„Czułe morderstwa”. Marta Podgórnik w przestrzeni kultury

• Authors: Agnieszka Czyżak

Title variants

EN

“Tender homicides”. Marta Podgórnik in the culture sphere

Abstracts

EN

The article contains interpretations of poetry written by Marta Podgórnik during last years, especially poems placed in her volume titled Mordercze ballady [“Tender homicides”] (published in 2018). This analysis of Silesian writer’s output lead to recognitions of aspects, themes, images and intertextual connections it includes. Podgórnik creates pictures of individualistic women who must exist out of main discourses: patriarchal and feministic, but have to live in mass-culture reality. But the most important in this poetry is language used for poetic but subversive descriptions of painful experiences. This lyric faculty of speech allows Podgórnik to use a specific strategy that may be called “produce of presence”, seeming full of intertextual references, taken frequently from literary tradition and mass-culture texts, motifs and themes.

PL

Artykuł zawiera interpretacje utworów poetyckich Marty Podgórnik z ostatnich lat, przede wszystkim zebranych w tomie Mordercze ballady (opublikowanym w roku 2018). Analizy twórczości śląskiej poetki prowadzą ku rozpoznaniu jej rozmaitych aspektów, tematów, wizji oraz zawartych w niej nawiązań intertekstualnych. Podgórnik kreuje portrety kobiet indywidualistek, funkcjonujących poza głównymi dyskursami: patriarchalnym i feministycznym, natomiast zanurzonych w przestrzeni komunikacji zdominowanej przez kulturę masową. Najważniejszy w jej artystycznych wyborach okazuje się przepełniony buntem poetycki język, służący przekazywaniu wszelkich, najbardziej nawet bolesnych doświadczeń. Ta szczególna liryczna dykcja umożliwia poetce wykorzystywanie strategii, którą można nazwać „produkcją obecności”, pełną międzytekstowych odniesień, czerpanych głównie z tekstów, tematów i motywów kultury (także masowej).

Keywords

EN

contemporary poetry; mass-culture; ballad; woman lyric; intertextuality

PL

poezja najnowsza; kultura masowa; ballada; liryka kobieca; intertekstualność

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
• Year: 2022
• Volume: 10
• Pages: 14-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Czyżak

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000189185264

References

• Czule morduję Nicka Cave’a, Cohena, Brodskiego i Poświatowską. Z Martą Podgórnik rozmawia Marta Odziomek, „Gazeta Wyborcza”, 4.07.2019, https://wyborcza. pl/7,75517,24957249,marta-podgornik-czule-morduje-nicka-cave-a-cohena.html (dostęp: 27.11.2020).
• Czyżak Agnieszka, Rezydencja poezji. O liryce Marty Podgórnik, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2018, nr 33(53), s. 1–54.
• Felberg-Sendecka Karolina, Fantomowy nadmiar (kilka uwag o mocno zestresowanych barkach), w: Jakieś rozwiązania, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2016, s. 133–147.
• Glosowitz Monika, Maszynerie afektywne. Literackie strategie emancypacji w najnowszej polskiej poezji kobiet, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019.
• Gumbrecht Hans Ulrich, Produkcja obecności. Czego znaczenie nie może przekazać, przeł. Krzysztof Hoffmann, Weronika Szwebs, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2016.
• Honet Roman, Posłowie, w: Marta Podgórnik, Nic o mnie nie wiesz, Biuro Literackie, Wrocław 2012, s. 87–89.
• Kałuża Anna, Seks odczarowany: „Długi maj” Marty Podgórnik, w: tejże: Bumerang. Szkice o polskiej poezji XX i XXI wieku, Biuro Literackie, Wrocław 2010, s. 126–138.
• Podgórnik Marta, Mordercze ballady, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2018.
• Podgórnik Marta, Nic o mnie nie wiesz, Biuro Literackie, Wrocław 2012.
• Podgórnik Marta, Rezydencja surykatek, Biuro Literackie, Wrocław 2011.
• Podgórnik Marta, Zimna książka, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2017.
• Tokarczuk Olga, Czuły narrator, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020.

Identifiers

DOI

10.24917/23534583.10.2

Biblioteka Nauki

23050951