Diagnozowanie i leczenie inwazji pasożytów wewnętrznych w świetle rzymskich tekstów agronimicznych i weterynaryjnych

• Authors: Agnieszka Bartnik

Title variants

EN

Diagnosis and treatment of the invasion of internal parasites in the light of Roman agronomic and veterinary texts

Abstracts

EN

Internal parasites were a serious problem for breeders in ancient Rome. Invasions caused significant material losses due to their negative impact on the condition of animals, weight gain or milkability. The authors of agronomic and veterinary texts referred to them by the names hirudines - leeches, lumbrici - intestinal roundworms or vermes - worms, but it is difficult to determine whether the names were assigned to specific species of parasites. There are many indications that the names lumbrici or vermes were sometimes used interchangeably. Symptoms, formulas of drugs and methods of dealing with infected endoparasites of animals primarily concerned horses and cattle, unlike exoparasites which are mostly diagnosed and treated in sheep, cattle and then horses. Medicines were prepared on the basis of, among others, plants, oil, vinegar or lye. Formulas had been refined by the ancient Romans for several centuries and their effectiveness, in lighter cases, has been confirmed by modern researchers.

PL

Pasożyty wewnętrzne stanowiły poważny problem dla hodowców w starożytnym Rzymie. Inwazje powodowały znaczące straty materialne ze względu na ich negatywny wpływ na kondycję zwierząt, przyrost ich masy czy mleczność. Autorzy tekstów agronomicznych i weterynaryjnych określali je nazwami hirudines - pijawki, lumbrici - glisty jelitowe czy vermes - robaki, niemniej trudno określić czy nazwy były przypisane do konkretnych gatunków pasozytów. Wiele wskazuje, że nazwy lumbrici czy vermes bywały stosowane zamiennie. Objawy, recepty leków oraz sposoby postępowania z zakażonymi endopasożytami zwierzętami dotyczyły przede wszystkim koni oraz bydła w odróżnieniu od egzopasożytów diagnozowanych i leczonych przede wszystkim u owiec, bydła a następnie koni. Leki przygotowywano na bazie m.in. roślin, oleju, octu czy ługu. Recepty były dopracowywane przez starożytnych Rzymian przez kilka wieków a ich skuteczność, w lżejszych przypadkach, została potwierdzona przez współczesnych badaczy.   

Keywords

EN

cattle; roundworms; horse; leech; ancient; veterinary

PL

bydło; glisty; koń; pijawki; starożytność; weterynaria

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Res Gestae. Czasopismo Historyczne
• Year: 2023
• Volume: 15
• Pages: 5-22

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Bartnik

• Instytut Historii, Uniwersytet Śląski

Identifiers

DOI

10.24917/24504475.15.1

Biblioteka Nauki

27312179