Adaptacja auratyczna. Artystyczne próby i teoretyczny zamach

• Authors: Marcin Jauksz

Title variants

The auratic adaptation. The artistic endeavors and a theoretical attempt

Abstracts

EN

The text aims at depicting a problem of adaptations of past times and their aura, textual realizations of today in their relation to artistic conventions that belong to the past, yet show permanence in the contemporary artistic practices. As the examples of the so-called auratic adaptations the text points at Jane Campion’s The Piano, Alan Moore’s and Kevin O’Neil’s The League of Extraordinary Gentlemen and Robert Egger’s The Lighthouse and the character of their relation to some themes and problems of the 19-century formation is a point of departure for a consideration of practices of adapting and transforming the 19th century in the contemporary fiction.

PL

Tekst jest próbą zarysowania zjawiska adaptacji ducha minionego czasu, tekstowych realizacji nawiązujących do dawnych konwencji artystycznych i pozostających z nimi w silnej zależności intertekstualnej. Przykładami tych adaptacji auratycznych są tu Fortepian Jane Campion, Liga Niezwykłych Dżentlemenów Alana Moore’a i Kevina O’Neile’a oraz The Lighthouse Roberta Eggersa, a charakter ich związków z tematami i problemami dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej jest punktem wyjścia do refleksji o adaptowaniu i przerabianiu XIX wieku.

Keywords

PL

adaptacja; aura; intertekstualność; wiek XIX

EN

adaptation; aura; intertextuality; 19th century

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
• Year: 2022
• Volume: 10
• Pages: 26-39

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Jauksz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000283373640

References

• Amacker Kurt, Moore Alan, Often the Truth Gets Lost in the SoundBite. An Interview with Allan Moore, Seraphemera Books, https://www.seraphemera.org/seraphemera_books/AlanMoore_Page6.html, (dostęp: 15.02.2020).
• Balbus Stanisław, Intertekstualność a proces historycznoliteracki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1990.
• Bauman Zygmunt, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000.
• Benjamin Walter, Dzieło sztuki w epoce jego reprodukowalności technicznej [pierwsza redakcja], w: tegoż: Twórca jako wytwórca. Eseje i rozprawy, przeł. Robert Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR 2011, s. 23–51.
• Berry Marsha, Keep Dan, Auratic Presence Through Slow Media, „Altitude: An E-Journal of Emerging Humanities Work” 2015, t. 13, numer specjalny: Slow Media, file:///C:/Users/Marcin/Downloads/moving_images_final.pdf (dostęp: 20.06.2022).
• Bilbough Miro, Campion Jane, The Piano, w: Jane Campion Interviews, red. Virginia Wright Wexman, University Press of Mississippi, Jackson 1999, s. 13–23.
• Bois Jean-Pierre, Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur, Wydawnictwo Volumen/Marabut, Warszawa 1996.
• Bolter Jay David, MacIntyre Blair, Gandy Maribeth, Schweitzer Petra, New Media and the Permanent Crisis of Aura, „Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies” 2006, t. 12(1), s. 21–39.
• Dickinson Emily, Poezje wybrane, przeł. Stanisław Barańczak, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
• Foucault Michel, Historia seksualności, przeł. Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1995.
• Insdorf Anette, Cinematic Overtures. How to Read Opening Scenes, Columbia University Press, New York 2017.
• Jauss Hans Robert, Proces literacki modernizmu od Rousseau do Adorna, przeł. Piotr Bukowski, w: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, wyd. 2, TAiWPN Universitas, Kraków 2004, s. 21–59.
• Kaczmarek Agnieszka, Charles Taylor kontra postmodernizm, w: Nowoczesność po ponowoczesności, red. Grzegorz Dziamski, Ewa Rewers, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2007, s. 39–52.
• Koschany Rafał, „Trzeci sens” – pomiędzy potencją znaczenia a teorią interpretacji, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura” 2011, t. 2, s. 6–14.
• Koschany Rafał, Zamiast interpretacji. Między doświadczeniem kinematograficznym a rozumieniem filmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2017.
• Lipszyc Adam, Przedmowa: Wyjście Benjamina, w: Walter Benjamin, Konstelacje. Wybór tekstów, przeł. Adam Lipszyc, Anna Wołkowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. VII–XXIII.
• Lyotard Jean-François, Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982–1985, przeł. Jacek Migasiński, Fundacja Aletheia, Kraków 1998.
• Maciejewski Janusz, Miejsce pozytywizmu polskiego w XIX-wiecznej formacji kulturowej, w: Pozytywizm. Języki epoki, red. Janusz Maciejewski, Grażyna Borkowska, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2001, s. 11–35.
• Moore Alan, O’Neil Kevin, Liga Niezwykłych Dżentelmenów: Stulecie, t. 3: 2009, przeł. Paulina Braiter, Wydawnictwo Egmont, Warszawa 2012.
• Nycz Ryszard, Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy, w: tegoż, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, wyd. 2, TAiWPN Universitas, Kraków 2000, s. 79–109.
• Paczoska Ewa, Szleszyński Bartłomiej, Przedmowa, w: Przerabianie XIX wieku, red. Ewa Paczoska, Bartłomiej Szleszyński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2011, s. 5–14.
• Różanowski Ryszard, Pasaże Waltera Benjamina. Studium myśli, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.
• Shusterman Richard, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką, przeł. Adam Chmielewski i in., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
• Syska Rafał, Filmowy neomodernizm, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014.
• Taylor Charles, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. Marcin Gruszczyński i in., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2001.
• Utichi Joe, The Partnership: Robert Pattinson & Willem Dafoe on Their Tense Two-Hander, Contrasting Styles & Appreciation for Robert Eggers, „Deadline”, 23.12.2019, https://deadline.com/2019/12/ the-lighthouse-robert-pattinson-willem-dafoe-robert-eggers-the-partnership-interview-news-1202810915/ (dostęp: 20.06.2022).
• Filmografia
• Fortepian, reż. Jane Campion, Australia – Francja – Nowa Zelandia, 1993.
• The Lighthouse, reż. Robert Eggers, Kanada – USA, 2019.

Identifiers

DOI

10.24917/23534583.10.3

Biblioteka Nauki

25113915