Wokół książki Jeana-Numy Ducange’a La République ensanglantée. Berlin, Vienne: aux sources du nazism

• Authors: Dariusz Zalega

Title variants

EN

Around Jean-Numy Ducange's book La République ensanglantée. Berlin, Vienne: aux sources du Nazism. Review article

Abstracts

EN

Reviewing Jean-Numa Ducange’s book, the author describes the situation of Central Europe, particularly the German-speaking countries, at the turn of the 20th century. Ducange writes about the development of social democracy and the subsequent emergence of the communist wing as a result of the revolutions of 1918–1919, concluding with the suppression of this episode during Hitler’s rise to power. In this con¬text, the author recalls two themes raised by Ducange, but downplayed in the Silesian history: the role of the workers’ councils and the development of the communist movement in Silesia. The workers’ council movement (Rätebewegung) in industrial Silesia led to political activation of thousands of workers. In turn, it was on the basis of the radical members of these councils that the Communist Party of Upper Silesia – the Spartacus Union – was founded in Bytom on 20 December 1918.

PL

Autor recenzując książkę Jeana-Numy Ducange’a, opisuje sytuację Europy Środkowej, a szczególnie krajów niemieckojęzycznych przełomu XIX i XX wieku. Ducange pisze o rozwoju socjaldemokracji, a potem o wyłonieniu się z niej skrzydła komunistycznego w efekcie rewolucji lat 1918–1919, a kończy na stłumieniu tego epizodu w okresie dojścia Hitlera do władzy. W tym kontekście przypomniane zostają przez autora dwa wątki poruszane przez Ducange’a, a bagatelizowane w śląskiej historii: rola rad robotniczych oraz rozwój ruchu komunistycznego na Śląsku. Ruch rad robotniczych (Rätebewegung) na przemysłowym Śląsku doprowadził do aktywizacji politycznej tysięcy robotników. Z kolei właśnie na bazie radykalnych członków tych rad, 20 grudnia 1918 roku w Bytomiu, powołano do życia Komunistyczną Partię Górnego Śląska – Związek Spartakusa.

Keywords

PL

socjalizm; komunizm; rewolucja; Europa Środkowa; Górny Śląsk

EN

socialism; communism; revolution; Central Europe; Upper Silesia

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk"
• Journal: Zaranie Śląskie. Seria druga
• Year: 2023
• Volume: 9
• Pages: 208-213

Dates

published

2023

Contributors

author

Dariusz Zalega

• https://orcid.org/0000000349290742

reviewer

Zbigniew Hojka

• Uniwersytet Śląski w Katowicach: Wydział Humanistyczny

• https://orcid.org/0000000321691050

reviewer

Małgorzata Ruchniewicz

• Uniwersytet Wrocławski: Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych

• https://orcid.org/000000018646329X

References

• Dobiosz, T. (b. d.). Wspomnienia. KW PZPR Kat., Wspomnienia (sygn. 105, k. 23), Archiwum Państwowe w Katowicach, Katowice, Polska.
• Żymła, F. (b. d.). Wspomnienia. Śląski Instytut Naukowy (12/592, sygn. 2/876, k. 28), Archiwum Państwowe w Katowicach, Katowice, Polska.
• Borodziej, W. i Górny, M. (2018). Nasza wojna. Europa Środkowo-Wschodnia. 1912–1916: T. 1. Imperia. Wydawnictwo WAB.
• Broué, P. (2005). The German Revolution 1917–1923. Leiden-Brill.
• Carsten, F. L. (1972). Revolution in Central Europe 1918–1919. University of California Press.
• Chałasiński, J. (1935). Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie fabrycznej „Kopalnia” na Górnym Śląsku. Skład Główny Sp. Akc. Dom Książki Polskiej.
• Chlebowczyk, J. (1971). Nad Olzą. Śląsk Cieszyński w wiekach XVIII, XIX i XX. Wydawnictwo „Śląsk”.
• Ducange, J.-N. (2021). Quand la gauche pensait la nation. Nationalités et socialismes à la Belle Époque. Fayard.
• Ducange J.-N. (2022). La République ensanglantée. Berlin, Vienne: aux sources du nazism. Armand Colin.
• Hawranek, F. (1977). Polska i niemiecka socjaldemokracja na Górnym Śląsku. Instytut Śląski.
• Kaczmarek, R. (2014). Polacy w armii kajzera. Wydawnictwo Literackie.
• Klein, E. (1976). Rada Ludowa we Wrocławiu, Centralna Rada dla Prowincji Śląskiej. PWN.
• Lesiuk, W. (1973). Rady robotnicze, żołnierskie i ludowe w rejencji opolskiej w latach 1918–1919. Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
• Linek, B. (2020). Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Instytut Śląski.
• Próchnik, A. (1948). Kobieta w polskim ruchu socjalistycznym. Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”.
• Schumann, W. (1961). Oberschlesien 1918/1919: von gemeinsamen Kampf deutscher und polnischer Arbeiter. Rütten & Loening.
• Strejk dla pokoju, chleba i praw. (1918, 26 stycznia). Robotnik Śląski 15.
• Wehowski, M. (2020). Demokratyzacja i konflikt narodowościowy. Rady żołnierskie i robotnicze w okresie przełomu na Górnym Śląsku. W: S. Rosenbaum (Red.), Rok 1918 na Górnym Śląsku. Przełom społeczno-polityczny i jego konsekwencje (s. 89–90). Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Zalega, D. (2021). Bez pana i plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska. Wydawnictwo RM.
• Zalega, D. (2021). Zygmunt Glücksmann. Działacz żydowskiej lewicy, lider niemieckich socjalistów na polskim Śląsku. Zaranie Śląskie. Seria druga, (7), 7–16.
• Zieliński, H. (1956). Położenie i walka górnośląskiego proletariatu latach 1918–1922. PWN.
• Popiołek, K., Zieliński, H., … Kolankowski, Z. (Red.). (1963). Źródła do dziejów powstań śląskich. (T. 1). Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Identifiers

DOI

10.24917/ZaranieSlaskie.9.9

Biblioteka Nauki

28761635