Edukacja geograficzna jako przestrzeń partycypacji

• Authors: Dawid Abramowicz

Title variants

EN

Geographical education as a space of participation

Abstracts

EN

The subject of the study are forms of school participation relating to school geographic education. Two methods of research were used - a comparative analysis and a survwey method using a geo-questionnaire. As a result of the research, it was possible to identify the most important content of selected core curricula and geography-didactic studies relating to participation, as well as to identify forms of school participation - both by students and teachers. On the other hand, using the geo-questionnaire as an example of Public Participatory Geographic Information Systems, the result of a case study from Poznań, which goal was to develop a digital map by teachers to support the organization of fieldwork. As shown, both students and teachers rarely undertake participatory initiatives. An important rationale for the occurrence of such activities are both the global environmental challenges and the quality of the local natural environment. Among students’ activities of a participatory character are those that involve practical-technical and emotional-artistic, cultural activities. These activities involve the creation of teaching aids, the organization of an event with an ecological theme, but also related to fieldwork. Badly needed is a method (or educational strategy) that would promote an increase in the incidence of participatory initiatives in school geographic education. The research results presented in this paper and the conclusions formulated are parts of the doctoral dissertation by D. Abramowicz, entitled. “Social participation and geographic education - application of Public Participatory Geographic Information Systems in organizing fieldwork (2022).

PL

Przedmiotem opracowania są formy partycypacji szkolnej odnoszące się do szkolnej edukacji geograficznej. Zastosowano dwie metody badań - analizę porównawczą oraz sondaż z wykorzystaniem kwestionariusza geoankiety. Wynikiem tych badań było wyróżnienie najważniejszych treści wybranych podstaw programowych oraz opracowań geograficzno-dydaktycznych odnoszących się do partycypacji szkolnej, a także rozpoznanie form tej partycypacji uczniów i nauczycieli. Wykorzystując geoankietę jako przykład Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej zaprezentowano studium przypadku z Poznania: opracowanie przez nauczycieli mapy cyfrowej wspierającej organizację zajęć terenowych. Stwierdzono, że uczniowie i nauczyciele rzadko podejmują inicjatywy o charakterze partycypacji. Istotną przesłanką do podjęcia takich działań są zarówno globalne wyzwania ekologiczne, jak i stan środowiska lokalnego. Wśród działań uczniów o charakterze partycypacji są takie, które wymagają aktywności praktyczno-technicznej oraz emocjonalno-artystycznej (kulturalnej). Ich przykładami są utworzenie pomocy dydaktycznej lub zorganizowanie wydarzenia o tematyce ekologicznej, mającego związek z zajęciami terenowymi realizowanymi poza budynkiem szkoły. Potrzebne jest zaproponowanie metod (lub strategii) kształcenia, która sprzyjałaby zwiększeniu częstości występowania inicjatyw o charakterze partycypacji w szkolnej edukacji geograficznej. Przedstawione w pracy wyniki badań oraz ustalenia stanowią część dysertacji doktorskiej D. Abramowicza pt. „Partycypacja społeczna a edukacja geograficzna - znaczenie Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej w organizowaniu zajęć terenowych (2022).

Keywords

PL

edukacja geograficzna; inicjatywy uczniów; partycypacja; Partycypacyjne Systemy Informacji Geograficznej; zajęcia terenowe

EN

geographical education; student’s inititives; participation; Public Participation Geographical Information Systems; fieldwork

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
• Year: 2022
• Volume: 18
• Pages: 3-19

Dates

published

2022

Contributors

author

Dawid Abramowicz

References

• Abramowicz, D. (2022). Partycypacja społeczna a edukacja geograficzna - znaczenie Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej w organizowaniu zajęć terenowych. Praca doktorska. Poznań: Archiwum Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Angiel, J. (2019). O potrzebie edukacji geograficznej na rzecz odnajdywania tożsamości miejsc i tworzenia ładu przestrzennego. „Czytanie” i „pisanie” krajobrazu. W: J. Angiel, E. Szkurłat (red.), Miejsce i przestrzeń. Edukacja geograficzna w ujęciu humanistycznym. Poznań-Warszawa: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 33-47.
• Angiel, J., Hibszer, A., Szkurłat, E. (2020). Zajęcia terenowe w kształceniu geograficznym. Od teorii i idei dydaktycznych do praktyki szkolnej. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Arnstein, S. (1969). Aladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216-224. DOI: 10.1080/01944366908977225.
• Bathgate, T., Romios, P. (2011). Consumer participation in health: Understanding consumers as social participants. La Trobe: La Trobe University, Institute for Social Participation and Health Issues Centre.
• Bąkowska, E., Kaczmarek, T., Mikuła, Ł. (2017). Wykorzystanie geoankiety jako narzędzia konsultacji społecznych w procesie planowania przestrzennego w aglomeracji poznańskiej. Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej, Roczniki Geomatyki, 2(77), 147-158.
• Borowska, J. (2014). Partycypacja uczniów w procesie uczenia się a ich płeć i wiek. Zarządzanie Publiczne, 2(26), 163-175.
• Charzyński, P., Podgórski, Z., Zaklikiewicz, A. (2004). Próba klasyfikacji metod aktywizujących stosowanych w nauczaniu geografii. W: M. Tracz, Z. Zioło (red.), Polska dydaktyka geografii jako nauka i sztuka. Kraków: Akademia Pedagogiczna, 34-44.
• Frączak, P., Skrzypiec, R. (2010). Zarządzanie społecznością lokalną - aktywność obywatelska i rozwój lokalny. Przypadek Lesznowoli. W: B. Lewenstein, J. Schindler, R. Skrzypiec (red.), Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 81-95.
• Fromm, E. (1976). Mieć czy być? Warszawa: Wydawnictwo Rebis.
• Hart, R. (1992). Children’s Participation: from Tokenism to Citizenship. Florencja: UNICEF Innocenti Research Centre.
• Janik, A. (2017). Partycypacja dzieci - wprowadzenie do zagadnienia. Stocznia. Pozyskano z: https://partycypacjaobywatelska.pl/wp‑content/uploads/2017/01/Partycypacja‑dzieci_wprowadzenie_Agnieszka‑Janik.pdf (dostęp: 9 listopada 2022 r.)
• Jankowski, P., Czepkiewicz, M., Młodkowski, M., Zwoliński, Z. (2015). Geo‑questionnaire: A Method and Tool for Public Preference Elicitation in Land Use Planning. Transactions in GIS, 20(6), 903-924.
• Jankowski, P., Kaczmarek, T., Zwoliński, Z., Bąkowska‑Waldmann, E., Brudka, C., Czepkiewicz, M., Mikuła, Ł., Młodkowski, M. (2018). Zastosowanie aplikacji geoankiety i geodyskusji w partycypacyjnym planowaniu przestrzennym - dobre praktyki. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Jankowski, P., Kaczmarek, T., Zwoliński, Z., Mikuła, Ł., Wójcicki, M., Bąkowska, E., Czepkiewicz, M., Młodkowski, M., Brudka, C. (2017). Narzędzia internetowe w konsultacjach społecznych w planowaniu przestrzennym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kaźmierczak, T. (2015). Partycypacja publiczna: pojęcie, ramy teoretyczne. W: A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 83-99.
• Kołodziejczyk, J. (2011). Partycypacja uczniów, rodziców i nauczycieli w zarządzaniu szkołą. W: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym, Refleksje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 179-199.
• Komisja Edukacji Geograficznej Międzynarodowej Unii Geograficznej, (2016). Międzynarodowa Karta Edukacji Geograficznej. Pekin, Międzynarodowa Unia Geograficzna.
• Kotus, J. (2018). Partycypacja‑aktywność‑podmiotowość. Krok wstecz czy postęp rozwoju społeczeństwa obywatelskiego? W: T. Markowski, P. Legutko‑Kobus, E. Ryźlak (red.), Teoretyczne i aplikacyjne wyzwania współczesnej geografii społeczno‑ekonomicznej. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 119-131.
• Leigers, K.L. (2017). Social Participation in schools: Developing the role of occupational therapy practitioners. Lexington: Theses and Dissertations‑Rehabilitation Sciences, 41, University of Kentucky.
• Ławiński, A. (2021). Umiejętności nauczycieli w konstruowaniu zadań z geografii opartych na mapach cyfrowych i platformach cyfrowych. W: A. Hibszer, E. Szkurłat (red.), Kształtowanie i ocenianie umiejętności w edukacji geograficznej - założenia teoretyczne i ich praktyczna weryfikacja. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 157-171.
• Naumiuk, A., Bron, M. (2017). Budżet partycypacyjny w kształtowaniu wspólnej przestrzeni lokalnej - potencjał edukacyjny i inspiracje pedagogiczne. Pedagogika Społeczna, 3(65), 37-54.
• Pestoff, V., Osborne, S.P., Brandsen, T. (2006). Patterns of co‑production in public services: Some concluding thoughts. Public Management Review, 8, 591-599.
• Piotrowska, I., Abramowicz, D., Cichoń, M., Sypniewski, J. (2022). Determinants and challenges of distance geographical education in Polish schools. International Research in Geographical and Environmental Education, 1-17. DOI:10.1080/10382046.2022.2084269.
• Słowińska, S. (2021). Możliwości uczestnictwa w kulturze dzieci i młodzieży w projektach edukacji kulturowej. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 40(4), 243-261. DOI: 10.17951/lrp.2021.40.4.243-261
• Szczęsna, J. (2018). Edukacja do turystyki zrównoważonej i odpowiedzialnej w ramach edukacji szkolnej. W: A. Hibszer, E. Szkurłat (red.), Nauczyciel geografii wobec wyzwań reformowanej szkoły. Sosnowiec: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 233-248.
• Szedzianis, E., Sendecka, Z., Nych, R., Kamińska P. (2017). Nieeksperymentalne metody aktywizujące w ponadpodstawowej edukacji przyrodniczej. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Wajchman, S., Borzyszkowski, W., Matulewski, P. (2014). Rola edukacji przyrodniczo‑leśnej w kształtowaniu proekologicznych postaw społeczeństwa. W: M.K. Terlecka (red.), Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy. Krosno: Armagraf, 127-137.
• Wójcicki, M. (2018). Formy i zakres partycypacji społecznej w procesie planowania przestrzennego w Poznaniu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Ziółkowski, P. (2015). Teoretyczne podstawy kształcenia. Bydgoszcz: Wydawnictwo uczelniane WSG.

Identifiers

DOI

10.24917/20845456.18.1

Biblioteka Nauki

29433664