Funkcjonowanie wybranych nazw roślin i grzybów w języku polskiej ludności wiejskiej obwodu lwowskiego

• Authors: Anna Kostecka-Sadowa

Title variants

EN

Functioning of selected plant and mushroom names in the language of the Polish population of the Lviv region

Abstracts

EN

The purpose of this article is to present and discuss several dialect plant names from the „plant word” thematic field in the speech of the Poles of Lviv region. These are lexical units having no equivalents in other regions of the country or having them in an incomplete range of meaning. The lexis of the dialect in the studied Polish language is also subjected to various foreign influeces, which also must be taken into account when reconstructing the processes that shape the given form in Polish dialects. The generational breakdown shows that dialect plant names in their local meaning will cause significant difficulties for dialect users over time.

Keywords

EN

plant names; southern Polish; borrowings

PL

nazwy roślin; polszczyzna południowokresowa; zapożyczenia

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2022
• Issue: 17
• Pages: 122-131

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Kostecka-Sadowa

• Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków, Polska

• https://orcid.org/000000022287904X

References

• Ananiewa N., 2003, Słownictwo fitonimiczne (nazwy roślin) w polskich gwarach kresowych, [w:] Języki mniejszości a języki regionalne, red. E. Wrocławska, J. Zieniukowa, Warszawa, s. 337–342.
• Cygan S., 2011, Przejawy świadomości językowej mieszkańców wsi końca XX wieku na przykładzie Lasocina na Kielecczyźnie, Kielce.
• Dzięgiel E., 2020, Dwujęzyczność polsko-ukraińska w Strzelczyskach na Ukrainie (na przykładzie młodzieży i najstarszego pokolenia), „Socjolingwistyka” XXXIV, s. 245–260.
• Grzegorczykowa R., 1988, Władanie językiem a wiedza o świecie, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 121–128.
• Kostecka-Sadowa A., 2020, Wzajemne wpływy polsko-ukraińskie, ukraińsko-polskie w mowie ludności województwa lwowskiego, [w:] Słowiańskie przyjemności 3: Wielojęzyczność, red. E. Solak, B. Popiołek, B. Teodorović, Kraków, s. 75–88.
• Kurek H., 2001, Przemiany językowe wsi (na przykładzie wybranych nazw roślin z okolic Dukli), [w:] Język a Kultura, t. 16: Świat roślin w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, I. Kamińska-Szmaj, Wrocław, s. 117–122.
• Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków.
• Kurek H., 2018, Słownictwo gwarowe w epoce globalizacji, [w:] Historia języka, dialek¬tologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, red. R. Przybylska, M. Rak, A. Kwaśnicka-Janowicz, Kraków, s. 203–209.
• Markowski A., 1992, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa.
• Pastusiak K., 2004, Zabobonne tradycje w lecznictwie ludowym na pograniczu polsko-bia¬łoruskim. Na podstawie Ludu Białoruskiego na Rusi Litewskiej M. Federowskiego, [w:] Polsko-białoruski związki językowe, literackie, historyczne i kulturowe, t. IV, red. M. Kondratiuk, B. Siegień, Białystok, s. 539–551.
• Pastusiak K., 2006, Gwarowy słownik nazw roślin na terenie północno-wschodniej Lubel¬szczyzny, [w:] Flora i fitonimy na pograniczu polsko-ukraińskim, red. F. Czyżewski, D. Urban, Lublin, s. 79–87.
• Pastusiak K., 2007, Pogranicze polsko-białorusko-ukraińskie w świetle danych językowych i etnograficznych na podstawie nazw roślin, Warszawa.
• Pawłowski E., 1974, Polskie nazwy roślin (Próba klasyfikacji semantycznej), „Studia Indo¬europejskie”, s. 163–169.
• Pelcowa H., 1988, Zróżnicowanie leksykalne nazw roślin w gwarach Lubelszczyzny, [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, t. VI, 23, sectio FF, s. 257–271.
• Pelcowa H., 2001a, Nazwy roślin w świadomości językowej ludności wiejskiej, [w:] Język a Kultura, t. 16: Świat roślin w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, I. Kamińska--Szmaj, Wrocław, s. 99–116.
• Pelcowa H., 2001b, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin.
• Pelcowa H., 2011, Tradycja i nowoczesność w międzypokoleniowej komunikacji językowej na przełomie XX i XXI wieku, [w:] Polszczyzna trzech pokoleń. Podobieństwa i różnice, red. K. Wojtczuk, M. Jasińska, Siedlce, s. 29–39.
• Pelcowa H., 2015, Nazwa i desygnat w zmieniającej się rzeczywistości wiejskiej, [w:] Od¬krywanie słowa – historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 551–568.
• Pelcowa H., 2019, Pogranicze językowe i kulturowe polsko-wschodniosłowiańskie w obli-czu tendencji globalizacyjnych (na materiale gwar Lubelszczyzny), „Rozprawy Komi¬sji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”, s. 263–275.
• Rieger J., 2002, Język polski na Ukrainie w XX wieku, [w:] Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku, Cz. 1, red. J. Rieger, I. Cechosz-Felczyk, E. Dzięgiel, Warszawa.
• Sierociuk J., 2003, Założenia metodologiczne badań języka wsi, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XI, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań, s. 131–136.
• Szcześniak K., 2008, Świat roślin światem ludzi na pograniczu wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny, Gdańsk.
• Tokarski R., 1993, Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Encyklopedia kultury pol¬skiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław.
• Waniakowa J., 2012, Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle sło¬wiańskim. Zagadnienia ogólne, Kraków.
• Waniakowa J., 2015, Jak badać pochodzenie i historię gwarowych nazw roślin?, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXXI, s. 289–298.
• www.polacynawschodzie.pl/index.php?page=miejsca&id=2084&lang=pl (dostęp 15.06.2020).
• www.wikipedia.org/wiki/Czyszki_(rejon_mo%C5%9Bciski) (dostęp 15.06.2020).
• AGWB – Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, red. S. Glinka, A. Obrębska-Jabłońska, J. Siatkowski, I. Maryniakowa, t. 1–10, Wrocław–Warszawa 1980–2012.
• KSGP – kartoteka Słownika gwar polskich, http://rcin.org–.pl//publication/37156 (dostęp 21.10.2018).
• SGP – Słownik gwar polskich, oprac. przez Zakład Dialektologii Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie, t. 1 pod kier. M. Karasia, t. 2– 5 pod kier. J. Reichana, t. 6–7 pod kier. J. Okoniowej, Kraków 1982–2020.
• SJPD – Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. I–XI, Warszawa 1958–1968.
• ЭССЯ – Этимологический словарь славянских языков. Праславянский лексический фонд, ред. О.Н. Трубачев, t. 1–, Москва 1974–.
• ECYM – Етимологiчний словник української мови, ред. О.С. Мельничук, t. I–VI, Київ 1982–.
• CYM – Cловник української мови, ред. І.К. Білодiд, t. 1–11, Київ 1970–1980, (http:/lcorp.ulif.org.ua/dictua/) oraz Cловник української мови. Томи 1–11 (А-ОЯСНЮВАТИ), 2015–2021, https://services.ulif.org.ua/expl/Entry/index?wordid=1&page=0 (dostęp 20.09.2021).

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.17.9

Biblioteka Nauki

2174103