Obrazowość jako cecha stylistyczna szesnastowiecznego pamfletu politycznego Uwagi o Acrostichis własnego wyobrażenia Kniaża Wielkiego Moskiewskiego Walentego Neothebela

• Authors: Artur Rejter

Title variants

EN

Picturesqueness as a style feature of historical pamphlet of XVI th. century. Remarks on Acrostichis własnego wyobrażenia Kniaża Wielkiego Moskiewskiego by Walenty Neothebel

Abstracts

EN

The main subject of the study is to point out the language and text exponents of picturesqueness as a style feature of historical pamphlet of XVI th. century. The observations were made on the example of the work Acrostichis własnego wyobrażenia Kniaża Wielkiego Moskiewskiego by Walenty Neothebel. One can indicate a few determinants of picturesqueness, they are: discontinuous words structures, proverbs and idioms, comparisons, enumerations and large and extensive description contexts. In general distinguished devices are not imaginative or exquisite, frequently being allied to simple, even colloquial language. In that the analyzed text is clearly vivid and evocative. The applied devices serve pragmatic effectiveness of the work, wich is its most important component. In the analyzed piece of work one can distinguish the features of more than one literary genre, e.g. pamphlet, morality play or dialogue, but the pragmatic aspect leads primarily to critical texts of political subject which are close right to the pamphlet. Furthermore, one can mark that Walenty Neothebel due to negative picture of tsar Ivan the Terrible presented in Acrostichis preserved the negative stereotype of Russians in Polish language and culture.

Keywords

EN

political pamphlet; social communication; history of Polish language; stylistics; picturesqueness

PL

pamflet polityczny; komunikacja społeczna; historia języka polskiego; stylistyka; obrazowość

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2020
• Issue: 15
• Pages: 204-212

Dates

published

2020

Contributors

author

Artur Rejter

• Uniwersytet Śląski, Katowice

• https://orcid.org/000000021487859X

References

• Abramowska J., 1998, Moralitet, [w:] Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, przy udziale B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej--Temeriusz, Wrocław, s. 558–562.
• Abramowska J., 2002, O staropolskich enumeracjach, [w:] Dzieło literackie i książka w kulturze. Studia i szkice ofiarowane Profesor Renardzie Ocieczek w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, red. nauk. I. Opacki, przy współudziale B. Mazurkowej, Katowice, s. 304–311.
• Dziechcińska H., 1976, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Wrocław.
• Dziechcińska H., 1998, Paszkwil, [w:] Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, przy udziale B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej--Temeriusz, Wrocław, s. 626–628.
• Franczak G., 2016, Wstęp, [w:] W. Neothebel, Acrostichis własnego wyobrażenia Kniaża Wielkiego Moskiewskiego, oprac. G. Franczak, Warszawa, s. 5–67.
• Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., 1989, Słownik terminów literackich, Wrocław.
• Grochowski M., 1978, Wprowadzenie do teorii wyliczenia jako zasady budowy tekstu, „Pamiętnik Literacki” LXIX, z. 3, s. 131–147.
• Hernas C., 1998, Barok, Warszawa.
• Janion M., 2006, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków.
• Janowska A., 2007, Polisemia staropolskich czasowników. Źródła, swoistość, konsekwencje, Katowice.
• Krążyńska Z., 2000, Z zagadnień semantyki i składni staropolskich czasowników, [w:] Studia historycznojęzykowe III: Rozwój polskiego systemu językowego, red. K. Rymut i W.R. Rzepka, Kraków, s. 213–219.
• Maliszewski K., 2001, Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształtowania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń.
• Maliszewski K., 2006, W kręgu staropolskich wyobrażeń o świecie, Lublin.
• Niewiara A., 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice.
• Niewiara A., 2006, Moskwicin – Moskal – Rosjanin w dokumentach prywatnych. Portret, Łódź.
• Pisarkowa K., 1976, O składni „Kazań gnieźnieńskich”: partykuła „ć”, „ci”, [w:] Studia z polskiej składni historycznej I, red. nauk. J. Twardzikowa, Kraków, s. 7–39.
• Rejter A., 2000, Wizerunek Świętej Rodziny w staropolskiej literaturze apokryficznej. Funkcje opisu, [w:] Бiблiя i кyльтypa. Збipник нayкoвих cтaтeй, Випycк I. Вiдпoвiдaльний peдaктop A.Є. Нямцy, Чepнiвцi, s. 132–137.
• Witosz B., 1997, Opis w prozie narracyjnej na tle innych odmian deskrypcji. Zagadnienia struktury tekstu, Katowice.

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.15.17

Biblioteka Nauki

2171617