Wizerunki polityczne a literackie kreacje Wojciecha Korfantego. Zestawienie porównawcze

• Authors: Krystian Węgrzynek

Title variants

EN

Political images versus literary creations of Wojciech Korfanty. A comparative comparison

Abstracts

EN

The author analyses the images of Wojciech Korfanty created from the beginning of his political career until its end. He focuses on the portraits created in works of literature and journalism, confronting them with those created during political campaigns. He distinguishes five images depicting the Silesian politician in a favourable light (defender of the Upper Silesian people in the German Empire; plebiscite commissioner and insurrectionary leader; political leader in the Second Polish Republic; prisoner of the Polish Republic; Christian leader and defender of the Polish Alsatians) and five negative images (detriment to the interests of the Church, workers and the nation; disturber of the social order and fratricide; gravedigger of the uprising; enemy of Józef Piłsudski and his supporters; embezzler and pretend Christian politician). The author concludes that the changing images of Korfanty, including those created after his death, are a result of changing political narratives and cultural trends (apart from poems and novels, cartoon stories, theatre plays and feature films devoted to the Silesian politician were produced).

PL

Autor analizuje wizerunki Wojciecha Korfantego powstałe od początku jego kariery politycznej aż po jej koniec. Koncentruje się na portretach wykreowanych w dziełach literackich oraz publicystycznych, konfrontując je z tymi, które zostały wytworzone w czasie politycznych kampanii. Wyodrębnia pięć wizerunków, przedstawiających śląskiego polityka w korzystnym świetle (obrońca ludu górnośląskiego w II Rzeszy; komisarz plebiscytowy i powstańczy przywódca; lider polityczny w II Rzeczypospolitej; więzień Rzeczypospolitej; chadecki przywódca i obrońca polskich Alzatczyków) oraz pięć wizerunków negatywnych (szkodnik interesów Kościoła, robotników i narodu; mąciciel społecznego ładu i bratobójca; grabarz powstania; wróg Józefa Piłsudskiego i jego zwolenników; malwersant rzekomy chrześcijański demokrata). Autor konkluduje, iż zmieniające się wizerunki Korfantego, także te powstające po jego śmierci, wynikają ze zmieniających się narracji politycznych oraz tendencji kulturowych (obok wierszy i powieści powstały m.in. opowieści rysunkowe, spektakle teatralne oraz filmy fabularne poświęcone śląskiemu politykowi).

Keywords

PL

Korfanty; sanacja; polityka; literatura; Piłsudski

EN

Korfanty; sanation; politics; literature; Pilsudski

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk"
• Journal: Zaranie Śląskie. Seria druga
• Year: 2023
• Volume: 9
• Pages: 91-142

Dates

published

2023

Contributors

author

Krystian Węgrzynek

• Biblioteka Śląska: Instytut Badań Regionalnych

• https://orcid.org/0000000344536731

reviewer

Zbigniew Hojka

• Uniwersytet Śląski w Katowicach: Wydział Humanistyczny

• https://orcid.org/0000000321691050

reviewer

Małgorzata Ruchniewicz

• Uniwersytet Wrocławski: Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych

• https://orcid.org/000000018646329X

References

• Korfanty, W. (1901a). Baczność! Chleb drożeje! Wydawnictwo Przyjaciół Ludu Polskiego. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/888/edition/829/content?format_id=2
• Korfanty, W. (1901b). Precz z Centrum! Wydawnictwo Przyjaciół Ludu Polskiego. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/887/edition/830/content?format_id=2
• Vester. (1901, 3 listopada). Do Niemców. Praca, 5(44), 1195. https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/307222/edition/262083/content
• Korfanty, W. (1901c, 3 listopada). Do braci Górnoślązaków. Praca, 5(44), 1195. https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/307222/edition/262083/content
• Redakcja Górnoślązaka. (1901, 15 grudnia). Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Górnoślązak, 1(1), 1–3. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publi-cation/101/edition/134/content?format_id=2
• Posiedzenie nr 20 czwartek, 28 stycznia 1904 roku [Reichstag]. (2012). W: A. U. Pilśniak (Red.), Wojciech Korfanty. Przemówienia z lat 1904–1918 (W. Sawicki, Tłum.; s. 3–9). „Śląsk”.
• Suplement do posiedzenia nr 173, 23 kwietnia 1913 roku [Landtag]. (2012). W: A. U. Pilśniak (Red.), Wojciech Korfanty. Przemówienia z lat 1904–1918 (W. Sawicki, Tłum.; s. 187–197). „Śląsk”.
• Posiedzenie nr 196 piątek, 25 października 1918 roku [Reichstag]. (2012). W: A. U. Pilśniak (Red.), Wojciech Korfanty. Przemówienia z lat 1904–1918 (W. Sawicki, Tłum.; s. 99–104). „Śląsk”.
• Mowa podczas posiedzenia z 25 lutego 1919 r. na posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego. (1998). W: Wojciech Korfanty w Sejmie II Rzeczypospolitej (1919–1927). Zbiór wystąpień parlamentarnych. (H. Karczyńska, Oprac.; s. 56–71). Wydawnictwo Instytutu Historii PAN.
• 1920 [luty po 11, Bytom]. – Odezwa W. Korfantego, polskiego komisarza plebiscytowego, do ludności polskiej G. Śląska. (1970). W: Źródła do dziejów powstań śląskich.: T. 2. Styczeń–grudzień 1920 (s. 41–43). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Korfanty, W. (1921, 12 maja). Odezwa! Górnoślązak 17(108), 1. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/176190
• Mowa wygłoszona 20 czerwca 1922 na powitanie wojsk polskich w Katowicach. (1944). W: M. Kwiatkowski (Red.), Podstawowe Zagadnienia Polski Współczesnej w programie i pracach Wojciecha Korfantego. Wydane staraniem przyjaciół.
• Korfanty, W. (1924, 27 września). W Imię Boże. Polonia, 1(1), 1. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/336242/edition/317719/content
• Korfanty, W. (1927a). Odezwa Wojciecha Korfantego do ludu śląskiego. Śląskie Zakłady Graficzne i Wydawnicze „Polonia” Spółka Akcyjna. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/19205/edition/16727/content?format_id=2
• Korfanty, W. (1927b). Aufruf an die Oberschlesier. Śląskie Zakłady Graficzne i Wydawnicze „Polonia” Spółka Akcyjna https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/367560/edition/347222/content
• Odezwa do ludu górnośląskiego (1927 c, 1981) Społeczny Instytut im. Wojciecha Korfantego w Katowicach.
• Polityka państwowa na Śląsku czy też polityka z żabiej perspektywy? (1927 d, 21 maja) „Polonia”, nr 138.
• Wanatowicz, M. (2003). Postawy narodowe autochtonicznych mieszkańców Górnego Śląska w świadomości Wojciecha Korfantego. W: T. Kulak (Red.), Wojciech Korfanty 1873–1939. W 130 rocznicę urodzin (s. 45–47). Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. (Mowa na posiedzeniu Sejmu Śląskiego 23 czerwca 1930. Stenogram posiedzenia nr 7, szp. 26–27.).
• Korfanty, W. (1929, 4 września). Praktyka polityczna oficjalnej chadecji. Polonia, 6(1765), 1–2. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/44793
• Korfanty, W. (1984). Wojciecha Korfantego „Marzenia i zdarzenia” (W. Zieliński, Oprac.). Śląski Instytut Naukowy. (Oryginał został opublikowany w 1931 r.).
• Korfanty, W. (1992). Ustrój korporacyjny. W: A. Brożek i E. Balawajder (Red.), Naród, państwo, Kościół. Wybór publicystyki katolicko-społecznej (s. 355–390). Księgarnia św. Jacka. (Oryginał został opublikowany w 1932 r.).
• Czy istnieje jeszcze przymierze polsko-francuskie? (1934, 30 sierpnia). Polonia, 11(3550), 1–2. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/65828
• Am Pranger. (1921, 8 stycznia). Pieron 2(2), 1. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295089/edition/278835
• Bienek, H. (1983). Pierwsza polka (M. Przybyłowska, Tłum.). Czytelnik.
• Binkert, D. (2021). Vergiss kein einziges Wort. Dtv Verlagsgesellschaft.
• Bronnen, A.(1929), O.S., Ernst Rowohlt Verlag.
• Da hängt er. (1920, 23 października). Pieron 1(15), 1. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295077/edition/278824
• Der Abtritt. (1920, 25 września). Pieron 1(11), 2. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295073
• Der grosse Augenblick. (1920, 7 sierpnia). Pieron 1(10), 3. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295072/edition/278819
• Der leere Thron. (1921, 2 kwietnia). Pieron 2(14), 1. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295101
• Der Leierkastenmann Grabski. (1920, 15 listopada). Pieron 1(18), 8. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295080/edition/278827
• Der moderne Moses. Szene aus einer Hetzversammlung. (1920, 24 lipca). Pieron 1(2), 6. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295064
• Der Seiltänzer Korfanty. (1921, 26 lutego). Pieron 2(9), 3. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295096
• Die Denkmalssprengung. (1921, 29 stycznia). Pieron 2(5), 4. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295092
• Dotychczasowi abonenci „Katolika”, a teraz zwolennicy „Górnoślązaka” (1903, 5 kwietnia). [Dalej bracia], „Górnoślązak”. https://www.bibliotekacyfrowa.pl//Content/3004/PDF/document.pdf
• Dziś jedna tylko granica…[1921]. (1970). W: Ponad milczeniem i walką. Antologia poezji i satyry powstań śląskich. (B. Lubosz, Oprac.; s. 139). Wydawnictwo „Śląsk”.
• Ein Opfer der Entkleidungskommission. (1921, 12 lutego). Pieron 2(7), 1 https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295094
• Głos przodków i Ojczyzny. (1921, 20 marca). Kocynder, 2(26). https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/3375
• Gołba, K. (1939, 20 sierpnia). Wodzu. Polonia, 16(5331), 1. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/619072
• Gołba, K. (2021). Nad Odrą wstaje zorza. Biblioteka Śląska. (Oryginał został opublikowany w 1946 r.).
• Gustlik rozprowio. (1927, 13 listopada). Gustlik. Wesoły dodatek do „Polski Zachodniej, (34), 1–2. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/343708
• Hanys Kocynder. (1922, 20 kwietnia).»Śmiergust« Górnośląski. Kocynder, 3(9), 2. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/3398
• Hanys Kowol. (1920, 24 grudnia). Rozstrzygnięcie plebiscytu czyli jak Korfanty i ks. Ulitzka gałki o Górny Śląsk ciągnęli. Kocynder, 1(16), 13. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/3366
• Harasymowicz, J. (1987a, 2 stycznia). Gdyby Korfanty został prezydentem. Tak i Nie. Tygodnik społeczno-kulturalny, 5(1), 12. https://sbc.org.pl/en/dlibra/publication/666596
• Harasymowicz, J. (1987b, 2 stycznia). Kwiecień 1939. Tak i Nie. Tygodnik społeczno-kulturalny, 5(1), 12. https://sbc.org.pl/en/dlibra/publication/666596
• Harasymowicz, J. (1987c, 2 stycznia). Lato 1939. Tak i Nie. Tygodnik społeczno-kulturalny, 5(1), 12. https://sbc.org.pl/en/dlibra/publication/666596
• Im Hotel Lomnitz. (1920, 31 lipca). Pieron 1(3), 5. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295065
• Imiela, E. (1970). Krwawa pąć. W: Ponad milczeniem i walką. Antologia poezji i satyry powstań śląskich (B. Lubosz, Oprac.). Wydawnictwo „Śląsk. (Oryginał został opublikowany w 1931 r.).
• Jałowiecki, F. (1905, 19 lipca). Walka się zbliża. Głos Śląski, 3(162), 3. https://sbc.org.pl/dlibra/publication//157396/edition/147904
• Jeżycki, K. (1939a, 24 czerwca). Ballada o samotnym więźniu. Polonia, 16(5274), 4. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/617376
• Jeżycki, K. (1939b, 21 sierpnia). Ostatni raport. Polonia, 16(5332), 4. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/64617/edition/60823/polonia-1939-r-16-nr-5332?language=pl
• Kocynder, Hanys. (1928, 19 lutego). Wybory. Kocynder, 2. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication//3422/edition/3175?format_id=2
• Kossak-Szczucka, Z. (1932). Nieznany Kraj. Tow. Wyd. „Rój”.
• Kończyc, T. (1939, 20 sierpnia). Na zgon Budziciela Śląska. Polonia, 16(5331), 20. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/619072
• Korfanty und der Wagen Oberschlesien. (1920, 21 sierpnia). Pieron 1(6), 1 https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295068
• Korfanty w Katowicach. (1922, 20 lutego). Kocynder, 3(3), 7. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/1132
• Korfantys Endstation. (1921, 12 marca). Pieron 2(11), 7. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295098/edition/278844
• Korfantys Kuh. (1921, 29 stycznia). Pieron 2(5), 4. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295092
• Korfantys Weihnachtsspaziergang. (1920, 15 grudnia). Pieron 1(23), 7. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295085/edition/278832
• Kutz, K. (2010). Piąta strona świata. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Lewandowski, K. T. (2009). Śląskie dziękczynienie. Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Linek, O. (1939, 19 sierpnia). Pamięci śp. Wojciecha Korfantego. Polonia, 16(5330), 5. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/619071
• Lutowski, J. (1951). Wzgórze 35. Sztuka w 4 aktach. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Lutowski, J. (1952). Wzgórze 35.Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach. Premiera: 18 kwietnia 1952. Reż. Roman Zawistowski.
• Morcinek, G. (1997). Wyrąbany chodnik. Siedmioróg. (Oryginał został opublikowany w 1932 r.).
• Morcinek, G. (1963). Mat Kurt Kraus. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Nekrolog polityczny hałaśliwej pamięci Wojciecha. (1910, grudzień). W: Odwrót Korfantego. Jednodniówka przedstawiająca zgodę na Śląsku w świetle właściwem. Drukiem Zygfryda Perlsa w Katowicach. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/10939/edition/10073/content?format_id=2
• Och, ten Korfanty! (2020, 10 czerwca). Kocynder, 1(1), 3. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/1043
• Orzechowski, M. (1975). Wojciech Korfanty. Biografia polityczna. Ossolineum.
• Pernogis alias Białek. (1920, 24 czerwca). Pismo do kanclerza niemieckiego. Kocynder, 1(2), 2. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/3352
• Pierwszy Rycerz Polski Niepodległej. (1934, marzec) Powstaniec Śląski 8(3), 2–4. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/25978
• Polnische Führer. (1920, 7 sierpnia). Pieron 1(4), 6. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295066/edition/278813?fbclid=IwAR02LAtSr0mu7ss4dMiGQjUdLIfYTD4OpR6GT7TIhGLEpY6Dhy_q8_ydmL0
• Poseł Korfanty. (1922, 24 czerwca). Głos.
• Pożegnanie. (1922, 20 czerwca). Kocynder, 3(14), 8. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/1140
• Scholtis, A. (2015). Wiatr od wschodu (A. Smolorz, Tłum.). Silesia Progress.
• Siekierski, A. (1971a). Ku górze nad rzeką. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Siekierski, A. (1971b). Ziemia nie boi się kul. Wydawnictwo „Śląsk”.
• Siekierski, A. (1987). Nastaje zmierzch. Wydawnictwo „Śląsk”.
• Siekierski, A. (1985). Blisko, coraz bliżej. (T. 2). Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Słoński, E. (1920). O Lwów. W: Pieśń o Piłsudskim (A. Krupiński, Oprac.; s. 207–209). Zygmunt Pomarański i Spółka. http://rcin.org.pl/Content/188900/PDF/WA248_220742_F-1817_piesn-o-pilsudskim_o.pdf
• Smotrycki, J. (1931a). Dwie rocznice (1791–1921). W: Marginesy (J. Smotrycki, Autor; s. 47). Wydawnictwo „Polonia”. https://rcin.org.pl/ibl/dlibra/publica-tion/273610/edition/237971/content
• Smotrycki, J. (1931b). Święcone Jotesa. W: Marginesy (J. Smotrycki, Autor; s. 82). Wydawnictwo „Polonia”. https://rcin.org.pl/ibl/dlibra/publication/273610/edition/237971/content
• Stateczny, E. [„Staropolanin”]. (1903). Obrazki ze Śląska Polskiego (T. 1). Nakładem „Górnoślązaka”. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/8314/edition/7757/content?format_id=2
• Strach niemiecki przed „Kocyndrem”. (1922, 1 marca). Kocynder, 3(4), 1. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/3396
• Szewczyk, W. (1999a, sierpień). Pogrzeb Korfantego. Śląsk, 5(8), 5. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/19705 (Oryginał został opublikowany w 1939 r.)
• Szewczyk, W. (1999b, sierpień). Wojciechowi Korfantemu. Śląsk, 5(8), 5. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/19705 (Oryginał został opublikowany w 1939 r.).
• Szewczyk, W. (1955.) Pogodne noce. Nasza Księgarnia.
• Ślązak. (1910, grudzień). W obliczu historyi. W: Odwrót Korfantego. Jednodniówka przedstawiająca zgodę na Śląsku w świetle właściwem. Drukiem Zygfryda Perlsa w Katowicach. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/10939/edition/10073/content?format_id=2
• Święcki, M. (1939, 22 sierpnia). Nad trumną Wielkiego Polaka. Polonia, 16(5333), 2. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/619073
• Twardoch, S. (2020). Pokora. Wydawnictwo Literackie.
• Weihnachtsfeier in Hotel Lomnitz. (1920, 15 grudnia). Pieron 1(23), 6. 6.https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295085/edition/278832
• Wiadomości bliższe i dalsze. (1903, 15 stycznia). Katolik 36(7), 2 https://sbc.org.pl/dlibra/publication/41907
• Widera, A. (1985). Pogrzeb Korfantego. W: Imię Ziemi. Antologia wierszy o Śląsku (A. Widera i A. Wolny, Oprac.; s. 363). Instytut Śląski.
• Wirbitzky, W. (1934). Gequältes Volk. Schlesischer Musenalmanach-Verlag.
• Wojcieszek, P. (2017). Korfanty. Hotel Brześć i inne piosenki. Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach. Premiera 27 października 2017. Reż. P. Wojcieszek. (Tekst scenariusza udostępniony autorowi przez: Archiwum Teatru Śląskiego).
• Woytek Korfanty verkauft allerlei Gelumpe. (1920, 31 lipca). Pieron 1(3), 5. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295065
• Z karykatur plebiscytowych Jotesa. (1922, 1 lutego). Kocynder, 3(1), 6. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/1045
• Zajączkowski, S., i Wyrzykowski, K. (2010). Korfanty. [komiks]. Ars Cameralis Superioris.
• Wiotek als Zauberer. (1921, 1 stycznia). Pieron 2(1), 3. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/295088/edition/278834
• Agamben, G. (2008). Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie (M. Salawa, Tłum.). Prószyński i S-ka.
• Assmann, A. (2013). Cztery formy pamięci. W: A. Assmann i M. Saryusz-Wolska (Red.), Między pamięcią a historią. Antologia (s. 39–57). Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Balawajder, E. (2021). Wojciecha Korfantego aksjologia polityki. W: Z. Woźniczka (Red.), Wojciech Korfanty. Różne punkty widzenia (s. 207–218). Instytut De Republica, Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego.
• Balawajder, E. (1991). Katolicyzm społeczny Wojciecha Korfantego. W: A. Niesyto (Red.). Wojciech Korfanty– portret polityka. Materiały z sesji naukowej (wrzesień 1989) (s. 122–143). Muzeum Historii Katowic.
• Balawajder, E. (2001). Wojciech Korfanty. Myśl katolicko-społeczna i działalność. Księgarnia św. Jacka.
• Balawajder, E. (1992). Przedmowa. W: W. Korfanty. Naród, państwo, Kościół. Wybór publicystyki katolicko-społecznej (s. 5–35). Księgarnia św. Jacka.
• Bębnik, G., Rosenbaum, S., Węcki, M. (2018). Wojciech Korfanty 1873–1939, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Biały, F., i Jastrzębska, J. (2015). Polityczność w literaturze i polityczność literatury. Refleksje. Pismo Naukowe studentów I doktorantów WNPiD UAM, (8), 79–90. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/r/article/view/8804
• Bienek, H. (1994). Opis pewnej prowincji (B. Fac, Tłum.). Atext.
• Czaplejewicz, E. (1988). Literatura jako ideologia. W: Problemy teorii literatury (H. Markiewicz, Oprac.; T. 3, s. 331–339). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Dyrda, D. (2021, czerwiec 24). Komiczne obchody. Ślunski Cajtung, (6).
• Gellner, E. (1991). Narody i nacjonalizm (T. Hołówka, Tłum.). PIW.
• Gerlich, M. G. (1994). „Śląska krzywda” – przejaw zbiorowego poczucia poniżenia wśród górnośląskiej ludności rodzimej (okres międzywojnia). Etnografia Polska 38(1–2), 5–24.
• Głowiński, M., Okopień-Sławińska, A., Sławiński, J. (1986). Zarys teorii literatury. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Grażyński, M. (1931). Walka o Śląsk: fragmenty wspomnień, sierpień 1920 – czerwiec 1921. Drukarnia Śląska.
• Hajda, W. (1968). [Pan Bóg cię stworzył polskiej ziemi synem]. W: Śląscy pisarze ludowi (1800–1914). Antologia poezji i prozy (J. Kucianka, Oprac.; s. 191–192). Zakład Narodowy im. Ossolińskich. (Oryginał został opublikowany ok.1900 r.).
• Hentschel, G., Fekete, I., Tambor, J. (2019) Głos w sprawie aktualnego stanu użycia zapożyczeń niemieckich we współczesnym etnolekcie śląskim i postaw językowych jego użytkowników (raport wstępny z projektu badawczego). Forum Lingwistyczne, (6), 17–42. https://www.journals.us.edu.pl/index.php/FL/issue/view/791
• Hertz, B. (1929). Augiaszowa stajnia. W: Pieśń o Józefie Piłsudskim (A. Krupiński, Oprac.; s. 218–219). Zygmunt Pomarański i Spółka Sp. z o. o.
• Jaroń, J. N. (1931). Wojsko św. Jadwigi. Śląski Związek Akademicki.
• Kaczmarek, R. (1993). Wojciech Korfanty w systemie politycznym Rzeszy Niemieckiej. W: D. Rott i E. Skorwider (Red.), Wojciech Korfanty. Rozprawy i szkice historyczno-literackie (s. 17–23). Biblioteka Śląska.
• Kaczmarek, R. (2019). Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka. Wydawnictwo Literackie.
• Kaczmarek, R. (2020). Niemiecka kampania plebiscytowa. W: M. Fic i R. Kaczmarek (Red.), Słownik powstań śląskich. 1920 (s. 112–115). Biblioteka Śląska w Katowicach, Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach.
• Karski, S., Neubach, H. (1990). Albert (Wojciech) Korfanty. Eine Biographie. Laumann-Verlag Dulmen.
• Kijonka, T. (1999). Powrót w spiżu. Śląsk, 5(8), 4. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/19705
• Korfanty, F. (2020). Wstęp. W: J. Krzyk i B. Szmatloch (Red.), Korfanty. Silna bestia. Wydawnictwo Sonia Draga.
• Kozieł, H. (2022, 2 czerwca). Korfanty – grabarz III powstania śląskiego. Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/historia-polski/art36437281-korfanty-grabarz-iii-powstania-slaskiego
• Krzyk, J., i Szmatloch, B. (2020). Korfanty. Silna bestia. Wydawnictwo Sonia Draga.
• Kuroczka, K. (2017). Literatura światów planowanych. Offsetdruk i media sp. z o.o.
• Kutz, K. (1981). O Wojciechu Korfantym. Poglądy 20(23), 24. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/523912
• Kutz, K. (2009a, 14 sierpnia). Chwila dla męczennika. Gazeta Wyborcza. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/7067201/CHWILA-DLA-MECZENNIKA
• Kutz, K. (2009b, 21 sierpnia). Letnie reminiscencje. Gazeta Wyborcza. https://clas-sic.wyborcza.pl/archiwumGW/7070218/LETNIE-REMINISCENCJE
• Kutz, K. (2015, 3 kwietnia). Śląski święty. Gazeta Wyborcza. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/8006823/SLASKI-SWIETY
• Landau, Z., i Skrzeszewska, B. (1964). Wojciech Korfanty przed Sądem Marszałkowskim. Wydawnictwo „Śląsk”.
• Lewandowski, J. F. (2013). Wojciech Korfanty. Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Linek, B. (2022, 16 lipca). Spory o Powstania Śląskie i różne ich interpretacje zostały zapomniane. Portal Historyczny Dzieje.Pl. https://dzieje.pl/wiadomosci/dr-bernard-linek-spory-o-powstania-slaskie-i-rozne-ich-interpretacje-zostaly-zapomniane
• Lysko, A. (2021). Wojciech Korfanty – kontrowersyjny czy jednoznaczny? W: Z. Woźniczka (Red.), Wojciech Korfanty. Różne punkty widzenia (s. 319–326). Instytut De Republica, Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego.
• Łączyński, M. (2009). Analiza wizerunku. W: T. Gackowski i M. Łączyński (Red.), Metody badania wizerunku w mediach (s. 80–104). CeDeWu.
• Łukasiewicz, D. (2020). Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701–1933. Instytut Historii PAN.
• Mach, A. (1935). Wojciech Korfanty w Polsce niepodległej. Studium psychologiczno-polityczne. Drukarnia Przemysłowa.
• Makles, K. (2020, wrzesień), „...jak mi Polska zapłaciła” – aresztowanie Wojciecha Korfantego – głosy z prasy śląskiej. Śląsk, 26(9), 56. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/710147/edition/668635/content
• Makuszyński, K. (1939, 20 sierpnia). Rzewne wspomnienia. Polonia, 16(5331), 27. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/619072
• Mielżyński, M. (1931). Wspomnienia i przyczynki do historii III-go powstania górnośląskiego. Spółka Wydawnicza K. Miarka. https://wbc.poznan.pl/dlibra/publication/496709/edition/434640/content
• Mikołejko, Z. (2000). Żywoty świętych poprawione. Wydawnictwo W.A.B.
• Nawrocki, T. (1990). Kultura profesjonalna na Górnym Śląsku w latach 1922–1939. W: M. Błaszczak-Wacławik, W. Błasiak, T. Nawrocki (Red.), Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy (s. 147–206). Wydawnictwo Naukowe Jan Szumachers.
• Newman, B. (2021). Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego nie ma. Reportaż z 1934 roku ( E. Kochanowska, Tłum.). Znak. Horyzont. (Oryginał został opublikowany ok. 1934 r.).
• Nowaczyński, A. (1928). Komu zawdzięcza Polska Górny Śląsk? Polonia, 5(313), 9. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/45567
• Nowaczyński, A. (1929). „Generał” Korfanty. Polonia, 6(1769), 7. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/44800
• Nowaczyński, A. (1936). Ondraszek i Juraszki. Wiadomości Literackie 13(48/680), 6. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=53977&from=publication
• Nowara, N. (2011). Postać Wojciecha Korfantego w prozie Horsta Bienka. W: G. Szewczyk, J. Malicki (Red.), Horst Bienek: Ślązak i Europejczyk (s. 21–33). Biblioteka Śląska.
• Orwell, G. (2022). Język angielski a polityka (R. Sudół, Tłum.). Vis-a-vis. Etiuda.
• Ossowski, S. (1984). O ojczyźnie i narodzie. PWN.
• Pruszyński, K. (1939). Korfanty. Wiadomości Literackie 16(37/829), 3. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=61941&tab=3
• Przybylski, H. (1967). Działalność prasowo-wydawnicza Wojciecha Korfantego w latach 1900–1939. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 6(2), 160–188. https://bazhum.muzhp.pl/czasopismo/267/?idno=4019
• Rechowicz, H. (1964).Wojciech Korfanty. Wybitny działacz śląski. Poglądy 3(16), 1 i 6. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/520972
• Renan, E. (1998). Co to jest naród? W: L. Zdybel (Red.), Być w narodzie. Szkice o idei narodu, narodowej kulturze i nacjonalizmie (S. Jedynak, Tłum.; s. 203–212). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Rokita, Z. (2020). Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku. Wydawnictwo Czarne.
• Romanowski, A. (1988). „My, Pierwsza Brygada”: powstanie pieśni – przemiany – recepcja społeczna. Pamiętnik Literacki 79(2), 267–296.
• Rosenbaum, S. (2023, 20 kwietnia).W Korfantym mieści się wiele sprzeczności. Portal Historyczny Dzieje.pl. https://dzieje.pl/wiadomosci/dr-s-rosenbaum-w-korfantym-miesci-sie-wiele-sprzecznosci
• Siekierski, A. (1983, 6 maja). Tworzywo legendy. Tak i Nie. Tygodnik społeczno-kulturalny, 1(2), x. https://bc.bs.katowice.pl/dlibra/publication/663583/edition/624330, s. 8.
• Sieradzka, D., i Żydek, A. (1994). Wawrzyniec Hajda (1844–1923). Śląski działacz społeczno-narodowy. S.C. Informer.
• Skarga, P. (1986). Żywoty świętych. Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
• Skowroński, A. (1930). Wojciech Korfanty. Więzień brzeski. Komisarz Plebiscytowy. Wicepremier Rządu Rzeczypospolitej. Zarząd Główny Katolickiego Towarzystwa Polek. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/28348/edition/25394/content
• Smith, A.D. (2007). Nacjonalizm: teoria, ideologia, historia. (E. Chomicka, Tłum.). Wydawnictwo Sic!
• Sontag, E. (1954). Adalbert (Wojciech) Korfanty: ein Beitrag zur Geschichte der polnischen Anspruche auf Oberschlesien. Holzner Verlag.
• Sopicki, S. (1935). Wojciech Korfanty. Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji.
• Stroński, S. (1930, 1 października), Korfanty. Polonia, 7(2151), 3. https://sbc.org.pl/en/dlibra/publication/55417
• Szewczyk, W. (1971a). Literatura piękna a powstania śląskie. W: H. Rechowicz (Red.), W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu. (s. 340–369). Śląski Instytut Naukowy w Katowicach.
• Szewczyk, W. (1971b, 2 maja). Narodziny legendy. Panorama 18(18/886), 7.
• Szewczyk, W. (1991a, 2–5 maja). Jakim był Wojciech Korfanty. Dziennik Zachodni 47(85).
• Szewczyk, W. (1991b). Słowo wstępne. W: A. Niesyto (Red.). Wojciech Korfanty – portret polityka. Materiały z sesji naukowej (wrzesień 1989) (s. 4). Muzeum Historii Katowic.
• Szewczyk, G. B. (2000). Postać Wojciecha Korfantego w literaturze niemieckiej. W: Z. Kapała (Red.), Nie tylko o Korfantym. Jeszcze o powstaniach śląskich i plebiscycie w świetle ostatnich badań (s. 47–59). Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
• Świder, M. (2000), Das Echo der schlesischen Aufstände in der Kölner Presse. W: Z. Kapała (Red.), Nie tylko o Korfantym. Jeszcze o powstaniach śląskich i plebiscycie w świetle ostatnich badań (s. 114–135). Muzeum Górnośląskie.
• Tałuć, K. (2010). Literackie portrety Wojciecha Korfantego. Śląsk, 16(4), 21–23. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/50714
• Tobiasz, M. (1947). Wojciech Korfanty. Odrodzenie narodowe i polityczne Śląska. Spółdzielnia Księgarska „Ognisko”.
• Twardoch, S. (2021). Wielkie Księstwo Groteski. Wydawnictwo Literackie.
• Twardoch, S. (2022, 20 czerwca). Po co komu ten nieszczęsny Narodowy Dzień Powstań Śląskich? Gazeta Wyborcza. https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,28588853,twardoch-po-co-komu-ten-nieszczesny-narodowy-dzien-powstan.html
• Urbanik, M. (2022). „Hetzer Korfanty” oder Meister der Reklame”? Wojciech Korfanty als polnischer Abstimmungskommissar und Diktator des Aufstandes in der Berichterstattung der liberalen deutschen Tagespresse. Zaranie Śląskie 9, 24–44. https://ibr.bs.katowice.pl/wp-content/uploads/2023/03/zaranie_8_hetzer_korfanty_marius_urbanik_s_24-44.pdf
• Urbankowski, B. (2005). Srebrna i czarna legenda: Józef Piłsudski w poezji, historii i plotce. Niepodległość i Pamięć 12(1/21), 89–130. https://bazhum.muzhp.pl/czasopismo/503/?idno=14097
• Urbas, A.P. (2012). Czarne wzgórza. Czorne grōnie. Narodowa Oficyna Śląska.
• Wanatowicz, M. (2003). Postawy narodowe autochtonicznych mieszkańców Górnego Śląska w świadomości Wojciecha Korfantego. W: T. Kulak (Red.), Wojciech Korfanty 1873–1939. W 130 rocznicę urodzin. (s. 38–49). Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wapiński, R. (1980). Narodowa Demokracja 1893–1939. Ossolineum.
• Waśko, A. (2021, 19 lutego). O polityczności literatury polskiej. Teologia Polityczna. https://teologiapolityczna.pl/andrzej-wasko-o-politycznosci-literatury-polskiej
• Wiatr, M. (2015). Das Porträt von Wojciech Korfanty in der deutschen und polnischen Literatur. Eine Studie zu Literatur und Erinnerungspolitischen Diskursen im Umfeld der historischen Semantik. [Doktorat, Uniwersytet Śląski]. Śląska Biblioteka Cyfrowa. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/230424?language=de
• Woźniczka, Z. (2012). Wojciech Korfanty w walce o Górny Śląsk. W: A. U. Pilśniak (Red.), Wojciech Korfanty. Przemówienia z lat 1904–1919 (s. XVII–XLVIII). Wydawnictwo „Śląsk”.
• Wójcik, W. (1987). Legenda Piłsudskiego w polskiej literaturze międzywojennej. Wydawnictwo „Śląsk”.
• Zasada, M. (2021, 16 kwietnia). Pomnik Wojciecha Korfantego w Warszawie zostanie odsłonięty po raz drugi. W końcu trafi na niego hasło „Syn Ziemi Śląskiej”. Dziennik Zachodni https://dziennikzachodni.pl/pomnik-wojciecha-korfantego-w-warszawie-zostanie-odsloniety-po-raz-drugi-w-koncu-trafi-na-niego-haslo-syn-ziemi-slaskiej/ar/c1-15565558
• Ziomek, J. (1989). Literatura Odrodzenia. PWN.

Identifiers

DOI

10.24917/ZaranieSlaskie.9.5

Biblioteka Nauki

28700243