Nazwy własne podziemnych wyrobisk w żupach krakowskich (XVI–XVIII w.)

• Authors: Ewa Horyń

Title variants

EN

Proper names of underground mine workings in Cracow Saltworks (16th-18th centuries)

Abstracts

EN

This paper is an attempt at describing proper names of underground salt excavations. Among the analysed terms, the most documented ones are commemorative names, which are based on anthroponyms – surnames and first names. A less numerous group is represented by names related to the location of the objects, point to their functions in the mine, or refer to physiographic features. Moreover, there are names of cultural or metaphorical character. These terms are varied both in terms of motivation and level of formality. The material for analysis comes from the texts of Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI–XVIII wieku.

Keywords

EN

proper names of salt excavations; mining instructions in 16th-18th centuries; Cracow Saltworks; Bochnia; Wieliczka

PL

nazwy własne wyrobisk solnych; instrukcje górnicze w XVI–XVIII w.; żupy krakowskie; Bochnia; Wieliczka

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2021
• Issue: 16
• Pages: 84-94

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewa Horyń

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000000155495977

References

• Charkot J., Krzysztofek D., 2014, Dzieje szybu Daniłowicza, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” XXIX, s. 7–32.
• Charkot J., Skubisz M., 2018, Studium historyczno-konserwatorskie komory Holzbring i chodnika bez nazwy na poziomie I i w kopalni soli Wieliczka, Wieliczka.
• Data K., 2016, Kulturowe uwarunkowania nazw ulic – tradycja i zmiana, „Język a Kultura”, t. XXVI, s. 81–96.
• Długosz A., 1958, Wieliczka. Magnum sal jako zabytek kultury materialnej, Warszawa.
• Doroszewski W., 1958–1969, Słownik języka polskiego, t. I–XI, Warszawa.
• Fischer S., 1962, Dzieje bocheńskiej żupy solnej, Warszawa.
• Horyń E., 2016, Źródła do dziejów leksyki górnictwa solnego w Polsce, [w:] Dialog z tradycją, t. 5, Językowe dziedzictwo kultury materialnej, red. E. Młynarczyk, E. Horyń, Kraków, s. 35–47.
• Horyń E., 2018, Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI–XVIII wieku na tle polszczyzny ogólnej, Kraków.
• Horyń E., 2020, Prasoł i tołpa, czyli o dwóch zapożyczeniach wschodniosłowiańskich w dawnym profesjolekcie górnictwa solnego, [w:] Tradycja i nowoczesność: z zagadnień języka i literatury Słowian Wschodnich, t. 2, red. A. Kotkiewicz, B. Ostrowski, M. Knurowska, M. Mazuś, Kraków, s. 98–106.
• Jaworski W., Kurowski P., Kurowski R., 1984, Charakterystyka zabytkowych wyrobisk kopalni soli w Wieliczce, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” XIII, s. 17–105.
• Jodłowski A., 1982, Szyb Goryszowski w Wieliczce w świetle wstępnych badań archeologicznych, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” XI, s. 53–99.
• Keckowa A., 1963, Wstęp, [w:] Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI–XVIII wieku, opr. A. Keckowa, Wrocław, s. VII–XV.
• Keckowa A., 1969, Żupy krakowskie w XVI–XVIII w. (do 1772 r.), Wrocław.
• Malec M., 2003, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa.
• Międzobrodzka M., Krokosz P., 2013, Górnicza Wieliczka. Przewodnik po mieście, Wieliczka.
• Migdas T., 2011, Płaszcze, Śmierdziuchy. Błagaj, cz. 1. W kręgu nazewnictwa podziemnych wyrobisk kopalni soli w Bochni, „Wiadomości Bocheńskie”, s. 23–26.
• Migdas T., 2012, Płaszcze, Śmierdziuchy. Błagaj, cz. 2. W kręgu nazewnictwa podziemnych wyrobisk kopalni soli w Bochni, „Wiadomości Bocheńskie”, s. 22–26.
• Piotrowicz J., 1988, Żupy Krakowskie w pierwszych wiekach rozwoju od połowy XIII do początków XVI wieku, [w:] A. Jodłowski, Dzieje żup krakowskich, Wieliczka, s. 103–158.
• Walczy Ł., 1994, Uposażenie Kościoła św. Klemensa w Wieliczce, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” XVIII, s. 53–99.
• Warcholik S., 1952, Kopalnia soli w Bochni, Warszawa.
• Wojnarski J., 1967, Wędrówki po Ziemi Bocheńskiej, [w:] Ziemia Bocheńska, red. K. Szwajca, Kraków.
• Bochnia. Miasto Soli, Szyb Sutoris, http://bochnia.eu/turystyka/przewodnik-po-miescie/spacery-i-wycieczki-3/nacl-bochenski-szlak-solny-na-swiecie-im-swietej--kingi/szyb-sutoris (dostęp: 6.04.2021).
• Kopalnia Soli „Wieliczka”, Komora Pieskowa Skała. Komora ku pamięci Jana Wielopolskiego, https://www.kopalnia.pl/kopalnia-wiedzy/komora-pieskowa-skala-komora-ku-pamieci-jana-wielopolskiego (dostęp: 6.04.2021).
• Kopalnia Soli „Wieliczka”, Komory – pomieszczenia wydrążone w solnej skale, https://www.kopalnia.pl/turysta-indywidualny/o-kopalni/komory-pomieszczenia-wydrazone-w-solnej-skale (dostęp: 6.04.2021).
• Kopalnia Soli „Wieliczka”, Szyb Regis – szyb górniczy o niezwykłej historii, https://www.kopalnia.pl/kopalnia-wiedzy/szyb-regis-szyb-gorniczy-o-niezwyklej-historii-kc47 (dostęp: 6.04.2021).
• Wieliczka. Solne Miasto, https://www.wieliczka.eu/pl/201129/61620/aktualnosci.html (dostęp: 8.07.2021).

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.16.7

Biblioteka Nauki

2171632