Korzyści, bariery i zmiany związane z procesem odzyskania praw miejskich na przykładzie miejscowości Tylicz

• Authors: Patryk Olszyński

Title variants

EN

Benefits, barriers and changes related to the process of regaining municipal rights on the example of Tylicz

Abstracts

EN

The aim of the study was to investigate whether Tylicz, which was a city in the past, could become a city again. The paper analyzes the changes that would result from this process and shows what opportunities it would create for the development of the town. The study required analysis of the legal acts related to the urban status and the commune self-government, as well as the literature on the subject concerning both the above-mentioned issues and degraded and restituted towns. Next, it was necessary to analyze the data and facts about the research area and opinion of the local community about the process. The results of the research show that the perception of Tylicz as a city is justified, while from the legal point of view, the restitution of the town is currently very difficult, which does not mean that it is not possible. The town could definitely benefit from the recovery of municipal rights due to the possibility of obtaining additional funds, promoting the town, managing the budget independently and establishing local law. It should be noted, however, that the expected effects are closely related to the conditions in which the locality exist, therefore the results of the following paper should not be related to other villages without first familiarizing themselves with their characteristics.

PL

Celem pracy było zbadanie czy miejscowość Tylicz, która w przeszłości była ośrodkiem miejskim, mogłaby ponownie zostać miastem. W pracy przeanalizowano zmiany, które wynikałyby z tego procesu i jakie możliwości stwarzałoby to dla rozwoju miejscowości. Opracowanie wymagało analizy aktów prawnych powiązanych ze statusem miasta i samorządem gminnym, a także literatury przedmiotu dotyczącej zarówno powyższych zagadnień, jak i miast restytuowanych i zdegradowanych. Następnie konieczne było przeanalizowanie danych i faktów dotyczących obszaru badań i pogłębienie ich o opinię lokalnej społeczności. Wyniki badań pokazują, że postrzeganie miejscowości Tylicz jako miejskiej jest zasadne, natomiast z prawnego punktu widzenia restytucja miejscowości jest na dzień dzisiejszy bardzo utrudniona, co nie znaczy, że nie jest możliwa. Miejscowość mogłaby zdecydowanie skorzystać na odzyskaniu praw miejskich ze względu na możliwość pozyskiwania dodatkowych funduszy, promocję miejscowości, samodzielne gospodarowanie budżetem i stanowienie prawa miejscowego. Należy jednak stwierdzić, iż oczekiwane efekty są bardzo mocno związane z uwarunkowaniami w jakich funkcjonuje miejscowość, w związku z czym nie należy odnosić wyników poniższej pracy do innych ośrodków bez wcześniejszego zapoznania się z ich charakterystyką.

Keywords

PL

prawa miejskie; miasta zdegradowane; miasta restytuowane; Tylicz; status miasta

EN

municipal rights; degraded towns; restituted towns; Tylicz; urban status

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
• Year: 2021
• Volume: 16
• Pages: 171-188

Dates

published

2021

Contributors

author

Patryk Olszyński

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, Instytut Geografii

References

• Augustyn-Lendzion, E. 2010. Średniowieczne miasta Pomorza Zachodniego-kształtowanie się autonomii mieszczaństwa. Przestrzeń i Forma, 14, 321-328.
• Cisek, J. (2012). 650 lat Tylicza, dawnego Miastka. Tylicz: Jas-Pol Poligrafia, 1-356.
• Dawidejt-Drobek, E. & Drobek, W. (2015). Kulturowe aspekty restytucji praw miejskich w Polsce. W: Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, School of Business, Economics and Laws, 39-56.
• Dymitrow, M. (2015). Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej. W: Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, School of Business, Economics and Laws, 75-79.
• Dziewoński, K. (1956). Geografia osadnictwa i zaludnienia. Dorobek, podstawy teoretyczne i problemy badawcze. Przegląd Geograficzny, 28(4), 721-764.
• Gruszecka-Tieśluk, A. (2013). Sieć Cittaslow - strategią rozwoju małych miast w Polsce? Studia Ekonomiczne, 144, 383-393.
• Kiryk, F. (1992). Tylicz. Ze studiów nad miastami i miasteczkami w rejonie osadnictwa łemkowskiego w okresie przedrozbiorowym. W: Czajkowski, J. (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat, cz. 1. Rzeszów, 183-198.
• Konecka-Szydłowska, B. (2012). Szanse i zagrożenia rozwoju nowo utworzonych małych miast. Studia miejskie, 7, 123-134.
• Konecka-Szydłowska, B. (2015). Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju miast restytuowanych. W: Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, School of Business, Economics and Laws, 119-135.
• Krzysztofik, R. (2007). Lokacje miejskie na obszarze Polski: dokumentacja geograficzno-historyczna. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 7-10.
• Krzysztofik, R., Dymitrow, M. (2015). Miasta zdegradowane i restytuowane. Istota problemu i zakres badań. W: Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, School of Business, Economics and Laws, 6-27.
• Kwiatek-Sołtys A. (2002). Miejsce byłych miast w sieci osadniczej południowej Polski, Czynniki i bariery regionalnej współpracy transgranicznej - bilans dokonań. 50. Rzeszów: Zjazd PTG, Uniwersytet Rzeszowski, 425-432.
• Kwiatek-Sołtys A., Mainet H. (2015). Cittaslow, a qualitative approach to small towns’ local development. W: M. Soja, A. Zborowski (red.), Miasto w badaniach geografów, t. 2. Kraków: UJ, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, 123-135.
• Olszyński P. (2021). Odzyskanie praw miejskich jako bodziec rozwoju miast na przykładzie potencjalnej restytucji praw miejskich Tylicza. Praca inżynierska. Kraków: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
• Szmytkie, R. (2015). Miasta zdegradowane w Polsce jako potencjalne nowe miasta. W: Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, School of Business, Economics and Laws, 299-311.
• Szmytkie, R., Krzysztofik, R. (2011). Idea miejskości w Polsce. W: B. Namyślak (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. T. 2. Zmiany funkcjonalno-przestrzenne miast i obszarów wiejskich. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 20. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 25-40.
• Szymańska, D. (2013). Geografia osadnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 166-378.
• Śleszyński, P., Wiedermann, K. (2020). Studium szacunku liczby i struktury pracujących oraz bazy ekonomicznej miast w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 34(4), 184-205.
• Gminny Program Rewitalizacji Krynicy-Zdroju na lata 2016-2023 (Załącznik do uchwały nr XXXIII/227/2017 Rady Miejskiej w Krynicy-Zdroju z dnia 6 marca 2017 r.)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego. (Dz.U. 1998 nr 157 poz. 1031)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2001 r. w sprawie trybu postępowania przy składaniu wniosków dotyczących tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia i ustalania granic gmin, nadawania gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalania i zmiany nazw gmin i siedzib ich władz oraz dokumentów wymaganych w tych sprawach (Dz.U., nr 86, poz. 943).
• Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 (Załącznik do uchwały nr 123 Rady Ministrów z dnia 15 października 2019 r.)
• Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Krynica-Zdrój (Załącznik do uchwały nr IV/35/2019 Rady Miejskiej w Krynicy-Zdroju z dnia 23 stycznia 2019 r.)
• Ustawa o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych z dnia 29 sierpnia r. (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1443.)
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 713.)
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350)
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. 2017 poz. 1161)
• Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. (Dz.U. 1995 nr 88 poz. 439)
• http://www.atrakcjekrynicy.pl [dostęp: 10.12.2020]
• https://bdl.stat.gov.pl [dostęp: 17.11.2020]
• https://dmi24.pl/sulow-bedzie-miastem [dostęp: 20.11.2020]
• http://www.gugik.gov.pl/pzgik/inne-dane-udostepniane-bezplatnie [dostęp: 18.11.2020]
• http://www.odkryjtylicz.pl/ [dostęp: 10.11.2020]

Identifiers

DOI

10.24917/20845456.16.11

Biblioteka Nauki

29433641