O „duchowej ojczyźnie” Marcela Reicha-Ranickiego

• Authors: Dorota Szczęśniak

Title variants

EN

On the ‘Spiritual Homeland’ of Marcel Reich-Ranicki

Abstracts

EN

The aim of this paper is to present a profile of literary critic Marcel Reich-Ranicki (1920-2013), who lived on the borderland of three cultures: Polish, Jewish, and German. The paper attempts to reconstruct the main phases of Reich-Ranicki’s life in Poland, including an analysis of the critic’s interests and opinions about Polish literature, as well as his concept of a ‘spiritual homeland’. The status of M. Reich is studied in relation to the category of the alien commonly encountered in the discourse of the humanities. Reich’s strangeness is presented in three dimensions: space, culture and mentality. The paper also proves that it was the trauma of the Holocaust that had exerted the major impact on Reich-Ranicki’s personal memories and accounts.

Keywords

PL

Marcel Reich-Ranicki; krytyka literacka; ojczyzna

EN

Marcel Reich-Ranicki; literary criticism; homeland

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
• Year: 2022
• Volume: 22
• Pages: 129-142

Dates

published

2022

Contributors

author

Dorota Szczęśniak

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

• https://orcid.org/0000000240024504

References

• Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013.
• Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2008.
• Bauman Z., Szkice z teorii kultury, Warszawa 2017.
• Bauman Z., Wieloznaczność nowoczesna. Nowoczesność wieloznaczna, Warszawa 1995.
• Dedecius K., Partnerstwo i poezja, [w:] tegoż, O Polsce, Europie, literaturze. Dialog przyjaźni, Wrocław 1996, s. 76-100.
• Dzikowska E.K., Polnische Migranten in Deutschland, deutsche Minderheit in Polen - zwischen den Sprachen und Kulturen, „Germanica” 2006, nr 38, s. 1-12.
• Fuks M., Żydowska prasa w okresie okupacji hitlerowskiej w Polsce (1940-1943), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1977, nr 16/2, s. 99-115.
• Gnauck G., Marcel Reich-Ranicki. Polskie lata, Warszawa 2009.
• Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, przeł. i wstępem opatrzył M. Król, Warszawa 1979.
• Hart W., Artyści na rzecz Pomocy Zimowej, „Gazeta Żydowska” 1942, nr 4, s. 2.
• Hart W., Muzyka w dzielnicy żydowskiej, „Gazeta Żydowska” 1941, nr 129, s. 2.
• Hart W., Szymon Pullman, „Gazeta Żydowska” 1942, nr 28, s. 2.
• Hoba K., Generation im Übergang: Beheimatungsprozesse deutscher Juden in Israel, Köln 2017.
• Honsza N., Wolting S., Marcel Reich-Ranicki. „Moją ojczyzną jest literatura”, Wrocław 2007.
• Jedliński M., Witczak K., Obcości. Szkice z filozofii i literatury, Bydgoszcz 2017.
• Pietrzykowski S., „Polenaktion”, czyli deportacja Żydów pochodzenia polskiego z Niemiec do Polski (28-29 października 1938) - relacja Zyndela Grynszpana, 2020, https://ipn.gov.pl/pl/historia-z-ipn/120920, Szymon-Pietrzykowski-Polenaktion-czyli-deportacja-Żydów- pochodzenia-polskiego-z-html (dostęp: 4.04.2022).
• Reich-Ranicki M., Grzecznościowe recenzje obrażają polskich pisarzy, „Polityka” 2013, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1555803,1,grzecznosciowe-recenzje-obrazaja-polskich-pisarzy.read (dostęp: 12.04.2022).
• Reich-Ranicki M., Moje życie, przeł. J. Koprowski, M. Miziorny, Warszawa 2000.
• Reich-Ranicki M., Najpierw żyć, potem igrać: szkice o literaturze polskiej, przeł. E. Herden, Wrocław 2005.
• Reich-Ranicki M., Wyrok. W związku z likwidacją getta warszawskiego (relacja), Centralna Biblioteka Judaistyczna, https://cbj.jhi.pl/documents/1281069/1/ (dostęp: 14.09.2022).
• Reich-Ranicki M., Życie muzyczne w ghecie (relacja), Centralna Biblioteka Judaistyczna, https://cbj.jhi.pl/documents/1281610/1/ (dostęp: 14.09.2022).
• Sartre J.-P., Rozważania o kwestii żydowskiej, przeł. i przedmowę napisał J. Lisowski, Łódź 1992.
• Stach A., Autobiografia Marcela Reicha-Ranickiego, „Kultura” 1999, nr 11/626, s. 134-146.
• Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970.
• Taborska K., Krytyka jako autokreacja. Wizerunki Marcela Reicha-Ranickiego, Poznań 2008.

Identifiers

DOI

10.24917/20811853.22.7

Biblioteka Nauki

26731319