O funkcjach, budowie i nazywaniu tchawicy w naukach medycznych, w historii polszczyzny oraz w gwarach

• Authors: Marceli Olma , Ewa Horyń , Mirosław Michalik

Title variants

EN

On functions, structure and nomenclature of trachea in medical sciences, in the history of the Polish language and dialects

Abstracts

EN

This paper is devoted to the lexeme tchawica from a diachronic perspective. The first part is the description of a trachea (its functions and structure) as an anatomical organ, which is followed by the analysis of its etymology. The main focus of investigation is the description of tchawica in the history of the Polish language and dialects. For this purpose, synonyms, derivatives, variant forms (in terms of phonetics and morphology), names based on foreign words (derived from Latin and Greek), as well as hybrid names, have been pointed out. According to the analysis, these names are differentiated both in terms of motivation and form.

Keywords

PL

tchawica i jej synonimy; nazwy gwarowe oraz wyrazy pokrewne; historia języka; terminologia medyczna

EN

tchawica (trachea) and its synonyms; dialectal names and cognate words; the history of language; medical terminology

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2022
• Issue: 17
• Pages: 159-171

Dates

published

2022

Contributors

author

Marceli Olma

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000000347292840

author

Ewa Horyń

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000000155495977

author

Mirosław Michalik

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000000292603014

References

• Bednarczuk L., 1986, Pochodzenie i kariera przyrostka -ol, ,,Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Językoznawcze” V, s. 143–150.
• Gryglewski R.W., 2021, Historia medycyny w sześciu niepełnych odsłonach. Część pierwsza, czyli pierwsze trzy odsłony, Kraków.
• Górski P., Grzelewska-Rzymowska I., 2020, Pneumonologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., 1999, Dzieje i współczesne rozumienie wyrazów duch i dusza, [w:] W zwierciadle języka i kultury, red. J. Adamowski, S. Niebrzegowska, Lublin, s. 333–340.
• Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1979, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne rodzime, Warszawa.
• Hamerlińska-Latecka A., 2015, Onkologopedia. Logopedia wobec chorób nowotworowych, Bydgoszcz.
• Horyń E., Michalik M., 2020, Jabłko Adama vel grdyka – konteksty leksykograficzne, kulturowe, medyczne, „Annales Universistatis Paedagogicae Cracoviensis 306, Studia Linguistica” XV, s. 79–89.
• Hrabec S., Pepłowski F., 1963, Wiadomości o autorach i dziełach cytowanych w słowniku Lindego, Warszawa.
• Kleszczowa K. (red.), 1996, Słowotwórstwo języka doby staropolskiej. Przegląd formacji rzeczownikowych, Katowice.
• Kuczkowski J., 2014, Anatomia i fizjologia obwodowego i ośrodkowego narządu mowy. Patofizjologia narządu mowy, [w:] Biomedyczne podstawy logopedii, red. S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 104–140.
• Kuczkowski J., 2016, Anatomiczno-fizjologiczne podstawy głosu, [w:] Logopedia artystyczna, red. B. Kamińska, S. Milewski, Gdańsk, s. 258–275.
• Latkowski J.B. (red.), 2004, Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii, Warszawa.
• Lewaszkiewicz T., 1977, Wypowiedzi S.B. Lindego o leksykalnym i znaczeniowym wzbogacaniu polszczyzny, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 345–350.
• Michajlik A., Ramotowski W., 1998, Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa.
• Pluta-Wojciechowska D., 2013, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Bytom.
• Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2019, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa.
• Sokólska U., 2015, Nazwy głowy i jej części w gwarach podlaskich, [w:] Dialog pokoleń w języku potocznym, w języku wsi i miasta, w literaturze, w publicystyce, w tekstach kultury, red. E. Wierzbicka-Piotrowska, Warszawa, s. 195–208.
• Szczeklik A., 2007, Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, Kraków.
• Thorwald J., 2018, Kruchy dom duszy. Porywająca historia zuchwałych pionierów neurochirurgii, Warszawa.
• Wysocka F., 1994, Polska terminologia lekarska do roku 1938, t. II. Anatomia. Jednowyrazowe nazwy motywowane, Kraków.
• Wysocka F., 2007, Polska terminologia lekarska do roku 1838, t. III. Anatomia. Nazwy dwuwyrazowe, Kraków.
• Zieliński K.W., 2019, Słownik pochodzenia nazw i określeń medycznych. Antyczne i nowożytne dzieje chorób w ich nazwach ukryte, Łódź.

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.17.12

Biblioteka Nauki

2174106