduction to Kádárism]. Budapest: 1956-os Intézet and L’Harmattan, 2011.
• Ignác Romsics, A 20. század rövid története [A Brief History of the 20th Century]. Budapest: Rubicon, 2011.
• Ignác Romsics, Magyarország története a xx. században [The 20th-Century History of Hungary]. Budapest: Osiris, 1999.
• Éva Standeisky, Az írók és a hatalom, 1956–1963 [Writers and the Political Power]. Budapest: 1956-os Intézet, 1996.
• Adrian Thomas, Polish Music since Szymanowski. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
• Tibor Tallián, Magyarországi hangversenyélet 1945–1958 [Concert Culture in Hungary]. Budapest: MTA Zenetudományi Intézet, 1991.
• Tibor Tallián, Magyar képek: Fejezetek a magyar zeneélet és zeneszerzés történetéből, 1940–1956 [Hungarian Pictures: Chapters of Hungarian Music Culture and Musical Composition,
• 1940–1956]. Budapest: Balassi Kiadó, MTA Bölcsészettudományi Kutatóközpont, changed edition, 2014.
• Kiril Tomoff, “‘Most Respected Comrade…’: Patrons, Clients, Brokers and Unofficial Networks in the Stalinist Music World.” Contemporary European History, 11/1 (February 2002).
• Andrey Aleksandrovich Zsdánov [Zhdanov], A művészet és filozófia kérdéseiről [On Questions of Art and Philosophy]. Budapest: Szikra, 1949.

Identifiers

DOI

10.2478/prm-2021-0011

Biblioteka Nauki

2092400